Lão hóa thực chất xảy ra ngay khi con người mới được sinh ra, với những tế bào chết đi và tế bào mới được sinh ra thay thế chúng ở ngay tổ chức da. Sự lão hóa tế bào làm ức chế sự phân bào, do vậy, sự sinh sản của tế bào bị giảm đi và dẫn theo giảm đổi mới tổ chức tế bào. Tiến trình này diễn biến theo thời gian trôi qua của cuộc đời. Các yếu tố tác động bên ngoài môi trường về vật lý, hóa học, vi sinh vật..., căng thẳng thần kinh, chế độ dinh dưỡng và bệnh tật tác động lên quá trình lão hóa của con người.
Những biểu hiện và bệnh lý thường gặp ở người luống tuổi
Các nếp nhăn và chùng nhẽo da đồng thời xuất hiện với mái tóc muối tiêu. Các vết nhăn của tuổi tác xuất hiện và ngày càng rõ theo năm tháng ở đuôi mắt, khóe miệng và các chỗ da chùng nhẽo ở cổ, thân mình.
Cấu trúc da.
Các biểu hiện ngứa của bệnh lý phủ tạng và toàn thân như bệnh thận, gan, bệnh tuyến giáp trạng, máu ác tính hoặc các ung thư. Sẩn ngứa ở người già và viêm da, khô nứt da người già: lớp thượng bì da của người già giữ nước kém đi và cảm giác của da là sờ vào vật gì cũng khô. Biểu hiện rõ vào mùa thu đông cho nên được gọi là viêm da mùa đông, da bị nứt nẻ. Bệnh nặng hơn khi trời rét dùng bếp hoặc máy sưởi ấm. Do vậy, cần tránh các tác động làm da bị khô hơn.
Các biểu hiện viêm da cơ địa, viêm da tiết bã nhờn, eczema dạng đồng tiền hay dạng đĩa. Tuy nhiên, viêm da tiếp xúc ít gặp hơn do không phải tiếp xúc với các dị nguyên khi làm việc, đồng thời phản ứng của da cũng giảm đi. Trái lại, người có tuổi có thể bị viêm da tiếp xúc với các dị nguyên khác hay gặp trong sinh hoạt như thuốc men, các vật dụng giày dép, găng cao su, tai nghe cao su - nhựa, thuốc nhuộm tóc. Các bệnh da mạn tính gây ngứa làm người có tuổi gãi nhiều gây liken hoá, dày sừng và bội nhiễm. Các bệnh lý này nếu phát hiện sớm và có phương pháp điều trị đúng sẽ tránh được tái phát và bệnh không bị nặng hơn...
Các bệnh da khác ở người có tuổi như vẩy nến có những đặc điểm khác biệt với người trẻ và có những chọn lựa điều trị phù hợp. Các loét mạn tính ở cẳng chân do lưu thông máu kém cũng như nuôi dưỡng kém đi.
Các bệnh da nhiễm khuẩn, nhiễm nấm và ký sinh vật. Khi người ta già, các chức năng miễn dịch bị suy giảm, vì vậy khả năng chống lại các tác nhân vi sinh vật cũng kém đi nên dễ mắc một số bệnh nhiễm trùng da. Phát hiện và điều trị đúng không những giúp người bệnh mau khỏi, tránh được các biến chứng mà còn làm cho chất lượng cuộc sống của người có tuổi tốt hơn lên.
Các thuốc dùng trị lão hóa da
Dùng tại chỗ
Dùng acid retinoique tout trans (tretinoine) thoa lâu dài có thể làm giảm phần lớn các dấu hiệu của lão hóa da do ánh nắng. Thời gian điều trị kéo dài ít nhất là 10 tháng; Có thể kết hợp kèm với kem chống nắng và chất giữ ẩm. Ðiểm bất tiện của tretinoide là gây kích thích da, vì thế người ta đã tìm các retinoide khác ít kích ứng hơn, hiệu quả nhất là retinaldehyde.
Chất chống ôxy hóa bao gồm vitamin A, C, E, b carotene và bioflavonoide. Ngoài vai trò là những chất bảo vệ nội tại chống lại các stress ôxy hóa qua đường toàn thân đã được biết rõ, khả năng của việc sử dụng những chất này tại chỗ để biến đổi những tổn thương cấp hay mạn ở da qua trung gian các chất gốc tự do.
Dùng toàn thân
Bình thường trong cơ thể con người luôn có sự tồn tại cân bằng giữa các dạng ôxy hoạt động với những chất chống ôxy hóa; Nhưng do ảnh hưởng của nhiều tác nhân độc hại từ môi trường sống tác động đến sự cân bằng này có thể bị chuyển dịch theo hướng làm tăng các gốc tự do và giảm các chất chống ôxy hóa. Hậu quả của sự gia tăng quá mức các gốc tự do của ôxy thường dẫn tới việc phát sinh bệnh tật như các quá trình viêm, bệnh tim mạch, ung thư, bệnh của tuổi già và tăng quá trình lão hóa. Thuốc chống lão hóa giúp cơ thể phòng chống các bệnh liên quan đến gốc tự do thường có bản chất là các chất chống ôxy hóa, có khả năng ức chế quá trình hình thành gốc hay làm giảm thiểu nồng độ các gốc tự do.
Người bệnh cần bổ sung thêm vitamin C ngăn chặn quá trình sản xuất các gốc tự do, bảo vệ acid béo không no của màng tế bào, đồng thời giúp tái sử dụng vitamin E (chất chống ôxy hóa chính của màng tế bào). Liều dùng 500-700mg/ngày. Nếu dùng quá liều sẽ gây tiêu chảy, còn dùng liều cao thì khó hấp thu hết. Ðể tăng số lượng hấp thu, cần chia nhỏ liều và dùng nhiều lần vào cuối bữa ăn. Trong một dạ dày rỗng, vitamin C hấp thu rất nhanh và được thải ra theo phân.
Hiểu được các yếu tố ảnh hưởng đến lão hoá giúp chúng ta có thể kéo dài hơn được sự trẻ trung, biết được các bệnh tật có thể xảy ra để phòng tránh và chữa trị đúng đắn. Ngày nay, y học rất quan tâm đến chống lão hoá (Anti Aging Medicine) và khoa học làm đẹp đang là trào lưu của một số chuyên ngành y khoa, trong đó có da liễu.