Một nghiên cứu mới đã tìm thấy mối tương quan mạnh mẽ giữa thiếu máu và chứng mất trí. Những người có nồng độ hemoglobin (huyết sắc tố) cao hay thấp hơn bình thường đều tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ khi về già.
Hemoglobin là một loại protein có trong các tế bào hồng cầu, có trách nhiệm mang sự sống cung cấp oxy từ phổi đến phần còn lại của cơ thể. Nồng độ huyết sắc tố này thấp thường biểu thị sự thiếu máu. Đây là một trong những rối loạn máu phổ biến nhất trên toàn thế giới, nó ảnh hưởng đến khoảng 1,62 tỷ người.
Hậu quả của nồng độ huyết sắc tố thấp có liên quan đến một số kết quả bất lợi cho sức khỏe, bao gồm đột quỵ và bệnh mạch vành. Tuy nhiên, có rất ít thông tin về nồng độ hemoglobin liên quan đến nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Gần đây, các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Y tế Erasmus ở Rotterdam, Hà Lan, đã quyết định tìm kiếm các liên kết giữa mức độ hemoglobin, thiếu máu và chứng mất trí. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Thần kinh học.
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã lấy dữ liệu từ 12.305 cá nhân với độ tuổi trung bình là 65. Không ai trong số những người tham gia mắc chứng mất trí nhớ khi bắt đầu nghiên cứu. Các nhà khoa học đã kiểm tra nồng độ huyết sắc tố của họ khi bắt đầu thử nghiệm và 6,1% số người tham gia (745 người) bị thiếu máu.
Trong thời gian theo dõi 12 năm, 1.520 người trong số này đã mắc chứng mất trí nhớ. Các nhà nghiên cứu cũng truy cập vào dữ liệu quét não của 5.319 người tham gia để đánh giá lưu lượng máu trong não, các dấu hiệu của bệnh mạch máu và kết nối giữa các vùng não.
Sau khi loại trừ các yếu tố có thể làm sai lệch kết quả như: Tuổi, giới tính, hút thuốc, uống rượu, chỉ số khối cơ thể (BMI), bệnh tiểu đường, chức năng thận và mức cholesterol, các nhà khoa học phát hiện ra rằng những người có nồng độ hemoglobin cao và thấp có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn so với những người có mức độ hemoglobin trung bình. So với những người không thiếu máu, những người thiếu máu có liên quan đến việc tăng 34% nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và tăng 41% mắc bệnh Alzheimer. Khi phân tích dữ liệu MRI, các nhà khoa học cũng tìm thấy mối tương quan song song. Những người có nồng độ hemoglobin cao hơn và thấp hơn bình thường có số lượng tổn thương lớn hơn trong chất trắng và giảm kết nối giữa các vùng não.
Giải thích cho mối liên kết này, các nhà khoa học cho biết, huyết sắc tố mang oxy đi khắp cơ thể, nếu có quá ít, một số phần của não có thể bị thiếu oxy. Điều này có thể tạo ra viêm và có thể làm hỏng tế bào não. Ngoài ra, thiếu chất sắt có thể là một phần của vấn đề. Sắt rất quan trọng đối với các tế bào khác nhau trong não, bao gồm tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh, chức năng của ty thể và sự myel hóa các tế bào thần kinh.
Khi mức độ huyết sắc tố cao hơn bình thường có thể ảnh hưởng đến nguy cơ sa sút trí tuệ là do mức tăng này sẽ làm cho máu nhớt hơn, khó đi vào các mạch máu nhỏ hơn, có khả năng làm giảm việc cung cấp oxy.
Chứng mất trí là một mối quan tâm lớn và đang gia tăng và tình trạng thiếu máu cũng trở nên rất phổ biến hiện nay. Hiểu được chính xác về cách thức của mối quan hệ này giúp chúng ta có những hành động để phòng ngừa chứng mất trí.
Theo các nhà nghiên cứu, tỷ lệ mắc bệnh mất trí nhớ dự kiến sẽ tăng gấp ba lần trong những thập kỷ tới, với mức tăng lớn nhất được dự đoán ở các quốc gia có tỷ lệ thiếu máu cao nhất.
