Thỏ ty tử là hạt chín già đã phơi sấy khô của cây thỏ ty tử. Thỏ ty tử chứa alcaloid, lignan, flavonoid, axit hữu cơ và dầu béo. Theo Đông y, thỏ ty tử vị ngọt, cay, tính hơi ôn; vào các kinh can và thận. Có tác dụng ôn thận tráng dương, ích âm, cố tinh, súc niệu, bổ gan, sáng mắt. Trị các chứng thận hư, liệt dương, tiểu tiện không tự chủ, bạch đới, tỳ hư tiết tả, tiêu khát. Liều dùng: 12g-16g.
Thỏ ty tử được dùng làm thuốc trong các trường hợp:
Ôn thận tráng dương: dùng trong trường hợp thận hư, liệt dương, di tinh, đau lưng, tiểu vặt, tiêu chảy hoặc lỵ kinh niên.
Bài 1: thỏ ty tử 12g, lộc giác giao 20g, thục địa 12g, phá cố chỉ 12g, bá tử nhân 12g, phục linh 12g. Các vị tán bột, làm viên. Mỗi ngày uống 20-30g. Chữa liệt dương.
Bài 2: thỏ ty tử 12g, ngũ vị tử 6g, phục linh 12g, liên nhục 12g. Các vị nghiền bột mịn. Nấu hoài sơn thành hồ, trộn với bột làm hoàn. Uống với nước muối loãng, hoặc sắc uống. Trị di tinh bạch đới.
Bài 3: thỏ ty tử 12g, câu kỷ tử 12g, đảng sâm 12g, phục linh 12g, sơn dược 16g, liên nhục 12g. Các vị nghiền bột mịn, dùng nước cơm làm hồ hoàn. Ngày 2 - 3 lần, mỗi lần 12g, chiêu với nước. Trị thận hư, tiêu chảy hoặc lỵ lâu ngày.
Chữa suy nhược:
Bài 1: thỏ ty tử 10g, lộc giác giao 12g, đỗ trọng 12g, kỷ tử 10g, nhục quế 10g, sơn thù 8g, đương quy 8g, thục địa 16g, phụ tử chế 8g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa suy nhược cơ thể ở người cao tuổi.
Bài 2: thỏ ty tử 12g, thục địa 12g, hoài sơn 12g, kỷ tử 12g, lộc giác giao 12g, ngưu tất 12g, sơn thù 8g, quy bản 8g, táo nhân 8g, bá tử nhân 8g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa suy nhược thần kinh.
Bài 3: thỏ ty tử 20g, thục địa 40g, hà thủ ô 20g, ba kích 20g, hạn liên thảo 20g, thiên môn 20g, nhục thung dung 20g, sơn thù 12g, kỷ tử 12g. Sắc uống ngày 1 thang. Chữa thiểu năng tạo máu ở tủy xương.
Bổ gan sáng mắt:
Bài 1: xa tiền tử 12g, thục địa 12g, thỏ ty tử 12g. Các vị tán bột, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, chiêu với ít rượu ấm. Trong trường hợp can thận đều yếu, thị lực giảm sút.
Bài 2: thỏ ty tử 20g, sơn thù du 20g, cúc hoa 20g, thục địa 20g. Các vị tán bột, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g, chiêu với ít rượu ấm. Tác dụng ích tinh, dưỡng huyết, thanh can hỏa. Trị mờ mắt do can huyết kém.
Kiêng kỵ: người đại tiện táo không được dùng.