Tôi là bác sỹ ở một bệnh viện trên địa bàn Hà Nội. Hiện nay, tôi muốn mở một phòng khám đa khoa hoạt động sau giờ hành chính. Tôi muốn cho thuê ngôi nhà trên đường Lê Thanh Nghị để làm phòng khám với thời hạn cho thuê là 03 năm. Vậy tôi có phải công chứng Hợp đồng thuê nhà này không? Rất mong sớm nhận được sự giúp đỡ của Quý Báo. Trân trọng.
(doctorminhngoc@gmail.com)
Trả lời:
Theo Ðiều 492 Bộ luật dân sự quy định về hình thức hợp đồng thuê nhà ở: “Hợp đồng thuê nhà ở phải được lập thành văn bản, nếu thời hạn thuê từ sáu tháng trở lên thì phải có công chứng hoặc chứng thực và phải đăng ký, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”.
Theo Ðiều 500 Bộ luật dân sự quy định về thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác : “Trong trường hợp pháp luật không có quy định khác thì quy định tại các điều từ Ðiều 492 đến Ðiều 499 của Bộ luật này cũng được áp dụng đối với việc thuê nhà sử dụng vào mục đích khác không phải là thuê nhà ở”.
Như vậy, trường hợp của bạn liên quan đến việc ký kết hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác. Theo quy định của Bộ luật dân sự thì hợp đồng thuê nhà để sử dụng vào mục đích khác cũng phải được lập thành văn bản, nếu thời hạn thuê từ sáu tháng trở lên phải có chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền. Đối chiếu theo quy định trên thì bạn thuê nhà có thời hạn 03 năm nên hợp đồng thuê nhà phải được lập thành văn bản và phải được công chứng, chứng thực của cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, theo Nghị quyết số 52/NQ-CP của Chính phủ ngày 10/12/2010 về đơn giản hóa thủ tục hành chính thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp đã nêu rõ tại ý a điểm 28 Mục III (các thủ tục hành chính lĩnh vực bổ trợ tư pháp) trong Phụ lục đính kèm như sau: Bãi bỏ quy định bắt buộc công chứng một số hợp đồng, trong đó có hợp đồng thuê nhà ở.
Quy định này được khẳng định trong Thông báo số 63/TP-CPCP của Văn phòng Chính phủ về kết luận của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình thực thi phương án đơn giản hóa bãi bỏ yêu cầu bắt buộc công chứng hợp đồng về nhà ở và quyền sử dụng đất. Tại Điều 1 của thông báo nêu rõ: tiếp tục thực thi phương án bãi bỏ yêu cầu bắt buộc công chứng đối với các hợp đồng “cho thuê nhà ở” theo Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 10/12/2010 của Chính phủ.
Như vậy, hiện nay, hợp đồng cho thuê nhà ở, không phụ thuộc vào thời hạn thuê là bao lâu đều không bắt buộc phải công chứng. Bạn có thể tự lập hợp đồng cho thuê nhà ở theo thỏa thuận với bên cho thuê mà không phải công chứng hợp đồng đó. Nhưng để đảm bảo bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên và tính chặt chẽ của hợp đồng cũng như đảm bảo tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của các bên thì bạn vẫn có thể tự nguyện liên hệ các Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng để yêu cầu công chứng hợp đồng này bởi trong thực tế đã có nhiều tranh chấp phát sinh từ việc hợp đồng thuê nhà không công chứng hay chứng thực vì vậy bạn không nên tự ký hợp đồng.
Hơn nữa, để đưa chi phí thuê nhà vào chi phí hợp lý trong hoạt động khám chữa bệnh, bạn nên yêu cầu bên cho thuê nhà đăng ký hoạt động kinh doanh cho thuê bất động sản dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể và đăng ký mua Hoá đơn giá trị gia tăng với mục đích là xuất hoá đơn cho bạn khi bạn thanh toán tiền thuê nhà. Bạn cũng nên lưu ý đến vấn đề ai sẽ chịu trách nhiệm nộp thuế Thu nhập cá nhân khi bên cho thuê đăng ký hình thức kinh doanh này.
Luật sư Hà Minh Hiếu
Đoàn Luật sư Hà Nội