Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm là nhiệm vụ quan trọng, liên quan trực tiếp đến sức khoẻ của nhân dân, nòi giống, sức cạnh tranh của nền kinh tế, năng lực tiếp cận và mở rộng thị trường quốc tế. Đây cũng là nhiệm vụ thường xuyên của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể, cộng đồng doanh nghiệp và từng người dân.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chủ trì Hội nghị
Do vậy, trước mắt cũng như lâu dài, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm đòi hỏi sự phối hợp rất đồng bộ, chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các đoàn thể, hiệp hội, đặc biệt là sự huy động nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp cùng tham gia.
Từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ, sau khi Quốc hội thực hiện giám sát tối cao về tình hình thực hiện chính sách pháp luật về quản lý an toàn thực phẩm và ban hành Nghị quyết 43 năm 2017, tình hình tới nay đã có chuyển biến tốt hơn rất nhiều thể hiện rõ nét qua các số liệu minh chứng cụ thể. “Không ít doanh nghiệp, hộ cá nhân, các gia đình đã tổ chức thực hiện tốt các quy định của pháp luật tham gia các phong trào vận động đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đó chính là những tấm lòng, trách nhiệm với cộng đồng ích nước, lợi nhà, vì mình, vì người cần được biểu dương nhân rộng”, Phó Thủ tướng nói.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng cần nỗ lực nhiều hơn và liên tục với tinh thần trách nhiệm rất cao của các cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp, cá nhân để mọi người dân Việt Nam được bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm như các nước phát triển, hàng hóa thực phẩm trong nước có chất lượng như hàng hóa xuất khẩu sang các nước phát triển. Mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân phải ý thức đầy đủ trách nhiệm pháp lý và đạo đức của việc chủ động tham gia bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, cùng đấu tranh với các hành vi vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Hội nghị
“Việc sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm không an toàn là vi phạm pháp luật, phi đạo đức, ích kỷ hại nhân, trái với luân thường đạo lý, với truyền thống nhân ái của dân tộc. Những hành vi này cần được chỉ rõ, lên án và xử lý nghiêm”, Phó Thủ tướng nói. Đây là điều rất cần thiết, nhất là nước ta có trên 8 triệu hộ sản xuất nông nghiệp, hàng triệu hộ chế biến kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ. Chúng ta cần thúc đẩy mạnh mẽ, khuyến khích nhân rộng mô hình sản xuất thực phẩm sạch, an toàn áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và các quy trình quản lý chất lượng tiên tiến, tăng cường hậu kiểm quản lý theo chuỗi phù hợp với xu thế và thực hành về quản lý thực phẩm ở các nước phát triển trên thế giới.
Với tinh thần hành động, Phó Thủ tướng đề nghị các đại biểu tham dự hội nghị đánh giá thẳng thắn, toàn diện kết quả đã đạt được trong công tác bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm những năm qua, các điểm tốt, tồn tại cần tập trung khắc phục. Trong đó, cần nhấn mạnh những giải pháp nhằm thực hiện tốt pháp luật và các cuộc vận động các phong trào về đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong cả nước.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, sau 2 năm thực hiện Chỉ thị 13, cơ quan chức năng đã khởi tố 28 vụ với 42 bị can về tội vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm và buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm. Đây là một điểm mới trong xử lý vi phạm an toàn thực phẩm so với trước khi có Chỉ thị 13. Từ năm 2017, tiêu chí bảo đảm an toàn thực phẩm đã được đưa vào là một trong những tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Đã tập trung xử lý dứt điểm các vấn đề nóng gây bức xúc trong nhân dân như sử dụng hóa chất, kháng sinh trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản. Từ đầu năm 2017 đã không phát hiện các mẫu thịt nhiễm Salbutamol, tỷ lệ thực phẩm vi phạm các chỉ tiêu về kháng sinh giảm mạnh (năm 2018 chỉ còn 0,2%, so với năm 2016 là 1,76%).
Giai đoạn trước năm 2016, nông sản thực phẩm được tiêu thụ tại các chợ dân sinh, chợ truyền thống, chợ tạm, chợ cóc... chiếm 90%, giai đoạn 2016 đến nay đã giảm xuống còn khoảng 70%, song song với đó là tỷ lệ nông sản thực phẩm tiêu thụ tại các cửa hàng tiện ích, siêu thị được kiểm soát an toàn thực phẩm đã tăng từ 10% lên 30%.
Bộ Y tế cho biết, thách thức lớn nhất là sản xuất nhỏ lẻ (với trên 8 triệu hộ) với nhiều nguy cơ về an toàn thực phẩm, nhất là các thói quen, tập quán canh tác, sản xuất, mua bán, tiêu dùng nhỏ lẻ... đòi hỏi phải tiếp tục tuyên truyền vận động và nhất là thúc đẩy việc hợp tác, liên kết sản xuất quy mô lớn, chuyên canh, áp dụng quy trình tiên tiến. Việc kiểm soát giết mổ gia súc, gia cầm, đặc biệt là các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, trong khu dân cư không đảm bảo an toàn thực phẩm vẫn hết sức khó khăn.
Thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, tình trạng thuốc bảo vệ thực vật không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc vẫn còn.