Về mặt kỹ thuật, vitamin D không hẳn là một vitamin. Vitamin là những vi chất dinh dưỡng mà cơ thể sử dụng trong các quá trình hoạt động khác nhau.
Vitamin D là một tiền hormon (prohormone), một chất mà cơ thể có thể chuyển đổi thành một hormon. Nhưng đó là thuộc tính kỹ thuật, cần nhớ rằng cơ thể con người có thể tự tạo ra vitamin D khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời kích thích da của bạn, phản ứng với một số chất hóa học (7-dehydrocholesterol) để bắt đầu tạo ra vitamin D. Chỉ cần khoảng 15 phút phơi nắng tay và mặt mỗi ngày là cơ thể có đủ vitamin D trong điều kiện bình thường.
Tác dụng vitamin D đối với cơ thể
Vitamin D giúp giữ cho huyết áp ở mức thấp hơn, giảm viêm và tăng cường hệ thống miễn dịch, tất cả đều có lợi cho việc giữ cho sức khỏe của bạn và thậm chí có thể chống lại bệnh ung thư. Chúng ta biết rằng vitamin D là cần thiết cho sức khỏe xương tốt, vitamin D giúp xương bạn hấp thụ canxi. Trẻ em thiếu vitamin D có thể phát triển bệnh còi xương và người lớn tuổi bị thiếu vitamin D có thể bị bệnh xương khớp. Nghiên cứu còn cho thấy các mối liên quan: thiếu vitamin D và trầm cảm, thiếu vitamin D và chứng đau lưng, thiếu vitamin D và cơn đau tim. Vitamin D cũng có liên quan đến bệnh tự miễn dịch, các bệnh như đa xơ cứng có thể là do thiếu vitamin D. Có 2 dạng vitamin D chính là vitamin D2 và vitamin D3. Vitamin D2 còn được gọi là ergocalciferol và tên khác của vitamin D3 là cholecalciferol. Khi dùng các chất bổ sung, hầu hết là vitamin D3 (cholecalciferol) được thiết kế trong công thức. Ước tính 25% người lớn ở Hoa Kỳ có mức vitamin D dưới 18 nanogram/ml (xếp vào nhóm thiếu vitamin D nghiêm trọng). Nhìn chung, 40% nam giới và 50% phụ nữ được cho có mức vitamin D thấp hơn mức khỏe mạnh của vitamin D (28 nanogram/ml). Những người có nguy cơ cao nhất là những người dành nhiều thời gian trong nhà hay gặp ở người cao tuổi và những người có làn da tối sẽ hấp thu ánh sáng mặt trời ít hơn.
Chỉ cần khoảng 15 phút phơi nắng mỗi ngày là cơ thể có đủ vitamin D.
Thiếu vitamin D và các nguy cơ sức khỏe
Khi lượng vitamin D thấp, cơ thể sẽ không hoạt động tốt. Thiếu vitamin D có liên quan đến tăng huyết áp, rối loạn tiết insulin, nguy cơ đái tháo đường, béo phì... Chúng ta biết rằng nhiều cơn đau tim xảy ra vào mùa đông, thời điểm mọi người đi ra ngoài ít hơn và do đó có mức vitamin D thấp; khi mức vitamin D cơ thể cao hơn, bệnh nhân sẽ sống sót sau ung thư tốt hơn vào mùa hè. Thật ra, chúng ta vẫn không hiểu đầy đủ tại sao những mối liên quan vừa nêu xảy ra hoặc không hiểu hết cơ chế chính xác hoạt động của vitamin D trong cơ thể.
Thiếu vitamin D và nguy cơ tử vong
Trong một nghiên cứu dựa trên mẫu 13.331 người trưởng thành từ một cơ sở dữ liệu điều tra quốc gia của Mỹ để xác định mối liên quan giữa tử vong và thiếu vitamin D (được định nghĩa là thấp hơn 25-hydroxyvitamin D (25 (OH) D). Các nhà nghiên cứu nhận thấy thiếu vitamin D liên quan đến tử vong do mọi nguyên nhân. Những người có mức vitamin D thấp nhất có nguy cơ tử vong tăng 26% trong thời gian nghiên cứu so với những người có mức vitamin D cao nhất. Nghiên cứu cũng kết luận 3,1% số người tử vong ở Hoa Kỳ có liên quan đến sự thiếu hụt vitamin D. Các nhà nghiên cứu tin rằng thiếu vitamin D là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với bệnh tim và nên cân nhắc các yếu tố nguy cơ khác như tiền sử gia đình, tăng huyết áp hoặc thừa cân. Thiếu vitamin D cũng có thể là một yếu tố nguy cơ gây tử vong do ung thư.
Vitamin D và sự liên quan lão hóa
Chúng ta biết rằng nhiều người lớn tuổi bị thiếu vitamin D. Vậy liệu sự thiếu hụt vitamin D có liên quan gì đến lão hóa cơ thể?. Có phải cơ thể người cao tuổi không thể sản sinh đủ lượng vitamin D nữa? hay do hành vi của người cao tuổi ít ra ngoài và giảm tiếp xúc ánh sáng mặt trời? Đây là những câu hỏi quan trọng vì nó sẽ trả lời câu hỏi “chúng ta làm gì với thiếu hụt vitamin D ở người lớn tuổi?”. Các nhà nghiên cứu Robert Scragg và Carlos Camargo đã lấy cùng một cơ sở dữ liệu do Chính phủ Hoa Kỳ sử dụng trong nghiên cứu ở trên (Third NHANES) và tìm kiếm mối liên hệ giữa nồng độ vitamin D và hoạt động ngoài trời ở người lớn. Nghiên cứu nhận thấy rằng, mức vitamin D đã giảm theo tuổi tác. Và hoạt động thể dục ngoài trời giảm theo độ tuổi. Tuy nhiên, những người từ 60 tuổi trở lên hoạt động ngoài trời hàng ngày có mức vitamin D tương tự như của một người trưởng thành trẻ tuổi. Vì vậy, kết luận là mức vitamin D trong cơ thể không giảm theo độ tuổi, nhưng số lượng thời gian ở ngoài trời ít làm giảm mức vitamin D. Vậy bạn có thể giữ mức vitamin D tốt lên bằng một cách đơn giản là dành chút thời gian ngoài trời mỗi ngày.
Thiếu hụt vitamin D và viêm khớp
Có mối liên hệ giữa sự thiếu hụt vitamin D và các bệnh thấp khớp như viêm khớp. Vitamin D cải thiện khả năng của cơ thể để hấp thụ canxi và cải thiện sức khỏe của xương. Nồng độ vitamin D máu bình thường từ 30 đến 60ng/ml. Khuyến cáo gợi ý rằng để duy trì mức độ lành mạnh hầu hết người lớn trung bình cần 1.000 đến 2.000 đơn vị quốc tế (IU) mỗi ngày.
Nguồn vitamin D có ở đâu
Có 3 nơi có được vitamin D: thực phẩm, ánh sáng mặt trời và chất bổ sung. Một số cá béo như cá hồi và dầu gan cá là một nguồn tốt vitamin D. Gan bò, phô mai và lòng đỏ trứng cũng có một lượng vitamin D. Ngũ cốc và sữa thường được bổ sung vitamin D. Trên thực tế, 2 ly sữa bổ sung vitamin D mỗi ngày sẽ cung cấp đủ vitamin D cho người ở độ tuổi 50. Ánh sáng mặt trời vẫn là nguồn vitamin D tự nhiên mạnh mẽ nhất. Chỉ cần hai bàn tay và khuôn mặt của bạn tiếp xúc trong thời gian 15 phút hàng ngày với ánh nắng mặt trời có thể cung cấp cho bạn với 3.000 - 5.000 IU vitamin D.
