Đó là nội dung của buổi tọa đàm “nhà hàng không khói thuốc lá” do UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với tổ chức HelthBridge tổ chức sáng nay tại Hà Nội hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25/5 -31/5/2016
Nỗi khó của các nhà hàng
Luật phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013, quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn tại các khu vực trong nhà của nhà hàng.
Nghị định 176/2013/NĐ- C về xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế đã quy định rõ, hút thuốc lá ở khu vực trong nhà tại các nhà hàng sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 – 300.000 đồng.
Cơ sở kinh doanh nhà hàng ăn uống không treo biển “cấm hút thuốc lá” không yêu cầu người vi phạm chấm dứt việc hút thuốc lá; không tổ chức thực hiện, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc thực hiện đúng quy định về cấm hút thuốc lá tại nhà hàng sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng.
Theo khảo sát của tổ chức HeathBridge Canada và Hội Y tế công cộng Việt Nam vào tháng 5/2015 trên 195 nhà hàng có đăng ký kinh doanh và 970 khách hàng cho thấy tỷ lệ khách hàng ủng hộ việc thực hiện quy định cấm hút thuốc lá trong nhà hàng rất cao, có tới 82% khách hàng ủng hộ thực thi Nhà hàng không khói thuốc, trong đó có 56% khách hàng hút thuốc cũng ủng hộ.
Mặc dù vậy, tỷ lệ nhà hàng thực thi quy định cấm hút thuốc rất thấp và việc thực hiện vẫn còn thiếu đồng bộ và triệt để. Chỉ có 49/195 nhà hàng có quy định không hút thuốc lá, nhưng trong số những nhà hàng có quy định này chỉ có 40% có treo biển cấm và chỉ có 23% nhà hàng có nhân viên nhắc nhở khách hàng khi vi phạm.
Ths. Lê Việt Hoa, tổ chức HeathBridge Canada chỉ ra khó khăn trong việc thực hiện nhà hàng không khói thuốc hiện nay là do vi phạm quy định cấm hút thuốc ở nơi công cộng, trong nhà vẫn rất phổ biến.
Nhân viên nhà hàng thiếu kỹ năng thuyết phục khách hàng, chủ cửa hàng có tâm lý lo ngại mất khách làm giảm doanh thu của nhà hàng đồng thời hiểu biết pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá và quy định nhà hàng không khói thuốc của chủ hoặc cán bộ quản lý, nhân viên nhà hàng còn thấp.
Chung quan điểm này, đại diện một nhà hàng (Hoàn Kiếm) cho biết do tỷ lệ nam vào nhà hàng nhiều vì thế quá trình nhắc nhở đang làm phiền khách hàng. “Nam giới khi uống rượu bia có hơi men thường sử dụng thuốc lá, lúc này chúng tôi rất khó nhắc nhở vì họ không nghe. Thậm chí, gặp khách “anh chị, anh chị, bặm trợn” chúng tôi không dám nhắc” – vị đại diện này nói.
Nhờ bí kíp, ban đầu, 80% phản đối, nay 98% khách hàng ủng hộ
Trước những khó khăn này, đại diện nhà hàng có cửa hàng kinh doanh cà phê lớn luôn xác định phải khéo léo mềm mỏng. Theo đó, nhà hàng phải dùng nhân viên ưu tú, ăn nói khéo để nhắc nhở hoặc vận đồng người đi cùng khách hàng nhắc nhở.
Đại diện chuỗi nhà hàng lẩu nấm - Ông Nguyễn Văn Bá chia sẻ: Nguyên cớ mà chuỗi nhà hàng của ông đã áp dụng hình thức nhà hàng không khói thuốc lá hơn 1 năm nay xuất phát từ một vài lần, khi đội quản lý Thị trường Hà Nội đi kiểm tra và bắt nhà hang nộp phạt 11,5 triệu đồng do trong cửa hàng có một số bao thuốc lá.
Từ khi áp dụng, điều đầu tiên nhà hàng thực hiện là không bán thuốc lá tại nhà hàng. Nhân viên của nhà hàng không được hút thuốc. Nếu nhân viên nào vi phạm thì sẽ bị phạt;
Tiếp đó, nhà hàng phải tập huấn cho nhân viên cách thuyết phục và ứng xử với khách hàng hút thuốc. Nếu khách mới đến cửa hàng và kiên quyết hút thuốc thì sẽ tìm trong đoàn, ai là người có ảnh hưởng nhất kéo họ ra vận động.
Nếu cả đoàn là nam (trong đó 1,2 người làm lãnh đạo lại chính là người hút thuốc) thì chúng tôi sẽ phân công nhân viên nữ lấy cốc hoặc bát ăn cho giấy ăn, nước đứng bên cạnh, hễ khách định gạt tàn thì cô nhân viên ấy lại chìa ra cho khách đựng. Như vậy, khách sẽ thấy ngại và sau 1 vài lần khách tự động thay đổi” – ông Khánh chia sẻ.
Hoặc nếu trong đoàn có phụ nữ thì sẽ nhờ chính những người phụ nữ này lên tiếng nhắc nhở : “không muốn khói thuốc” để người khách đó dừng ý định hút thuốc hoặc ra bên ngoài khu vực cửa hàng để thực hiện.
Còn trong trường hợp khách hàng là các gia đình thì việc này trở nên dễ dàng hơn. Bởi, trong gia đình, thường chỉ có 1, 2 người là nam giới hút thuốc nhưng phụ nữ như mẹ, vợ, con thì đều không đồng tình với việc này nên nhà hàng sẽ nhờ những người phụ nữ trong gia đình nhắc người có hành vi hút thuốc
Theo ông Bá, Ban đầu 80% khách hàng không ủng hộ, tuy nhiên, hiện nay đã có 98% khách ủng hộ.
“Khi thực hiện, nhà hàng chấp nhận 3-4 tháng có độ giảm doanh thu. Nhiều khách bỏ về, thường 2-3 tháng sau mới quay lại lần đầu tiên. Tới lần thứ 2, sẽ gián đoạn lâu hơn. Và lần thứ 3, khi khách quay lại sẽ không hút thuốc trong nhà hàng nữa. Theo đó, chúng tôi dán các biển bảng cấm hút thuốc ở những nơi những chỗ vừa tầm nhìn của khách”.
Ông Nguyễn Văn Bá, người quản lý một chuỗi cửa hàng chia sẻ bí quyết thực hiện "nhà hàng không khói thuốc tại tọa đàm"
Vi Deo: Các chủ cửa hàng chia sẻ về khó khăn trong thực hiện nhà hàng "không khói thuốc" tại buổi tọa đàm