Trong tuyên bố đăng tải trên mạng xã hội Twitter, người đứng đầu ngành ngoại giao Iran đã "chất vấn" Ngoại trưởng Pompeo về ý nghĩa thực sự của cụm từ “tống tiền” mà ông đã sử dụng để mô tả về các động thái của Iran. Theo ông Zarif, chính Mỹ là bên đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân và áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran nhằm buộc Tehran phải tuân thủ theo các điều kiện của Washington.
Phát biểu tại một cuộc họp báo được truyền hình ngày 7/9, người phát ngôn Cơ quan Hạt nhân Iran Behrouz Kamalvandi nhấn mạnh: "Chúng tôi đã dỡ bỏ các hạn chế đối với lĩnh vực nghiên cứu và phát triển hạt nhân mà thỏa thuận trên đặt ra. Điều đó sẽ dẫn tới sự phát triển các máy ly tâm tân tiến hơn và (làm giàu urani) nhanh hơn". Theo ông Kamalvandi, các máy ly tâm IR-6 đã được nạp đầy khí urani. Ngoài ra, Iran sẽ sớm thử nghiệm 3 máy ly tâm IR-8. Về lý thuyết, các máy ly tâm tiên tiến có thể làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn nhiều. Ông Kamalvandi cũng cho biết thêm rằng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) của Liên hợp quốc đã được thông báo về các bước đi trên và các thanh sát viên của cơ quan này vẫn được phép tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Iran. Quan chức trên nhấn mạnh với các nước châu Âu (tham gia JCPOA), thời gian còn lại là không nhiều và "nếu cần có hành động gì đó (để cứu vãn văn kiện này) họ nên nhanh chóng thực hiện".
Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif bác bỏ cáo buộc “Iran tống tiền” của Mỹ.
Ngay sau khi Tehran tiếp tục giảm cam kết trong thỏa thuận mà nước Cộng hòa Hồi giáo ký với các cường quốc thế giới hồi năm 2015, có tên gọi Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), Ngoại trưởng Pompeo đã kêu gọi Anh, Pháp và Đức ngăn chặn hành vi “tống tiền” hạt nhân của Iran .
Về phần mình, Pháp, Đức và Anh đã rất nỗ lực cứu vãn thỏa thuận bằng việc lập ra một cơ chế trao đổi thương mại với Iran, song hiện cơ chế đó vẫn chưa được thực thi. Ngày 4/9 vừa qua, Tehran đã đặt một hạn chót là 60 ngày cho các nước châu Âu áp dụng cơ chế trên. Ông Kamalvandi cho biết: "Hiện chúng tôi không có ý định thay đổi gì đối với hoạt động thanh sát của IAEA và các nghĩa vụ minh bạch của chúng tôi vẫn được thực hiện như trước. Nhưng khi các bên còn lại không thực hiện cam kết của mình, họ không nên hy vọng Iran thực hiện đầy đủ cam kết" về việc hạn chế năng lực hạt nhân mà thỏa thuận đặt ra.
Thỏa thuận hạt nhân lịch sử ký năm 2015 giữa Iran và 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Mỹ) cùng Đức. Văn kiện này quy định Iran chỉ được phép làm giàu urani ở tỷ lệ 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo vũ khí hạt nhân và cũng thấp hơn mức 20% mà Iran đã thực hiện trước khi thỏa thuận được ký kết. Ngoài ra, Tehran được phép sản xuất urani có tỷ lệ làm giàu thấp với khối lượng tối đa 300 kg và lượng urani dư thừa có thể được bán ra nước ngoài. Tuy nhiên, văn kiện này đang "đổ vỡ" kể từ khi Mỹ rút hồi năm ngoái và siết chặt trừng phạt hoạt động bán dầu của Iran nhằm buộc nước này phải nhượng bộ nhiều hơn về an ninh. Cụ thể, tháng 5/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt quốc gia Trung Đông này. Quan hệ giữa hai nước ngày càng xấu đi sau một loạt các động thái gây căng thẳng từ hai phía như vụ Iran và Mỹ tuyên bố bắn rơi máy bay không người lái của nhau. Sau đó, Tehran tuyên bố giảm bớt các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, trong đó có việc tăng giới hạn làm giàu urani.
Vì thế, kể từ tháng 5, Iran đã bắt đầu giảm dần các cam kết của mình nhằm trả đũa chiến dịch "gây sức ép tối đa" của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, Tehran cho biết các biện pháp này hoàn toàn có thể đảo ngược nếu các nước châu Âu tham gia thỏa thuận tìm ra một cách giúp bảo vệ lĩnh vực xuất khẩu dầu mỏ quan trọng của Iran khỏi các trừng phạt của Mỹ.
Hiện tại, điều phối viên trưởng tại Văn phòng Điều phối của Tổng Giám đốc IAEA ông Cornel Feruta đang thăm Tehran để giám sát việc thực hiện thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và các cường quốc. Chuyến thăm diễn ra trước cuộc họp IAEA ba tháng một lần và sau một báo cáo lưu ý rằng sự hợp tác của Iran với IAEA là không lý tưởng.Trước đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố bắt đầu thực hiện bước thứ ba giảm các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Các chi tiết kỹ thuật của bước thứ ba sẽ được công bố vào ngày 7-9, đáng chú ý nhất là việc tạm dừng các cam kết phát triển và nghiên cứu hạt nhân.