Một nghiên cứu mới cho thấy rằng tác động hạ đường huyết của metformin DR - một loại thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường týp 2 - diễn ra trong ruột và không có trong máu.
Thông tin này được đăng trên tạp chí Diabetes Care, cho biết là một hình thức trì hoãn giải phóng thuốc của metformin mà các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm có thể phù hợp với những bệnh nhân đang không thể sử dụng các loại thuốc metformin hiện hành. Số bệnh nhân này chiếm 40% trong số những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường týp 2.
Bệnh nhân tiểu đường týp 2 có thận bị suy yếu không thể dùng các phiên bản hiện tại của metformin.
Metformin đã được sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường týp 2 trong gần 60 năm qua, nhưng các nhà khoa học không chắc chắn chính xác hầu hết các tác dụng hạ đường huyết của nó diễn ra như thế nào và ở đâu trong cơ thể.
Các nghiên cứu mới, dẫn đầu là Đại học Y khoa Bắc Carolina tại Chapel Hill, đã cung cấp bằng chứng mạnh mẽ rằng metformin phát huy hầu hết tác dụng của nó trong ruột chứ không có tác dụng khi đã hấp thu vào máu như nhiều người tưởng.
Tác giả đầu tiên John Buse, một giáo sư y khoa, cho biết: “Thử nghiệm lâm sàng của chúng tôi cho thấy metformin tác dụng chủ yếu trong đoạn dưới của ruột, đảo ngược quan điểm thông thường đã tồn tại suốt một nửa thế kỷ qua”.
Trong bài báo của mình, nhóm nghiên cứu mô tả cách thức họ thực hiện một thử nghiệm ở giai đoạn 1 và một thử nghiệm ở giai đoạn 2 của thí nghiệm thuốc metformin delayed release (metformin DR).
Metformin DR hay còn gọi là metformin trì hoãn phóng thích - là dạng thuốc được bào chế đặc biệt, giúp trì hoãn sự phóng thích ra metformin, để khi thuốc được di chuyển xuống đoạn dưới của ruột mới phóng thích ra metformin và phát huy tác dụng tại đó. Điều này làm cho sự hấp thu thuốc từ ruột vào máu bị giảm mạnh, do quá trình thuốc di chuyển qua đoạn trên của ruột non mà không bị hấp thu, càng xuống dưới của ruột thì sự hấp thu càng giảm - BST.
GS. Buse nói: “Những nghiên cứu này cung cấp bằng chứng cho thấy việc cung cấp metformin DR vào đoạn ruột thấp hơn làm giảm đáng kể số lượng metformin trong máu, trong khi duy trì hiệu quả hạ đường huyết của mình”.
Thử nghiệm cho thấy metformin DR có thể phù hợp với bệnh nhân bị suy giảm chức năng thận.
Một trong những lý do làm cho metformin (trước đây) không thích hợp cho tất cả các bệnh nhân tiểu đường týp 2 là bởi vì nó được hấp thu vào trong máu của những người có chức năng thận kém, làm tăng nguy cơ của một tình trạng đe dọa tính mạng, đó là nhiễm toan lactic - lượng acid lactic tích tụ trong máu nhanh hơn so với lượng có thể được cơ thể đào thải ra ngoài.
Hiện tại có khoảng 4 triệu người ở Mỹ mắc bệnh tiểu đường týp 2 mà không thể uống metformin vì chức năng thận bị suy giảm.
Trong các thử nghiệm giai đoạn 1, các nhà nghiên cứu so sánh cùng một mức liều metformin DR so với metformin giải phóng nhanh (metformin IR) và metformin giải phóng kéo dài (metformin XR) trong 20 đối tượng khỏe mạnh đã từng được phân chia ngẫu nhiên để nhận một trong ba phương pháp điều trị.
Kết quả cho thấy những người sử dụng phiên bản DR đã có lượng metformin trong máu chỉ bằng 50% so với những người đã lấy phiên bản IR hoặc XR.
Trong giai đoạn 2 thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm tác dụng của các mức liều khác nhau của metformin DR so với giả dược hoặc metformin XR trong tổng số 240 bệnh nhân đái tháo đường týp 2 ở những phòng khám khác nhau.
Họ phát hiện ra rằng metformin DR mạnh hơn khoảng 40% so với metformin XR. Metformin DR cũng làm giảm (có ý nghĩa thống kê) và duy trì mức glucose huyết tương (chỉ số đường huyết) trên 12 tuần so với giả dược.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng đối với hầu hết bệnh nhân, việc điều trị được dung nạp tốt và các tác dụng phụ giống như những gì đã được biết là đã xảy ra với các hình thức hiện tại của metformin. GS. Buse kết luận: “Những phát hiện này tạo ra một cơ hội để phát triển một lựa chọn điều trị metformin mới cho 40% bệnh nhân mà hiện tại không thể dùng loại thuốc được cho là first-line (lựa chọn hàng đầu) này”.
(Theo Mecaldailytoday, 20/8/2015)
DS. Bùi Sỹ Thành
