Virus gây bệnh xuất huyết Ebola có nguồn gốc từ động vật hoang dã. Trên thế giới, các nhà khoa học đã nghiên cứu được 700/3000 virus từ động vật. Như vậy, còn nhiều virus mà chúng ta chưa biết đến. Do đó, khi ăn thịt hay tiếp xúc với thú rừng, nguy cơ mắc các dịch bệnh nguy hiểm không chỉ dừng lại ở ebola mà còn tiềm ẩn nhiều đại dịch khủng khiếp hơn nữa.
Những thông tin này được đưa ra trong buổi tọa đàm này “Ebola và cơn thịnh nộ của tự nhiên”.
Nguy cơ mắc ebola từ động vật hoang dã
Theo PGS.TS.BS Bùi Vũ Huy – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, 4 tháng kể từ khi dịch Ebola được phát hiện, virus này hiện đã tràn lan ở 4 nước Tây Phi là Guinea, Liberia, Sierra, Nigeria, số người nhiễm bệnh khoảng 2000 người và số người tử vong là khoảng 1000 người.
Nguồn gốc gây bệnh được cho là từ dơi ăn quả và linh trưởng. Con vật hoang dã bị bệnh và khi chúng ta ăn thịt hoặc tiếp xúc với động vật này, virus sẽ thẩm thấu qua những vết xước cơ thể người để xâm nhập gây bệnh.
Virus Ebola gây bệnh còn kinh khủng hơn virus HIV vì tốc độ lây lan của Ebola rất nhanh và mạnh. Tỷ lệ tử vong do bệnh cao từ 60-90% tùy khu vực. Ngoài ra, việc khống chế nó rất khó. Diễn biến bệnh nhanh có thể tử vong trong vòng 15 ngày.
Thịt động vật hoang dã bày tràn lan tại các khu chợ tạiLiberia
Theo ông Đỗ Quang Tùng, Giám đốc Cơ quan Quản lý Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp Việt Nam, Ebola không phải là bệnh duy nhất có nguồn gốc từ động vật. Nhiều dịch bệnh nguy hiểm như SARS, cúm H5N1, hay AIDS đều có nguồn gốc từ động vật hoang dã.
Với bệnh xuất huyết Ebola, nguồn gốc gây bệnh được cho là từ dơi ăn quả và linh trưởng. Tại Việt Nam có 112 loài dơi, trong đó có khoảng 13 loài dơi ăn quả phân bố rộng khắp ở cả đồng bằng và miền núi.
Ở châu Phi ghi nhận nhiều người bị nhiễm virus nguy hiểm này thông qua việc tiếp xúc tinh tinh, khỉ đột, dơi ăn quả, khỉ, linh dương rừng và nhím. Liberia, nơi tâm dịch bệnh Ebola hoành hành, nhà nhà, người người ăn thịt thú rừng. Thịt động vật hoang dã bày tràn lan tại các khu chợ. Người dân ở đây quen với việc ăn thịt thú rừng và hay nướng lên để ăn.
Nhưng họ không thể ngờ, virus Ebola đã xuất hiện, tấn công hệ miễn dịch hàng và gây xuất huyết đến chết cho trên 1 ngàn người.
Mỗi năm, có hàng tấn thịt động vật hoang dã được mang đi tiêu thụ, thậm chí những loài có nguy cơ tuyệt chủng vẫn được buôn bán. Vì động vật hoang dã mang lại siêu lợi nhuận nên đối thượng buôn bán nay sẵn sàng làm. Con người dùng động vật hoang dã như một món không thể thiếu trên bàn nhậu khiến nhiều người rùng mình.
Quan niệm ăn thịt động vật hoang dã như là một thú vui thể hiện đẳng cấp đối với không ít người ở Việt Nam. Tại Thái Nguyên, các loại đặc sản từ thịt cầy vòi hương, kỳ nhông, nhím, dúi, chim quý được bày bán công khai.Không chỉ ở Thái Nguyên, mà ngay ở Hà Nội cũng có những quán bán thịt thú rừng vẫn ngang nhiên hoạt động.
Quan niệm ăn thịt động vật hoang dã như là một thú vui thể hiện đẳng cấp đối với không ít người ở Việt Nam.
Tại sao ăn thịt thú rừng đe dọa mắc nhiều đại dịch?
Tiến sĩ Tuấn Bendixen, Trưởng đại diện tổ chức Động vật Châu Á - AAF tại Việt Nam chia sẻ: “Chúng ta tiếp xúc với động vật hoang dã là tạo điều kiện cho virus Ebola lây sang con người. Khỉ cũng chết vì bệnh Ebola. Vì vậy, chúng ta phải có hành động không ăn động vật hoang dã và tiếp xúc động vật hoang dã”.
Còn PGS.TS.BS Bùi Vũ Huy – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho rằng, nước ta nằm trong khu vực nhiệt đới nên thuận lợi cho các bệnh nhiễm trùng lây lan cao. Việc sử dụng động vật hoang dã còn khá phổ biến tại Việt Nam.
Chung quan điểm, ông Đỗ Quang Tùng nói: Việt Nam là một trong các nước có tính đa dạng sinh học cao, nguồn động vật hoang dã tương đối sẵn. Thời gian vừa qua, tình trạng săn bắn, sử dụng một cách bừa bãi động vật hoang dã làm suy giảm các loài. Nhiều người có điều kiện kinh tế muốn thể hiện đẳng cấp của mình qua việc ăn thịt thú rừng chứ không phải vì nhu cầu thực phẩm.
Sau đại dịch HIV, chúng ta đã chứng kiến dịch SARS và bây giờ là đại dịch virus Ebola. Tất cả đều có nguồn gốc từ động vật hoang dã và sự lây lan của nó cũng khởi đầu từ việc săn bắt và sử dụng động vật hoang dã làm thực phẩm. Vì vậy một lần nữa, thông điệp của buổi tọa đàm muốn khuyến cáo mọi người ngay hôm nay, hãy dừng lại những thói quen ăn uống và săn bắt động vật hoang dã để tránh mối đe dọa của các đại dịch.
Bệnh Ebola được phát hiện lần đầu vào năm 1976, với hai đợt bùng phát dịch xảy ra đồng thời, một ở một ngôi làng ven sông Ebola, Cộng hòa Dân chủ Công Gô, và một ở khu vực xa xôi hẻo lánh ở Sudan.
Bệnh lây từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết, cơ quan, tổ chức cơ thể của người hoặc động vật bị mắc bệnh. Hiện tại, bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chưa có vắc xin phòng bệnh.
Thanh Loan
