Thuốc điều trị đau và sẹo do zona thần kinh

05-03-2025 13:21 | An toàn dùng thuốc

SKĐS - Zona thần kinh gây thương tổn liên quan đến hạch, rễ thần kinh và da. Sau khi khỏi, nhiều bệnh nhân sẽ bị đau sau zona và tình trạng da thâm sẹo do tổn thương....

1. Điều trị đau sau zona thần kinh

Đau sau zona thần kinh là tình trạng đau dai dẳng trên 1 tháng, thậm chí hàng năm sau. Bệnh nhân sẽ bị đau nhạy cảm, rát bỏng, đau âm ỉ hay đau nhức ở vùng da tổn thương zona đã lành sẹo. Cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định phối hợp nhiều loại thuốc khác nhau để giảm bớt triệu chứng khó chịu cho bệnh nhân.

Thuốc điều trị đau và sẹo do zona thần kinh- Ảnh 1.

Nốt phồng rộp - tổn thương trên da của zona thần kinh.

Thuốc được kê đơn từ nhẹ đến nặng, phụ thuộc vào mức độ đau của bệnh nhân:

- Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau thông thường như acetaminophen, kháng viêm không steroid, thuốc giảm đau thần kinh... chỉ định cho bệnh nhân đau nhẹ đến trung bình.

- Thuốc chống động kinh (gabapentin, pregabalin): Là thuốc giúp kiểm soát cơn động kinh nhưng hỗ trợ giảm đau thần kinh hiệu quả. Do đó thuốc có thể được kê đơn trong một số trường hợp đau sau zona. Tác dụng ngoại ý của nhóm thuốc này là buồn ngủ, choáng váng, rung giật nhãn cầu.

- Thuốc chống trầm cảm (amitriptyline, desipramine, nortriptyline): Hỗ trợ trong các trường hợp đau mạn tính do nguyên nhân thần kinh như. Tác dụng phụ của nhóm thuốc bao gồm ngủ nhiều, lú lẫn, khô miệng, mờ mắt, táo bón và bí tiểu...

- Thuốc giảm đau tác dụng mạnh: Các thuốc này bao gồm hydrocodone + acetaminophen, oxycodone + acetaminophen, hydrocodone tác dụng dài hạn, hydromorphone, meperidine, methadone, morphine, oxycodone... có thể được chỉ định trong trường hợp bệnh nhân đau nhiều.

Đây là các thuốc thuộc nhóm thuốc giảm đau gây nghiện, chỉ sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Bệnh nhân cần thận trọng khi sử dụng và chỉ nên dùng thuốc trong thời gian ngắn. Tác dụng phụ của thuốc gây buồn ngủ, buồn nôn, choáng váng, táo bón.

- Thuốc bôi ngoài da điều trị tại chỗ: Gồm một số kem bôi chứa hoạt chất capsaicin hoặc miếng dán chứa lidocain. Thuốc được sử dụng bằng cách thoa hoặc dán tại chỗ 3 - 4 lần mỗi ngày, chỉ dùng lên vùng da đã lành, bắt đầu dùng với chế phẩm nồng độ thấp để thử. Nếu bệnh nhân đáp ứng điều trị và không gây tác dụng phụ mới tăng dần nồng độ cao hơn đạt ở mức điều trị.

- Thuốc tiêm: Khi các biện pháp đường uống và đường bôi không hiệu quả, có thể tiêm steroid ở vị trí ngoài màng cứng theo các dải phân vùng da để kháng viêm. Từ đó làm giảm sự nhạy cảm của các sợi thần kinh bị tổn thương, giúp giảm nhanh các cơn đau dai dẳng.

2. Cách làm mờ sẹo do bệnh zona thần kinh

Mặc dù zona là bệnh không quá nguy hiểm, nhưng nếu không có biện pháp điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc da và hệ thống thần kinh tại vùng da đó. Không chỉ gây đau đớn zona thần kinh còn có thể để lại sẹo thâm, mất thẩm mỹ.

Sẹo hình thành là quá trình sau khi các thương tổn khiến các chất elastin và collagen trong tế bào biểu mô bị đứt gãy. Quá trình này gây rối loạn mô liên kết, khiến da không thể phục hồi như ban đầu. Đối với những trường hợp thương tổn không nhẹ, sẹo có thể mờ dần. Tốc độ mờ sẹo sẽ nhanh hơn khi kết hợp thực hiện các phương pháp như:

- Dùng các sản phẩm trị sẹo: Các sản phẩm dạng kem bôi/serum… trị sẹo có chứa các hoạt chất có khả phá vỡ cấu trúc sẹo, thúc đẩy quá trình tái tạo và tăng sinh tế bào biểu bì mới, hỗ trợ tích cực cho quá trình làm lành thương tổn và mờ sẹo sau zona. Người bệnh nên sử dụng kem/serum bôi trực tiếp lên vùng da non. Các hoạt chất từ sản phẩm trị sẹo dễ dàng thẩm thấu và được hấp thu hơn, mang lại hiệu quả tối ưu.

Đây là phương pháp làm mờ sẹo đơn giản, dễ thực hiện và hiệu quả với những trường hợp bị sẹo lành tính, tổn thương không nghiêm trọng.

Thuốc điều trị đau và sẹo do zona thần kinh- Ảnh 3.

Khi tổn thương nặng, zona có thể để lại sẹo khó chữa.

- Dùng các nguyên liệu trị sẹo tự nhiên: Có khá nhiều nguyên liệu, thảo dược có chứa các thành phần giúp phục hồi, tái tạo da sau tổn thương và hỗ trợ làm mờ sẹo, bao gồm:

+ Củ nghệ: Nghệ có chứa hàm lượng curcumin – một chất chống oxy hóa cao. Curcumin có khả năng kiểm soát tốt tình trạng viêm nhiễm, loại bỏ độc tố, đào thải các gốc tự do trên vùng da bị tổn thương. Đồng thời cũng có khả năng trong việc tăng sinh tế bào biểu bì mới, thúc đẩy hồi phục tổn thương nhanh chóng, hạn chế và làm mờ các vết sẹo thâm gây ra sau các tổn thương.

+ Mật ong: Có chứa hàm lượng lớn các enzyme có lợi như enzyme glucose oxidase. Enzyme này có tác dụng kháng khuẩn và sát trùng các vết thương ngoài da. Mật ong còn giúp mau lành vết thương, thúc đẩy mạnh quá trình phát triển các mô tế bào, tăng sinh biểu bì và làm mờ sẹo thâm sau zona.

Trường hợp bệnh nhân gặp phải các tổn thương, sẹo nghiêm trọng, các biện pháp dùng thuốc bôi không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định một số biện pháp công nghệ cao như laser.

Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế để vùng da bị tổn thương tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tia UV kích thích sắc tố melanin hình thành và khiến vết sẹo trở nên đen sạm hơn. Bổ sung các thực phẩm tốt cho da để cải thiện vết sẹo như các thực phẩm giàu vitamin C, omega-3...; kiêng sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê, các đồ ăn quá cay nóng hoặc đồ ăn công nghiệp. Các hóa chất có trong những thực phẩm này làm cản trở quá trình chữa thương và khiến các vết sẹo lâu lành, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Mời độc giả xem thêm video:

Lưu ý khi điều trị zona thần kinh tránh biến chứng nguy hiểm

BS.Cao Đạt
Ý kiến của bạn