Liên quan đến công văn của Bộ Y tế gửi các Sở Y tế và các bệnh viện về việc sử dụng phương pháp vô cảm trong mổ lấy thai, trong đó có phương pháp gây tê tủy sống đang thu hút sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là các mẹ “bỉm sữa”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, nội dung ghi trong công văn này chỉ dành cho các trường hợp sản bệnh lý còn đại đa số các tường hợp bà mẹ bình thường thì gây tê tuỷ sống.
Trước đó, trong công văn số 3614/BYT-BM-TE về việc sử dụng phương pháp vô cảm trong mổ lấy thai đang diễn ra tại các cơ sở y tế hiện nay, Bộ Y tế nêu rõ, qua công tác theo dõi, giám sát và thẩm định tử vong mẹ tại các địa phương cũng như ý kiến phản ánh của một số đơn vị, Bộ Y tế nhận thấy: Trong một số trường hợp phẫu thuật lấy thai (mổ bắt con) bằng phương pháp gây tê tủy sống trên các sản phụ có rau tiền đạo thể trung tâm hoặc bán trung tâm, rau bong non, tiền sản giật nặng, sản giật... có nguy cơ cao xảy ra một số tai biến như: Bệnh cảnh của tắc mạch ối, ngừng tim, rối loạn đông máu, suy đa tạng.
Do đó, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các BV trực thuộc Bộ Y tế và Thủ trưởng các đơn vị như: Cục Quân Y (Bộ Quốc phòng), Cục Y tế (Bộ Công an) và BV trực thuộc bộ, ngành chỉ đạo các đơn vị có triển khai phẫu thuật lấy thai (kể cả các BV ngoài công lập) cần sử dụng phương pháp gây mê nội khí quản đối với các sản phụ có các tình trạng nêu trên; không thực hiện phương pháp gây tê tủy sống nhằm phòng tránh các tai biến nghiêm trọng có thể xảy ra đối với sản phụ.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến
Ngay sau khi công văn này được ban hành, rất nhiều người đã đưa ra ý kiến trái chiều. Đặc biệt là nhiều thông tin hiểu lầm cho rằng Bộ Y tế cấm gây tê tuỷ sống khi mổ lấy thai khiến nhiều bà mẹ "bỉm sữa" hoang mang vì không biết lần sinh sau sẽ phải áp dụng biện pháp gây tê hay gây mê khi mổ đẻ?
Giải thích về viêc ban hành công văn này, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho rằng, thực chất công văn này không phải là cấm hoàn toàn việc thực hiện gây tê tủy sống khi sinh mổ mà mang tính chất nhắc nhở các cơ sở y tế, đặc biệt là ở tuyến cơ sở về việc không thực hiện phương pháp này trong một số trường hợp vì dễ xảy ra tai biến. Từ lâu, các bệnh viện chuyên khoa sản, bệnh viện tuyến trung ương đã thực hiện rất tốt vấn đề này. Nhưng Bộ Y tế vẫn phải nhắc nhở, nhất là các bệnh viện tuyến cơ sở cần thực hiện nghiêm túc hơn để tránh những tai biến không đáng có
Theo Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến, không chỉ riêng Việt Nam mà trên toàn thế giới với biện pháp mổ lấy thai thì bác sĩ đều sử dụng biện pháp gây tê tuỷ sống với tỷ lê vào khoảng trên 95%. Với trường hợp đặc biệt không gây tê tuỷ sống chỉ dưới 5%
“Với 5% này nếu gây tê tuỷ sống rất nguy hiểm cho người mẹ vì trong mổ nếu tụt huyết áp, băng huyết, thậm chí có trường hợp còn ngừng tuần hoàn khi mổ lấy thai thì việc điều trị khó khăn. Nếu chủ quan sẽ phải trả giá đắt cho việc mổ lấy thai bằng gây tê tuỷ sống này”- Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến nói
Với các biến chứng khi gây tê tuỷ sống, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho biết kỹ thuật này hiện nay đã rất tốt, bác sĩ đều áp dụng. Trước đây, gây tê tuỷ sống bằng kim to thường có 1 di chứng, biến chứng là đau đầu, đau gáy nhưng bây giờ bác sĩ dùng kim nhỏ nên di chứng không còn nữa, so với gây mê thì gây tê tuỷ sống an toàn hơn.
Với gây mê nội khí quản khi mổ, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho rằng trong từng trường hợp bác sĩ mới lựa chọn gây tê tuỷ sống hay gây mê nội khí quản. Chọn phương pháp nào do bác sĩ nhưng cũng có trường hợp chống chỉ định tương đối hay tuyệt đối với các phương pháp.
Công văn số 3614/BYT-BM-TE của Bộ Y tế
“Gây mê nội khí quản không được sử dụng cho trường hợp sản phụ ăn no. Nếu phải mổ cấp cứu thì nên hút sạch thức ăn ở dạ dày mới được gây mê nội khí quản. Do đó, nếu bác sĩ ngại phiền toái không hút thức ăn ở dạ dày vẫn gây mê cho bệnh nhân thì cực kỳ nguy hiểm vì có thể gây sặc. Nếu không phải phẫu thuật cấp cứu thì nên để qua 6 tiếng, thức ăn tiêu hoá hết khỏi dạ dày mới tiến hành gây mê nội khí quản.
Đối với trường hợp sản phụ vừa có bệnh lý nêu trên kèm theo hen phế quản không thể gây mê nội khí quản mà cần gây tê tủy sống nhưng phải lường trước được biến chứng có thể xảy ra, chuẩn bị sẵn sàng có thể cấp cứu được để tránh nguy hiểm cho sản phụ trong cuộc mổ' ”- Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến lưu ý.
