Các nhà khoa học nghiên cứu về virus Zika Đại học Pennsylvania đã sáng chế thành công một thiết bị xét nghiệm ngay tại chỗ để phát hiện virus Zika mà chỉ mất chưa đến 2$ cho một người. Thiết bị này chỉ nhỏ bằng một lon coca và ai cũng có thể sử dụng được. Do nhỏ gọn nên người ta dễ dàng mang nó ra ngoài để phục vụ xét nghiệm cho cả những nơi hẻo lánh, giao thông không thuận lợi. Người muốn xét nghiệm chỉ cần cho một ít nước bọt của mình vào phần đựng chế phẩm trong thiết bị và chỉ ít phút sau dải giấy thử sẽ biến đổi sang màu xanh nếu phát hiện được virus Zika.
Những thiết bị phát hiện virus Zika trước đây thường mất rất nhiều thời gian, không di chuyển được ra ngoài phòng khám và tỉ lệ sai số cao. Chi phí cho một máy xét nghiệm được sản xuất trước đó rất đắt tiền mà khả năng sử dụng lại hạn chế. Đặc biệt, ngay cả với RT-PCR là thiết bị hoạt động tốt nhưng đòi hỏi phải quản lý mẫu chính xác để khuếch đại DNA.
Thiết bị mới kiểm tra viruts zika
Để hiểu rõ hơn tầm quan trọng và tiện dụng của phát minh mới này, trước tiên bạn hãy hình dung PCR (viết tắt của từ polymerase chain reaction) là phản ứng khuếch đại DNA. Trong kỹ thuật PCR, sau khi khuếch đại đoạn DNA đích, người làm thí nghiệm phải tiếp tục làm một số bước để đọc kết quả và xác định có sản phẩm mong muốn khuếch đại hay không bằng máy điện di hoặc sử dụng các mẫu dò đặc hiệu. Một bước tiến mới là sự ra đời của RT-PCR -hay còn gọi là Realtime PCR- là kĩ thuật PCR mà kết quả khuếch đại DNA đích được hiển thị ngay sau mỗi chu kì của phản ứng PCR. Nhờ đặc điểm này mà người làm thí nghiệm không cần phải làm tiếp các thí nghiệm để đọc các sản phẩm khuếch đại. Tuy nhiên, kỹ thuật này cũng mất nhiều thời gian.
Phát hiện nhanh virut zika với thao tác nhanh, rẻ, dễ mang theo
Thiết bị xét nghiệm phát hiện virus Zika giản tiện, kinh tế và dễ dàng di chuyển mới này được sử dụng một kỹ thuật gọi là LAMP (loop-mediated isothermal amplification) để phát triển các DNA của virus. Đây là một trong những phương pháp chuẩn đoán nhanh bệnh học bằng phương pháp sinh học phân tử đang rất được ưa chuộng trên thế giới, có thể chuẩn đoán xác định nhanh các tác nhân gây bệnh trong khoảng 30 phút tại hiện trường với độ nhạy và tính đặc hiệu rất cao. Kỹ thuật này là phương pháp khuếch đại nucleic acid đơn giản, nhanh chóng và tiết kiệm. Sử dụng 4 hoặc 6 mồi (primers) khác nhau được thiết kế đặc biệt nhận ra 6 đoạn riêng biệt trên gen đích (target gene) và quá trình phản ứng xảy ra ở nhiệt độ cố định dùng phản ứng thay thế mạch. Khuếch đại và phát hiện gen có thể được hoàn thành chỉ trong 1 bước, bằng cách ủ hỗn hợp mẫu, primers, DNA polymerase có hoạt tính thay thế mạch và chất nền ở nhiệt độ cố định (khoảng 65°C). Phương pháp này cho hiệu quả khuếch đại cao với lượng DNA được khuếch đại đến 109-1010 lần trong vòng 15-60 phút. Sự hiện diện của sản phẩm khuếch đại có thể chứng tỏ sự có mặt của đoạn gen quan tâm.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các kỹ thuật tính toán để xác định các điểm trên phân tử ADN Zika, là virus duy nhất được tích hợp vào các máy dò. Một vấn đề nữa là duy trì nhiệt độ thích hợp của mẫu trong khi cô lập và khuếch đại DNA Zika, các nhà khoa học đã gắn một bình nhỏ chất lỏng hóa học để duy trì nhiệt thay vì dùng điện. Các nghiên cứu phân tích trên tạp chí Hóa học chỉ ra rằng máy xét nghiệm mới này có độ nhạy cao, phát hiện nhanh virus Zika mà thao tác thực hiện lại rất đơn giản, rẻ tiền, dễ mang theo.
Để kiểm soát nhiệt độ trong khi xét nghiệm chỉ cần sử dụng một ống nhỏ nước nóng có chứa dung dịch hóa học mà không cần phải có các thiết bị điện. Sản phẩm khuyếch đại được phát hiện với tinh thể leuco tím (LCV) nhuộm bằng mắt mà không cần các thiết bị đo đạc. Xét nghiệm chỉ mất khoảng 40 phút. Phát minh này đặc biệt thích hợp cho nơi có nguồn lực hạn chế, các cơ sở phòng thí nghiệm tập trung có vốn và nhân viên được đào tạo là nguồn cung ngắn hạn và trong các phòng khám tư.