Thông tin về loài dơi 'cáo bay' truyền virus Henipavirus

10-08-2022 19:18 | Y học 360
google news

SKĐS - Dơi ăn quả (cáo bay) là vật chủ lưu trữ tự nhiên của một số loại virus gây bệnh từ động vật, bao gồm virus Hendra và Nipah thuộc chi Henipavirus, chúng có khả năng gây bệnh cao ở người và nhiều loài động vật có vú khác.

1. Virus Hendra (HeV) thuộc chi Henipavirus

Virus Hendra (HeV) là một thành viên của họ Paramyxoviridae, chi Henipavirus. HeV lần đầu tiên được phân lập vào năm 1994 từ các mẫu vật thu được trong đợt bùng phát bệnh thần kinh và hô hấp ở ngựa và người ở Hendra, ngoại ô Brisbane, Australia. Nó có liên quan đến virus Nipah, một loài khác trong chi Henipavirus.

Nơi chứa virus Hendra tự nhiên đã được xác định là loài cáo bay (loài dơi thuộc giống Pteropus ). Quá trình lây truyền của virus Hendra sang người có thể xảy ra sau khi tiếp xúc với dịch cơ thể và mô hoặc chất bài tiết của ngựa bị nhiễm virus Hendra. Ngựa có thể bị nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với virus trong nước tiểu của cáo bay bị nhiễm bệnh.

Thông tin về loài cáo bay truyền virus Henipavirus - Ảnh 2.

Dơi ăn quả Pteropid (cáo bay) là vật chủ truyền bệnh. Ảnh: Internet

Dơi ăn quả Pteropid (cáo bay) là vật chủ. Virus Hendra lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với ngựa bị nhiễm bệnh hoặc dịch cơ thể hoặc mô của ngựa bị nhiễm bệnh; ngựa bị nhiễm bệnh do tiếp xúc với nước tiểu của dơi. Virus Hendra không truyền từ người sang người hoặc trực tiếp từ dơi sang người.

Kể từ năm 1994 và tính đến năm 2013, trường hợp nhiễm virus Hendra ở người vẫn còn hiếm; chỉ có bảy trường hợp đã được báo cáo. Cho đến nay, không có tài liệu nào về sự lây truyền từ người sang người.

Thông tin về loài cáo bay truyền virus Henipavirus - Ảnh 3.

Dơi ăn quả, còn được gọi là cáo bay, là động vật chứa NiV trong tự nhiên. Ảnh: Science

2. Virus Nipah (NiV) một loại virus thuộc chi Henipavirus

Virus Nipah (NiV) là một loại virus lây truyền từ động vật sang người, có nghĩa là nó có thể lây lan giữa động vật và người. Dơi ăn quả là động vật chứa NiV trong tự nhiên. Virus Nipah cũng được biết là gây bệnh cho lợn và người. Virus Nipah lây truyền qua tiếp xúc với lợn hoặc dơi bị nhiễm bệnh (phơi nhiễm phổ biến là tiêu thụ nhựa cây chà là bị nhiễm chất bài tiết của dơi). Nhiễm NiV có liên quan đến viêm não và có thể gây bệnh từ nhẹ đến nặng và thậm chí tử vong. Các đợt bùng phát gần như xảy ra hàng năm ở các khu vực của châu Á, chủ yếu là Bangladesh và Ấn Độ.

Quá trình lây truyền virus Nipah (NiV) có thể lây lan sang những người từ:

- Tiếp xúc trực tiếp với động vật bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như dơi hoặc lợn, hoặc chất dịch cơ thể của chúng (qua máu, nước tiểu hoặc nước bọt).

- Tiêu thụ các sản phẩm thực phẩm đã bị ô nhiễm bởi chất dịch cơ thể của động vật bị nhiễm bệnh (chẳng hạn như nhựa cây cọ hoặc trái cây bị nhiễm bệnh bởi một con dơi bị nhiễm bệnh).

- Tiếp xúc gần với người bị nhiễm NiV hoặc chất dịch cơ thể của họ (bao gồm các giọt nước mũi hoặc đường hô hấp, nước tiểu hoặc máu). Sự lây truyền từ người sang người của virus Nipah đã được báo cáo khi tiếp xúc gần (bao gồm các giọt đường hô hấp) với những người bị nhiễm bệnh. Sự lây truyền được tạo điều kiện thuận lợi qua các thực hành văn hóa và chăm sóc sức khỏe, trong đó bạn bè và các thành viên trong gia đình chăm sóc bệnh nhân bị bệnh.

Thông tin về loài cáo bay truyền virus Henipavirus - Ảnh 4.

Chu trình lây truyền của virus Nipah ở Malaysia. Dơi ăn quả Pteropid là ổ chứa virus Nipah tự nhiên. Dơi đậu trên cây ăn quả ở trang trại lợn đã truyền virus sang lợn. Lợn truyền virus Nipah cho những người tiếp xúc gần với chúng. Ảnh: Internet

Trong đợt bùng phát NiV đầu tiên được biết đến, người ta có thể bị nhiễm bệnh khi tiếp xúc gần với lợn bị nhiễm bệnh. Chủng NiV được xác định trong vụ dịch đó dường như đã được truyền ban đầu từ dơi sang lợn, sau đó lây lan trong các quần thể lợn. Sau đó những người làm việc gần gũi với những con lợn bị nhiễm bệnh bắt đầu đổ bệnh. Không có sự lây truyền từ người sang người nào được báo cáo trong đợt bùng phát đó.

Có thể ngăn ngừa nhiễm virus Nipah bằng cách tránh tiếp xúc với lợn và dơi bị bệnh ở những nơi có virus và không uống nhựa cây chà là sống có thể bị nhiễm bởi loài dơi bị nhiễm bệnh. Trong thời gian bùng phát dịch bệnh, các phương pháp kiểm soát nhiễm trùng tiêu chuẩn có thể giúp ngăn ngừa lây lan từ người sang người trong môi trường bệnh viện.

Thời gian ủ bệnh khoảng 5–16 ngày (và hiếm khi lên đến 2 tháng). Nhiễm virus Hendra và Nipah đều có thể gây ra bệnh với các triệu chứng sốt, đau cơ, đau đầu và chóng mặt. Bệnh có thể tiến triển thành viêm não nặng với tình trạng lú lẫn, phản xạ bất thường, co giật và hôn mê; các triệu chứng hô hấp cũng có thể có. Viêm não tái phát hoặc khởi phát muộn có thể xảy ra vài tháng hoặc vài năm sau khi bị bệnh cấp tính.
Cảnh giác sự "tấn công" của Henipavirus gây tỷ lệ tử vong cao khi chưa có vaccine phòng bệnh Cảnh giác sự 'tấn công' của Henipavirus gây tỷ lệ tử vong cao khi chưa có vaccine phòng bệnh

SKĐS - Henipavirus được tìm thấy trong các mẫu ngoáy họng của những bệnh nhân sốt có tiền sử tiếp xúc với động vật trong thời gian gần đây. Cho đến nay chưa có vaccine phòng ngừa loại virus này.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Bệnh đậu mùa khỉ: Hiểu đúng về vaccine và thuốc điều trị


Hoàng Nam
Ý kiến của bạn