Thoát vị bẹn là gì?
Thoát vị bẹn chiếm tỷ lệ mắc khá cao, đặc biệt ở nam giới với khoảng 27 - 43%, trong khi ở nữ giới là 3 - 6%. Trẻ nhỏ và người trên 50 tuổi được xem là hai nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc thoát vị bẹn bao gồm:
- Người cao tuổi, do cơ thành bụng yếu
- Người thường xuyên lao động nặng
- Người táo bón kéo dài, bí tiểu hoặc tiểu khó do u xơ tuyến tiền liệt – các tình trạng làm tăng áp lực trong ổ bụng
- Người mắc một số bệnh lý như nang thừng tinh, cổ chướng...
Dấu hiệu nhận biết sớm thoát vị bẹn
Xuất hiện khối phồng ở một hoặc hai bên vùng bẹn, to hơn khi ho hoặc đứng và biến mất khi nằm. Ở nam giới có thể thấy bìu sưng to và đau.
Cảm giác khó chịu hoặc đau tăng lên khi mang vác vật nặng, tập thể dục, giảm khi nghỉ ngơi.
Trường hợp nặng, tạng trong ổ bụng chui xuống ống bẹn có thể bị thắt nghẹt, gây khối phồng không đẩy lên được, sờ rất đau - dấu hiệu của thoát vị bẹn. Nguyên nhân là do ruột non hoặc mạc nối bị thiếu máu cục bộ, dẫn đến hoại tử ruột nếu không xử trí kịp thời.
Biến chứng nguy hiểm nhất của thoát vị bẹn là thoát vị nghẹt, có thể gây hoại tử ruột, đe dọa tính mạng người bệnh. Khi ruột và mạc treo ruột bị kẹt trong túi thoát vị, không thể trở lại ổ bụng, sẽ gây tắc nghẽn, thiếu máu nuôi dưỡng và hoại tử.
Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp tình trạng thoát vị kẹt - khi tạng trong túi thoát vị dính vào nhau, không đẩy lên được, gây cảm giác đau và vướng khó chịu.
Tỷ lệ mắc thoát vị bẹn nghẹt dao động từ 0,29 đến 2,9%, tỷ lệ tử vong từ 2,6 đến 9%. Đáng lưu ý nếu phẫu thuật bị trì hoãn quá 12 giờ, nguy cơ phải cắt ruột tăng cao. Thoát vị nghẹt thường gặp hơn ở bệnh nhân lớn tuổi: Tỷ lệ hiện mắc ở người trên 60 tuổi là 9,8% so với 1,8% ở người trẻ; Ở nhóm trên 65 tuổi, tỷ lệ mắc và tử vong tăng rõ rệt, lần lượt là 55% và 15%.
Thoát vị bẹn là căn bệnh phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Điều trị thoát vị bẹn như thế nào?
Thoát vị bẹn cần được phẫu thuật sớm ngay khi phát hiện, không phân biệt độ tuổi, nhằm ngăn chặn biến chứng nghẹt gây tổn thương các tạng trong ổ bụng, tránh những hậu quả nghiêm trọng.
Hiện nay, có hai phương pháp điều trị phổ biến:
- Mổ hở truyền thống: Bác sĩ tạo một vết mổ nhỏ ở vùng bẹn để đóng kín lỗ thoát vị, đồng thời củng cố thành bụng.
- Mổ nội soi: Là phương pháp hiện đại, ít xâm lấn, được thực hiện qua vài vết rạch nhỏ. Ưu điểm là ít đau, ít để lại sẹo và thời gian hồi phục nhanh hơn.
Phẫu thuật thoát vị bẹn là can thiệp an toàn nếu được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và chế độ chăm sóc hậu phẫu chu đáo.
Tóm lại: Thoát vị bẹn là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Nguyên nhân là do ống phúc tinh mạc (ở bé trai) hoặc ống Nuck (ở bé gái) - vốn nối từ ổ bụng xuống bìu hoặc môi lớn khi còn trong bào thai - không đóng kín sau khi sinh, tạo thành túi thoát vị.
Ở bé trai, thoát vị bẹn thường chứa ruột. Ở bé gái, khối thoát vị có thể chứa buồng trứng hoặc vòi trứng. Nếu buồng trứng bị xoắn hoặc thiếu máu nuôi do nghẹt, trẻ có thể đau dữ dội và có nguy cơ hoại tử buồng trứng.
Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột và diễn tiến nhanh. Khi phát hiện trẻ có khối phồng ở vùng bẹn – bìu, dù có thể đẩy lên hay không, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
