Thời tiết mùa hè ở nước ta nóng nực, có những đợt nắng nóng có những đợt nắng nóng đỉnh điểm, nhiệt độ có khi lên đến 40-41độ C hoặc có những đợt mưa xen kẽ, mưa bão ẩm ướt… Với thời tiết khí hậu cực đoan và khó lường này sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của mỗi người. Để có thể giữ gìn và nâng cao sức đề kháng trước các điều kiện thời tiết bất lợi bạn nên tuân thủ một số phép thực dưỡng sau đây.
1. Thời tiết mùa hè ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?
Khi nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao khiến cơ thể liên tục toát mồ hôi để điều hòa nhiệt độ cơ thể. Việc ra mồ hôi như vậy sẽ khiến mất nước và mất điện giải. Đối với người làm việc thường xuyên ngoài trời, có thể có nguy cơ say nắng, ảnh hưởng cấp tính đến cơ thể.
Thời tiết nắng nóng, cũng sẽ ảnh hưởng đến cảm giác đói, khiến chúng ta giảm nhu cầu ăn uống. Theo đông y, tân dịch cơ thể là dịch lỏng nuôi dưỡng cơ thể. Tân dịch hao tổn qua tiết mồ hôi, tiểu tiện quá nhiều.. sẽ gây ảnh hưởng đến tuần hoàn và bài tiết thủy dịch trong cơ thể, kéo theo mất cân bằng âm dương trong cơ thể.
Rễ cỏ tranh có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, sinh tân.
2. Chế độ thực dưỡng trong mùa hè
Vào những ngày hè, chúng ta cần bổ sung điện giải, nước, bù tân dịch đầy đủ cho cơ thể thông qua một số thức ăn hàng ngày; ưu tiên chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, tươi mát, sinh tân dịch, thanh nhiệt, kiện tỳ vị; tránh đồ uống quá ngọt, đồ uống có cồn… những loại này không có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân mà còn khiến cơ thể mất nước, hao tổn tân dịch thêm.
Cây mã đề - thanh nhiệt, sinh tân, chỉ khát.
2.1 Bổ sung đầy đủ nước
Nước chiếm khoảng 60-70% trọng lượng cơ thể. Mọi hoạt động tế bào duy trì được đều cần có nước. Mỗi người đều cần cung cấp đủ nước theo nhu cầu của cơ thể. Trung bình bổ sung nước từ 2-2,5 lít/ngày (tính theo cân nặng khoảng 30-40ml/kg/ngày). Nếu hoạt động ngoài trời, toát nhiều mồ hôi... cần bổ sung lượng nước nhiều hơn.
Dùng nước sôi để nguội, không dùng nước quá lạnh hoặc quá nóng, nên dùng ở nhiệt độ phòng hoặc hơi mát; uống từng ngụm nhỏ, chia đều trong ngày. Thời điểm vàng để bổ sung nước: Sáng ngủ dậy (200ml), trước khi ăn, sau vận động, sau khi tắm, trước khi đi ngủ (100ml).
Bí đao có công dụng thanh nhiệt, giải độc.
Ngoài ra, có thể dùng thảo dược nấu nước, dùng thay nước lọc một phần vào hè để thanh nhiệt sinh tân chỉ khát như: Rễ tranh (rễ cỏ tranh), cây mã đề, nước đậu đen, nước gạo lứt rang…
- Rễ tranh, mã đề có công dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, sinh tân; nấu nước uống trong ngày, để nguội, dùng ở nhiệt độ phòng.
- Đậu đen, gạo lứt có công dụng bổ thận, bổ tỳ, lợi tiểu, thanh nhiệt, bù khoáng; nên rang đậu hoặc gạo trước, sau đó hãm lấy nước uống.
- Ngoài ra, bí đao, rau má là hai loài thực vật có công dụng rất tốt trong thanh nhiệt, giải độc; có thể dùng nấu trà hoặc nấu món ăn hàng ngày rất tốt.
Lưu ý: Một số bệnh nhân có bệnh nền như tim mạch, thận… cần tham khảo bác sĩ lượng nước bổ sung cụ thể.
Rau má dùng rất tốt trong mùa hè.
2.2. Bổ sung điện giải
Khi cơ thể toát nhiều mồ hôi, hoạt động ngoài trời nắng nóng liên tục... chỉ bổ sung nước thôi chưa đủ, mà cần bổ sung thêm điện giải để bảo đảm cân bằng nội mô; có thể dùng nước dừa, oresol, nước chanh muối nhạt… một lượng phù hợp với thể trạng; tránh lạm dụng lượng quá nhiều so với mức cần thiết.
2.3. Một số thực phẩm nên ưu tiên trong mùa hè
Mùa hè trong Đông y được xem là thời điểm dương khí vượng, nhiệt tà thịnh, cơ thể dễ hao tân dịch, sinh nhiệt trong - nóng ngoài... do đó nên ưu tiên đồ ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa.
Nước dừa có tác dụng bù điện giải cho cơ thể vào mùa hè.
- Rau nấu canh thanh mát như: Canh bí đao, canh rau má (có thể cho vài lát gừng với người dễ lạnh bụng), canh mướp, rau đay - mùng tơi…
- Cháo đậu xanh, cháo ý dĩ, cháo hạt sen… giúp thanh tâm an thần kiện tỳ, không gây quá tải cho đường tiêu hóa lại giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, ngủ ngon hơn.
- Bổ sung trái cây theo mùa, loại có tính bình, có khả năng bù điện giải như dưa hấu, thanh long, mãng cầu, táo… Lưu ý, bổ sung một lượng vừa phải, nên dùng ở nhiệt độ phòng, không nên dùng khi quá lạnh sẽ gây tổn hại tỳ khí.
Một số gợi ý trên áp dụng đối với những người khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý nền. Với bệnh nhân mắc bệnh lý nền như tim mạch, thận, gan… cần tham khảo thêm người có chuyên môn để có chế độ thực dưỡng lành mạnh trong mùa hè.
Xem thêm bài đang được quan tâm:
