Theo các nhà phân tích, trong bối cảnh lập trường của người đứng đầu Nhà trắng đối với các vấn đề quốc tế cũng như quan hệ với Israel vẫn chưa rõ ràng, đây được cho là cơ hội để Tel Aviv “tranh thủ” sự ủng hộ của Washington.
Sau 8 năm gắn liền với mối quan hệ đồng minh căng thẳng với chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang trông đợi một giai đoạn hoàng kim mới bắt đầu với chuyến thăm Mỹ lần này. “Quan hệ đồng minh giữa Ilrael và Mỹ luôn mạnh mẽ và sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn”. Ông Benjamin Netanyahu nói “Cả Tổng thống Mỹ và tôi đều không chỉ theo dõi sát những mối nguy cơ từ khu vực, mà còn cả những cơ hội. Và chúng tôi sẽ thảo luận về cả hai vấn đề này, cũng như nâng cấp quan hệ Mỹ- Israel trong nhiều lĩnh vực.”
Trước khi chính thức trở thành Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, ông Donald Trump đã nhiều lần khẳng định sự ủng hộ hoàn toàn với Israel. Tuy nhiên, việc Tel Aviv liên tiếp thông báo sẽ triển khai kế hoạch xây dựng nhà định cư trên những vùng lãnh thổ mà nước này chiếm đóng trái phép của Palestin, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có sự thay đổi về lập trường nhất định. Tổng thống Donald Trump đã khẳng định các khu định cư mới của Israel trên những vùng lãnh thổ của Palestin sẽ không giúp thiết lập nền hòa bình. "Chúng tôi không tin rằng sự hiện diện của các khu định cư là một trở ngại đối với tiến trình hòa bình Trung Đông, song việc xây mới hay mở rộng các khu định cư bên ngoài lãnh thổ Israel có thể không có ích", người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer nói hôm 2/2.
Thủ tướng Israel Netanyahu chụp ảnh với Tổng thống Donald Trump tháng 9/206-khi ông Trump đang trong quá trình tranh cử
Trước thềm cuộc gặp chính thức giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm nay (15/2), một quan chức Mỹ giấu tên cho biết những tuyên bố tranh cử mạnh mẽ liên quan tới tình hình Trung Đông của ông Trump đã và đang được điều chỉnh để phù hợp với thực tế địa chính trị. Theo đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tạm ngừng kế hoạch dời Đại sứ quán Mỹ tại Israel từ Tel Aviv đến Jerusalem cũng như có cách tiếp cận thận trọng hơn đối với việc mở rộng và xây mới các khu nhà định cư của Israel. “Ngay trong tuần cầm quyền đầu tiên, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã cho thấy sự thận trọng của mình trong vấn đề Israel”, Cựu đại sứ Mỹ tại Israel Daniel Shapiro nói. “Điều này cho thấy, chính sách của Mỹ sẽ không có sự thay đổi nhiều so với chính phủ tiền nhiệm”.
Vì sao Washington cần thận trọng?
Trang tin tức Walla của Israel đưa tin, Ủy ban quản lý quy hoạch dân sự Israel đã phê duyệt tổng cộng 1.162 nhà định cư mới được xây dựng tại những địa điểm khác nhau ở Bờ Tây. Quyết định trên được đưa ra chỉ vài ngày sau khi cộng đồng quốc tế lên án việc Israel hợp pháp hóa khoảng 4.000 nhà định cư của người Do Thái ở Bờ Tây. Đáng chú ý, kể từ ngày 20/1 sau lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump, chính quyền Israel liên tiếp cấp phép xây dựng các khu định cư mới trên đất chiếm đóng của Palestine, bao gồm hàng nghìn nhà ở mới ở Bờ Tây, gây ra những phản ứng dữ dội mới từ cộng đồng quốc tế.
Không thể phủ nhận rằng chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump có mối quan hệ “thân thiết” hơn với chính quyền Tel Aviv khi người con rể của ông Donal Trump là người Israel theo đạo Do thái. Tuy nhiên, cách thức dư luận phản ứng đối với những chính sách gần đây của ông Donald Trump khiến Washington buộc phải điều chỉnh chính sách đối ngoại của mình. Nếu chính quyền của Tổng thống Donald Trump vẫn giữ các chính sách ủng hộ Tel Aviv như trước đây, rất có thể sẽ khơi thêm những phản ứng dữ dội mới tại Trung Đông. Trong bối cảnh ông Donald Trump mới nhậm chức được gần 1 tháng, sự thận trọng này là hoàn toàn cần thiết.
Đây cũng là lý do chính quyền Washington đã tăng cường tham vấn với các nước đồng minh Arab. Kể từ khi nhậm chức hôm 20/1, ông Trump đã điện đàm với lãnh đạo các nước Ai Cập, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Quốc vương Jordan Abdullah II từng cảnh báo ông Trump về kế hoạch chuyển Đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem.
Song, bởi Tổng thống Donald Trump là một người khó dự đoán trước nên cũng đã có nhiều dự báo Thủ tướng Israel cũng sẽ thể hiện sự thận trọng nhất định trong chuyến thăm Mỹ lần này. Rất có thể hai bên sẽ né tránh vấn đề gai góc là việc xây dựng các khu định cư Do thái và việc di dời Đại sứ quán Mỹ về Jerusalem như ông Trump đã cam kết trước đây, mà thay vào đó-sẽ thảo luận một vấn đề ít “nóng” hơn là Thỏa thuận hạt nhân của Iran được ký kết năm ngoái. Đây cũng sẽ là cách để cả Washington và Tel Aviv “giữ hòa khí” trong bối cảnh tế nhị hiện nay.
