Y tế phía Nam giữ vững thế chủ động trước dịch bệnh
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Vũ Trung – Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM cho biết, năm 2025, khu vực phía Nam vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh, trong đó đáng lo ngại là sốt xuất huyết và tay chân miệng có xu hướng gia tăng, đặc biệt với sự lưu hành của chủng EV71 độc lực cao.
Bên cạnh đó, bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine như sởi ghi nhận số ca mắc tăng so với giai đoạn trước, trong khi nhiều bệnh mới nổi và tái nổi tiếp tục xuất hiện, đặt ra thách thức lớn cho công tác y tế dự phòng.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Vũ Trung, nhờ sự chủ động, quyết liệt và phối hợp đồng bộ của ngành y tế, công tác phòng, chống dịch bệnh tại khu vực phía Nam trong năm 2025 đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ vững ổn định y tế.
PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu chỉ đạo.
Theo đó, khu vực không để xảy ra các ổ dịch sốt xuất huyết lớn, tỷ lệ tử vong trên số ca mắc chỉ ở mức 0,034%. Mạng lưới phối hợp giữa y tế dự phòng và khối điều trị tiếp tục được thiết lập, duy trì hiệu quả, bảo đảm phát hiện sớm, xử trí kịp thời các tình huống dịch bệnh.
Ngoài ra, hệ thống dữ liệu giám sát bệnh truyền nhiễm đã được chuyển đổi thành công theo mô hình chính quyền hai cấp, cho phép đánh giá nguy cơ sớm, từ xa, nâng cao năng lực dự báo và ứng phó.
Đối với tiêm chủng mở rộng, trong năm qua đã cung ứng 8,9 triệu liều vaccine, triển khai hiệu quả chiến dịch tiêm vaccine sởi, góp phần kiểm soát dịch bệnh; đồng thời tăng cường giám sát bại liệt.
Công tác phòng, chống HIV/AIDS tiếp tục được củng cố, với chất lượng dữ liệu giám sát ngày càng được nâng cao. Hoạt động truyền thông y tế được duy trì thường xuyên, góp phần nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận và chủ động tham gia của cộng đồng trong phòng, chống dịch bệnh.
PGS.TS Nguyễn Vũ Trung – Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM phát biểu.
Bên cạnh đó, Viện cũng đã triển khai 107 đoàn công tác hỗ trợ chuyên môn cho các địa phương; ban hành hơn 350 văn bản chỉ đạo, điều hành; tổ chức 10 lớp đào tạo nâng cao năng lực giám sát, đáp ứng dịch bệnh cho tuyến dưới; đồng thời tham gia hỗ trợ khắc phục hậu quả nặng nề do mưa lũ tại Lâm Đồng và Gia Lai.
Nguy cơ dịch bệnh vẫn hiện hữu, y tế cần tăng cường phòng ngừa
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế đánh giá cao những nỗ lực, đóng góp của Viện Pasteur TPHCM cùng các bệnh viện trong công tác phòng, chống dịch bệnh thời gian qua
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, trong năm 2025, tình hình dịch bệnh trên cả nước nói chung và khu vực phía Nam nói riêng cơ bản được kiểm soát, không ghi nhận các vụ dịch lớn. Nhiều bệnh truyền nhiễm đã được khống chế hiệu quả thông qua các chiến dịch tiêm vaccine. Riêng tại TPHCM, dù có thời điểm công bố dịch sởi, song thực tế dịch đã được kiểm soát trong thời gian ngắn. Các bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng, ho gà… tuy ghi nhận số ca mắc tăng ở một số thời điểm nhưng không hình thành các ổ dịch lớn và đều được các địa phương tập trung xử lý kịp thời.
Các đại biểu tham dự hội nghị.
Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương cảnh báo, năm 2026 tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh, đặc biệt là khả năng gia tăng các ca tay chân miệng, sốt xuất huyết và một số bệnh truyền nhiễm khác. Trong đó, nguy cơ bại liệt được đánh giá ở mức cao, nhất là trong bối cảnh giao lưu, đi lại gia tăng dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán, cùng với hoạt động giao thương giữa Việt Nam và các nước trong khu vực. Một số quốc gia như Indonesia và nhiều nước châu Phi đã ghi nhận ca bệnh bại liệt, cho thấy nguy cơ xâm nhập luôn hiện hữu.
Để chủ động phòng, chống dịch trong thời gian tới, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị, các địa phương khẩn trương xây dựng và hoàn thiện kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm, trình UBND tỉnh, thành phố ban hành làm cơ sở triển khai thực hiện.
Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác truyền thông phòng, chống dịch bệnh trong cộng đồng, tại các cơ sở khám chữa bệnh và trên các phương tiện thông tin đại chúng… nhằm nâng cao nhận thức, cảnh báo sớm nguy cơ và thúc đẩy sự tham gia chủ động của người dân. Cùng với đó, các địa phương cần tăng cường giám sát, đánh giá nguy cơ dịch bệnh, chủ động phát hiện sớm, dự phòng từ xa, từ cơ sở. Chú trọng giám sát trọng điểm, giám sát sự kiện và tăng cường phối hợp liên ngành để kịp thời ứng phó với các tình huống phát sinh.
Thứ trưởng yêu cầu, các cơ sở nâng cao năng lực xét nghiệm, bảo đảm phát hiện sớm tác nhân gây bệnh. Các địa phương cần chủ động xây dựng đề án, dự án nâng cấp phòng xét nghiệm, huy động nguồn lực để tăng cường năng lực giám sát, đánh giá nguy cơ và đáp ứng phòng, chống dịch tại chỗ.
Đối với công tác tiêm chủng, Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tiêm chủng mở rộng, bảo đảm tiêm đầy đủ cho mọi đối tượng, phấn đấu đạt tỷ lệ bao phủ từ 95% trở lên theo tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị.
Sở Y tế và CDC các địa phương cần rà soát kỹ đối tượng, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa, miền núi; phối hợp với ngành giáo dục rà soát tình trạng tiêm chủng của trẻ em trong trường học, cũng như trẻ đang điều trị tại các cơ sở y tế, để tổ chức tiêm bù, tiêm vét, không bỏ sót đối tượng.
Bên cạnh đó, cần tăng cường năng lực cho tuyến y tế cơ sở, nhất là tuyến xã; đẩy mạnh tập huấn, hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật, cung ứng thuốc, vật tư, hóa chất và trang thiết bị phòng, chống dịch.
Các địa phương phải chủ động dự trữ đầy đủ nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các viện chuyên ngành, Cục Phòng bệnh và các đơn vị liên quan để kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn chuyên môn, bảo đảm sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống dịch bệnh.
