Chiến lược sử dụng thuốc kháng sinh - kháng nấm và vai trò của phối hợp đa chuyên khoa trong điều trị bệnh nhiễm trùng đa kháng thuốc hiện nay tại Việt Nam là chủ đề thảo luận chính của Hội nghị do Bộ Y tế và Bệnh viện Chợ Rẫy phối hợp tổ chức, diễn ra vào ngày 29/3/2025 tại TPHCM.
TS.BS.CK2 Nguyễn Tri Thức – Thứ trưởng Bộ Y tế, Phụ trách Quản lý điều hành Bệnh viện Chợ Rẫy phát biểu tại Hội nghị.
Phát biểu khai mạc sự kiện, TS.BS.CK2 Nguyễn Tri Thức – Thứ trưởng Bộ Y tế, Phụ trách Quản lý điều hành Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, tình trạng vi sinh vật kháng thuốc đang trở thành vấn đề y tế cấp bách toàn cầu. Thực trạng này làm tăng thời gian nằm viện, chi phí điều trị và tỷ lệ biến chứng nặng dẫn đến tử vong cho bệnh nhân, gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cộng đồng.
Do đó, việc sử dụng kháng sinh không chỉ đòi hỏi sự chính xác về loại thuốc, liều lượng mà còn phải cân nhắc dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, ở từng điều kiện khác nhau. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ lâm sàng, bác sĩ vi sinh và dược sĩ lâm sàng sẽ giúp đưa ra phương hướng lựa chọn sử dụng kháng sinh một cách hợp lý nhất, giảm tác dụng phụ do thuốc gây ra và ngăn chặn sự lan rộng của vi sinh vật kháng thuốc.
Bên cạnh chú trọng nâng cao hiệu quả điều trị, việc kịp thời phát hiện và ngăn chặn nhiễm trùng đa kháng cũng là một vấn đề quan trọng. Điều này sẽ giúp các bệnh viện có thể tránh được nguy cơ khủng hoảng y tế do dịch bệnh bùng phát xảy ra. Đây cũng là hoạt động thuộc kế hoạch hành động quốc gia của Bộ Y tế về phòng chống kháng thuốc tại Việt Nam giai đoạn 2023 – 2030.
Với ý nghĩa đó, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh, chiến lược quản lý, tối ưu hóa sử dụng kháng sinh, công cụ chẩn đoán nhanh, phối hợp đa chuyên ngành trong điều trị nhiễm trùng đa kháng là bước quan trọng để đối phó với vấn đề này.
Việc triển khai đồng bộ và hiệu quả các chiến lược sẽ giúp kiểm soát và giảm thiểu sự phát triển của vi sinh vật kháng thuốc, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hệ thống y tế trong tương lai. Đây cũng chính là lý do mà Hội nghị được tổ chức nhằm tạo ra diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu tham dự cùng thảo luận để đưa ra giải pháp điều trị hiệu quả.
Về thực trạng bệnh nhiễm trùng đa kháng thuốc trên thế giới nói chung cũng như tại Việt Nam nói riêng, TTND.TS.BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: Tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh đang lan rộng khắp thế giới như một "đại dịch". WHO xác định đây cũng chính là vấn đề hàng đầu đe dọa đến sức khỏe loài người với khoảng 5 triệu ca tử vong mỗi năm.
TTND.TS.BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ, tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh đang lan rộng khắp thế giới như một "đại dịch". Ảnh: Văn Đạt
Tại Việt Nam, vấn đề này dần trở nên cấp bách hơn khi tình trạng nhiễm trùng đa kháng thuốc ở người bệnh tại các bệnh viện đang ngày càng gia tăng "chóng mặt".
Chỉ trong năm 2020, ước tính có hơn 2 triệu ca nhiễm nấm xâm lấn. Riêng ở Bệnh viện Chợ Rẫy, trung bình mỗi tháng có 480 ca nhiễm khuẩn Gr(-) đa kháng khó điều trị và khoảng 200 ca nhiễm khuẩn Gr(+) kháng thuốc, với nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm khuẩn cộng đồng gây ra.
Điều này làm tăng tỷ lệ tử vong lên 1,6 lần, tăng tổng chi phí điều trị lên gần 2 lần và tăng chi phí thuốc kháng sinh lên gấp 3 lần so với bình thường.
Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng kháng kháng sinh. Điển hình như vi khuẩn kháng thuốc. Các loại vi khuẩn gây bệnh thường biến đổi không ngừng để thích nghi với cơ thể. Chúng có thể đột biến gen, phân hủy hoặc tạo ra những thay đổi trong cấu trúc làm mất tác dụng của thuốc. Ngoài ra, việc tự ý dùng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến nhiễm trùng đa kháng thuốc.
Thống kê cho thấy có hơn 80% phụ huynh chưa biết sử dụng kháng sinh đúng cách cho con dưới 2 tuổi. Điều này cũng phần nào phản ánh được sự nghiêm trọng của vấn đề này tại Việt Nam.
Với những lý do đó, Hội nghị "Chiến lược sử dụng thuốc kháng sinh – kháng nấm và vai trò của phối hợp đa chuyên khoa trong điều trị bệnh nhiễm trùng đa kháng thuốc hiện nay tại Việt Nam" đã được tổ chức, với sự góp mặt của nhiều nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực này trên khắp cả nước, cũng như lãnh đạo 9 bệnh viện tham gia mạng lưới giám sát kháng sinh (Bệnh viện Đa khoa Tây Nguyên, Bệnh viện Bà Rịa – Vũng Tàu, Bệnh viện Quân y 175, Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức, Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bạc Liêu, Bệnh viện tỉnh Đồng Nai, Bệnh viện tỉnh Cần Thơ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang).
Hội nghị "Chiến lược sử dụng thuốc kháng sinh – kháng nấm và vai trò của phối hợp đa chuyên khoa trong điều trị bệnh nhiễm trùng đa kháng thuốc hiện nay tại Việt Nam" đã diễn ra thành công tốt đẹp với sự tham dự của gần 300 đại biểu đến từ các cơ sở y tế trên khắp cả nước. Hội nghị gồm 1 phiên toàn thể, 4 phiên chuyên đề (dành cho bác sĩ lâm sàng, vi sinh lâm sàng, dược lâm sàng, kiểm soát nhiễm khuẩn - quản lý chất lượng) và phiên tổng kết, mang đến 21 bài báo cáo chuyên sâu.
Nội dung truyền tải và kết quả thảo luận từ hội nghị đã góp phần nâng cao nhận thức đồng thời cung cấp những giải pháp hiệu quả trong việc đối phó với tình trạng kháng thuốc hiện nay. Qua đó, thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, chuyên ngành trong việc điều trị nhiễm trùng đa kháng thuốc tại Việt Nam.
