Ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của một số doanh nghiệp chưa cao
Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho biết, với sự nỗ lực của ngành BHXH, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ ngành, địa phương, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN có chiều hướng giảm.
Tuy nhiên, việc chậm đóng vẫn còn diễn ra, một phần do ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của một số doanh nghiệp chưa cao, cố tình chậm đóng, làm ảnh hưởng tới quyền lợi người lao động.
Năm 2021 và 9 tháng năm nay, qua thanh kiểm tra của BHXH Việt Nam, đã thu hồi hơn 4.383 tỷ đồng tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT; phát hiện hàng chục nghìn người lao động chưa tham gia, hoặc tham gia chưa đầy đủ, buộc doanh nghiệp phải đóng bổ sung.
Công tác thanh tra chuyên ngành của ngành BHXH đạt nhiều kết quả tích cực
Theo Phó Tổng Gíam đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn, nhiều năm qua, BHXH đã phối hợp với cơ quan Thuế từ cấp trung ương tới địa phương. Thông qua dữ liệu thuế, BHXH đã rà soát về số doanh nghiệp, số lao động, các khoản chi cho người lao động để đối chiếu với dữ liệu tham gia BHXH, BHYT. Qua sự phối hợp này, ngành BHXH đã phát hiện nhiều trường hợp chưa đóng, đóng thiếu lao động, thiếu mức đóng BHXH, BHYT...
BHXH Việt Nam luôn chủ động phối hợp với các sở ngành địa phương để theo dõi sức khỏe doanh nghiệp. Một số trường hợp doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN, cơ quan BHXH phối hợp với cấp ngành liên quan để có giải pháp tạm dừng xuất cảnh với chủ doanh nghiệp người nước ngoài.
Tới hết năm 2021 số doanh nghiệp giải thể, phá sản, vắng chủ đang nợ BHXH, BHYT, BHTN trên 3.200 tỷ đồng. Cơ quan BHXH đã rà soát và xác định rõ hồ sơ của đa số người lao động bị nợ tiền BHXH, BHTN, BHYT, sẵn sàng chốt sổ BHXH để giải quyết quyền lợi.
BHXH Việt Nam cũng đề xuất Bộ LĐ-TB&XH phương án, tạm thời chốt phần người lao động đã được đóng đầy đủ để giải quyết chế độ BHXH, hưu trí. Sau này, khi có giải pháp cho phần còn nợ sẽ thanh toán truy lĩnh bổ sung. Bộ LĐ-TB&XH đã cơ bản đồng ý với đề xuất trên. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội của Quốc hội cũng đánh giá việc xác định được số lượng người lao động, số nợ BHXH, BHYT, BHTN như trên là nỗ lực rất lớn của ngành BHXH.
BHXH Việt Nam đề xuất trao thêm quyền thanh tra hưởng BHXH, BHYT, BHTN
BHXH Việt Nam cũng đề xuất thêm chức năng thanh tra hưởng BHXH, BHYT, BHTN cho BHXH Việt Nam (bên cạnh chức năng thanh tra đóng) xuất phát từ thực tế. Đây là một trong các giải pháp để quản lý thu - chi quỹ BHXH, BHYT, BHTN, góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.
Kết quả từ thanh kiểm tra chuyên ngành là cơ sở thực tiễn để khẳng định, cơ quan BHXH có khả năng, nhân lực và nguồn lực thực hiện nhiệm vụ này. Qua thanh tra để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN; đảm bảo răn đe, phòng ngừa, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia BHXH, BHYT, BHTN; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.
Về thông tin BHXH các địa phương đã chuyển hơn 350 hồ sơ đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài đề nghị cơ quan Công an điều tra, khởi tố, nhưng tới nay số hồ sơ được thụ lý không nhiều, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn cho hay, điều 216 Bộ luật Hình sự quy định về tội cố tình trốn đóng BHXH, đây là căn cứ để BHXH củng cố chứng cứ và chuyển hơn 300 hồ sơ sang cơ quan Công an.
Khi cơ quan Công an mời doanh nghiệp lên làm việc một số đơn vị đã khắc phục số nợ nên không điều tra hoặc khởi tố nữa; một số hồ sơ còn lại chưa đủ yếu tố cấu thành tội hình sự nên cơ quan điều tra cũng trả lại. Vướng mắc hiện nay là xác định thế nào là hành vi cố tình trốn đóng BHXH, vì doanh nghiệp giải thích là chưa đóng, không phải trốn, cơ quan điều tra vào cuộc họ đã đóng đầy đủ.
BHXH Việt Nam tiếp tục phối hợp với cơ quan Công an, tổ chức công đoàn để đánh giá về công tác phối hợp thực hiện quy định về khởi tố, khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN. Từ đó sẽ làm rõ thế nào là hành vi cố tình trốn đóng BHXH, trách nhiệm pháp nhân chịu trách nhiệm là doanh nghiệp hay người chủ doanh nghiệp.
