Cholin là nguyên liệu làm ra chất cấu tạo màng tế bào, tham gia tạo mật giúp chuyển hóa chất, là tiền chất tạo ra chất dẫn truyền thần kinh (acetylcholin). Các chất DHA, ARA, cholin giúp cho sự phát triển của não bộ, tăng cường khả năng miễn dịch nên được xem là các chất thiết yếu giúp cho trẻ hoàn thiện sự phát triển trí tuệ.
Cơ thể có thể tự tổng hợp được cholin nhưng vẫn cần cung cấp thêm qua thực phẩm (sữa, lòng đỏ trứng, não, tủy, các loại đậu). Nếu thiếu cholin và các chất DHA, ARA (do chế độ dinh dưỡng không cân đối, do bệnh làm giảm sự hấp thu) thì sẽ bị khiếm khuyết về nhận thức, hành vi ứng xử trong nhiều năm. Cholin có trong sữa mẹ với hàm lượng 160mg/lít (nữ Bắc Mỹ). Ở Việt Nam, có tập quán ăn nhiều đậu đỗ, lượng cholin trong sữa mẹ có thể cao hơn. Các loại sữa động vật (bò, dê, trâu) không có hàm lượng như sữa mẹ, do đó, người ta bổ sung cholin vào sữa các động vật để chúng có hàm lượng bằng với hàm lượng trong sữa mẹ, chứ không phải loại sữa động vật quảng cáo có cholin là tốt hơn sữa mẹ.
Trong y học, cholin được dùng với mục đích:
- Góp phần điều trị xơ gan, viêm gan (dạng : muối cholin chlorid, muối dihydrocitrat, muối bitatrat) nhưng hiệu quả lâm sàng hạn chế, tuy nhiên vẫn dùng.
- Cholin là tiền chất tạo ra chất dẫn truyền (acetylcholin) và phospholipid của màng tế bào thần kinh nên về lý thuyết có thể dùng chữa bệnh sa sút trí tuệ Alzheimer. Tuy nhiên trong thử nghiệm đã dùng với liều cholin 16gam/ ngày (hay với liều của tiền chất của nó là lecithin 25-100gam/ ngày) vẫn không cải thiện tình trạng bệnh. Tuy vậy, người ta vẫn dùng cholin alfocerat (gliatilin) để phục hồi trí nhớ, phòng ngừa các biến đổi thần kinh trong trường hợp thiểu năng tuần hoàn não (hoa mắt, nhức đầu, chóng mặt, mất định hướng giảm vận động, hay quên do tuổi già), sau tai biến mạch máu não, sau chấn thương não, sa sút trí tuệ (Alzheimer)...
Trứng gà chứa nhiều cholin. |
- Dùng trong một số dạng rối loạn ngoại thấp (do làm tăng chất dẫn truyền acetylcholin).
Theo báo cáo, công bố trên PASEP Journal: Cho chuột mới lớn ăn cholin, DHA, ARA (dạng thực phẩm) sẽ làm cho nhóm chuột này vượt qua ma trận (các lối đi rắc rối) tốt hơn, có tế bào thần kinh phát triển hoàn thiện hơn nhóm chuột chứng không ăn các chất này. Sơ bộ nhận xét: Cholin, DHA, ARA làm cho tế bào thần kinh chuột phát triển tốt hơn, nhận thức khá hơn. Tuy nhiên chưa có thực nghiệm nào trên người. Cholin cùng với DHA, ARA giúp cho não bộ trẻ dưới 2 tuổi phát triển, hoàn thiện và qua đó mà hoàn thiện hoạt động não bộ. Trẻ trên 2 tuổi, tế bào thần kinh đã phát triển hoàn chỉnh, chỉ cần cung cấp thức ăn để chúng có đủ lượng cholin cần thiết, giúp cho sự hoạt động bình thường, chứ không dùng thuốc chứa cholin kích thích làm tăng trí nhớ, tăng sự thông minh.
Không được nhầm với cholin magie salycylat với cholin theophyllinat. Tuy có chữ đầu là cholin, nhưng chúng là các thuốc hoàn toàn khác: Cholin magie salycylat thuộc nhóm kháng viêm không steroid, chỉ dùng để làm giảm đau kháng viêm còn cholin theophyllinat là thuốc chỉ dùng chữa hen.
DS. Bùi Văn Uy