Bản chất của cúm mùa
Cúm mùa là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp và gây ra bởi 2 phân tuýp virus cúm A/H1N1, A/H3N2 và 2 dòng virus cúm B/Yamagata, B/Victoria. Ai cũng có thể nhiễm cúm mùa (kể cả những người khỏe mạnh) và các biến chứng do cúm gây ra có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào.
Hàng năm, theo nghiên cứu của WHO, có khoảng 1 tỷ ca mắc cúm mùa trên toàn thế giới, với 3 - 5 triệu ca bệnh nặng; trong đó có 290.000 đến 650.000 ca tử vong.
Bất cứ ai cũng có thể bị bệnh cúm mùa (ngay cả những người khỏe mạnh) và ai cũng có nguy cơ chịu các ảnh hưởng nặng nề. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng nếu mắc cúm sẽ có nguy cơ gặp những biến chứng nghiêm trọng hơn, gồm có: người trên 65 tuổi, người mắc bệnh nền mạn tính như hen suyễn, đái tháo đường, tim mạch,…, phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt là dưới 2 tuổi).
Tại Việt Nam, thời điểm nào trong năm dễ mắc cúm mùa?
Tại Việt Nam, nhiều người cho rằng cúm mùa chủ yếu diễn ra vào mùa đông ở khu vực miền Bắc. Một số quan điểm khác lại cho rằng cúm mùa chủ yếu xảy ra vào thời điểm giao mùa: tiết trời đông xuân ở miền Bắc, hoặc khi chuyển trời vào mùa mưa ở miền Nam.
Tuy nhiên, theo tổ chức WHO, tại các vùng ôn đới, dịch cúm mùa thường xảy ra vào mùa lạnh. Và tại các vùng nhiệt đới, bệnh thường xảy ra quanh năm với các đợt bùng phát bất thường.
Bên cạnh đó, nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thu Yến và cộng sự đăng tải trên Tạp chí Y học Dự phòng năm 2015, nói về đặc điểm dịch tễ học bệnh cúm mùa tại Việt Nam (giai đoạn 2006 – 2013), đã chỉ ra rằng: bệnh cúm tại Việt Nam xuất hiện quanh năm và thường có 2-3 đỉnh dịch/năm. Mô hình bệnh cúm ở Việt Nam giống như sự kết hợp của mô hình cúm ở các nước ôn đới ở cả Bắc bán cầu (thường xảy ra vào thời điểm đông xuân) và Nam bán cầu (thường xảy ra vào thời điểm hè thu).
Tiêm phòng vaccine là biện pháp phòng ngừa cúm mùa hiệu quả
Theo các cơ quan y tế trên thế giới (WHO và US-CDC) và Bộ Y tế Việt Nam, tiêm vaccine cúm mùa hàng năm là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa nhiễm cúm và tránh các biến chứng nặng do cúm gây ra, đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao bị biến chứng cúm, và đối với những người sống cùng hoặc chăm sóc những người có nguy cơ cao. Sau khi tiêm khoảng 2 tuần, vaccine cúm sẽ bắt đầu tạo ra kháng thể bảo vệ bên trong cơ thể.
Vì cúm mùa tại Việt Nam xuất hiện quanh năm như đã nói ở trên, nên bạn có thể tiêm ngừa cúm ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, ngay khi vaccine cúm có sẵn trên thị trường. Điều này sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ bản thân và gia đình tốt hơn.
Mặt khác, tính kháng nguyên của virus cúm mùa thay đổi liên tục. Để bảo đảm sự tương đồng giữa chủng virus cúm có trong vaccine và chủng virus cúm hiện đang lưu hành, thành phần của vaccine sẽ được cập nhật dựa trên khuyến cáo về công thức vaccine cúm mùa của WHO. Do đó, bạn cần tiêm ngừa vaccine phòng bệnh mỗi năm để duy trì hàng rào bảo vệ sức khỏe tốt nhất có thể.
Hiện nay, tại Việt Nam đang có sẵn hai vaccine cúm mùa là vaccine cúm mùa tam giá – có chứa kháng nguyên của 2 phân tuýp virus cúm A và 1 trong 2 dòng virus cúm B; và vaccine cúm mùa tứ giá - có chứa kháng nguyên của cả 2 phân tuýp virus cúm A và 2 dòng virus cúm B, có thể cung cấp sự bảo vệ rộng hơn đối với các dòng virus cúm B lưu hành trong thực tế. Để có sự lựa chọn loại phù hợp với điều kiện sức khỏe của bản thân, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn tiêm vaccine cúm mùa phù hợp.