Do giá vàng ở trong nước cao hơn thế giới nên thời gian qua, việc các ngành chức năng đã phát hiện nhiều vụ buôn lậu vàng từ nước ngoài vào Việt Nam là chuyện xảy ra như cơm bữa. Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình - An Giang, từ năm 2008 đến nay, Hải quan An Giang đã bắt giữ nhiều vụ vận chuyển vàng từ nước ngoài vào Việt Nam để tiêu thụ.
Nguyên nhân là giá vàng trong nước luôn cao hơn thế giới. Nhưng mới đây, ngành chức năng tỉnh An Giang lại bắt giữ một vụ vận chuyển vàng trong nước ra nước ngoài. Mới nghe qua thì vụ xuất lậu vàng này quá bất hợp lý bởi trái với quy luật thông thường là: hàng hóa từ nơi có giá thấp nhập lậu vào nơi có giá cao để hưởng chênh lệch.
Tuy nhiên, phía sau sự bất thường đó là cả một thủ đoạn trục lợi từ việc nhập - xuất vàng lậu qua biên giới của các đối tượng buôn lậu. Mới đây, tại cửa khẩu Khánh Bình, Chi cục Hải quan cửa khẩu Long Bình, tỉnh An Giang đã phát hiện 2 đối tượng Than Lang và Chun So Kun (cùng quốc tịch Campuchia) mang trái phép 4,5kg vàng trang sức. Kiểm định ban đầu cho thấy, toàn bộ số trang sức được chế tác từ vàng 18kara, có trị giá lên đến 2,5 tỷ đồng. Đối tượng Than Lang thừa nhận: số nữ trang trên được mua tại các tiệm vàng ở trong nước đem về Campuchia để tiêu thụ.
Đại diện Chi cục Hải quan cửa khẩu Khánh Bình, tỉnh An Giang cho biết: hành vi mang 4,5kg vàng xuất cảnh không khai báo của đối tượng Than Lang và Chun So Kun là vi phạm pháp luật Việt Nam, bởi theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, khách xuất, nhập cảnh bằng hộ chiếu, khi mang 300gr vàng trở lên đều phải trình báo với hải quan cửa khẩu. Nếu trừ đi số vàng định mức được mang theo, cả hai đối tượng người Campuchia đã vận chuyển đến 3,9kg vàng trái phép.
Giải đáp thắc mắc về việc tại sao các đối tượng buôn lậu lại đưa vàng trong nước giá cao ra nước ngoài có giá thấp hơn, đại diện Cục Hải quan An Giang cho rằng: có thể trước đó, các đối tượng đã đưa vàng nhập lậu vào Việt Nam. Sau khi bán ra hưởng chêch lệch giá, các đối tượng này tiếp tục mua vàng nữ trang ra nước ngoài để tiêu thụ. Nếu vận chuyển thành công, đối tượng buôn lậu sẽ thu lợi nhuận gấp đôi. Bởi so với Campuchia, giá nhân công chế tác vàng ở Việt Nam là rất thấp.
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép một số công ty trong nước nhập vàng nguyên liệu để chế tác trang sức. Mục tiêu là bình ổn thị trường trong nước, hạn chế tình trạng nhập lậu vàng trái phép qua biên giới. Nhưng nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, các đối tượng xấu có thể vận chuyển vàng nữ trang theo cửa ngõ các tỉnh biên giới tiêu thụ. Khi đó, cơn khát vàng nguyên liệu chế tác trang sức sẽ còn tiếp diễn và không chỉ có khả năng tác động đến giá vàng nước ta mà còn gây ra những hệ quả xấu từ những hoạt động này.