Cuối tuần qua, liên tiếp các đoàn kiểm tra về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tại nhiều địa phương đã phát hiện hàng loạt những vi phạm về ATVSTP liên quan đến bánh Trung thu, từ nguyên liệu sản xuất, bánh nhập lậu không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, đến bánh “hết đát” vẫn đem đi tiêu thụ, rồi hàng loạt những sai phạm về quy trình sản xuất, nhãn mác của sản phẩm... Tết Trung thu đang đến gần, trong khi thị trường bánh Trung thu cứ kiểm tra là có sai phạm, thực tế này cho thấy những nguy cơ về ATVSTP hiển hiện, đe dọa đến sức khỏe của người tiêu dùng...
Thu mua bánh hết hạn để phù phép thành bánh mới
Vào hồi 19h ngày 30/8/2016, tổ công tác Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Lạng Sơn đang làm nhiệm vụ tại khu vực đường mòn biên giới thuộc địa phận thôn Kéo Kham, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc đã phát hiện một số đối tượng đang vận chuyển hàng hóa nhập lậu từ khu vực đường mòn biên giới về tập kết tại bãi đất trống. Khi phát hiện lực lượng công an, các đối tượng lợi dụng đêm tối, địa hình hiểm trở đã vứt lại hàng bỏ chạy ngược sang bên kia biên giới. Tổ công tác đã thu giữ được hàng hóa nhập lậu vô chủ gồm 3 bao tải xanh, bên trong là 12 thùng hàng cát tông chứa nguyên liệu dùng để làm bánh Trung thu (đã thành phẩm) có màu nâu. Tổng trọng lượng lô hàng thực phẩm được nhập lậu từ Trung Quốc về có tổng trọng lượng 250kg, ước tính trị giá khoảng 30 triệu đồng.
Lấy mẫu xét nghiệm về ATVSTP tại cơ sở sản xuất bánh Trung thu. Ảnh nguồn internet
Cùng thời điểm này, Đội Quản lý thị trường số 16, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa phối hợp với Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh Thanh Hóa kiểm tra cơ sở sản xuất bánh Trung thu Thành Đạt, do ông Bùi Văn Đăng làm chủ, tại xóm Cộng, xã Đông Tân, TP. Thanh Hóa. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện 4.165 chiếc bánh dẻo, có tổng trọng lượng 250kg quá hạn sử dụng và 2kg nhân bánh bị mốc. Theo khai nhận của chủ cơ sở sản xuất Thành Đạt thì số bánh nêu trên được thu hồi về để tái chế, sản xuất phục vụ mùa Trung thu năm nay.
Ngay sau đó, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với cơ sở sản xuất bánh Trung thu nêu trên số tiền 5,5 triệu đồng; đình chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh đối với cơ sở này trong thời gian 2 tháng. Đồng thời, lực lượng chức năng cũng đã tiến hành tiêu hủy toàn bộ số hàng hóa.
Tràn lan nguyên liệu “3 không”
Cũng trong ngày 30/8, Đoàn kiểm tra liên ngành số 1 về ATVSTP của Hà Nội đã kiểm tra cơ sở sản xuất bánh Trung thu Hoàng Anh nằm trong ngõ 103 đường Trường Chinh (phường Phương Liệt, Thanh Xuân) có truyền thống sản xuất hơn 80 năm nay. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở xuất trình được đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc cũng như giấy chứng nhận ATVSTP. Tuy nhiên, tất cả công nhân đang tham gia sản xuất, nhào nặn bánh đều không đeo khẩu trang, trong đó có công nhân không đeo găng tay. Khu vực sản xuất chừng hơn 30m2 sắp xếp lộn xộn, nguyên liệu (gồm bột, đường) được đặt trực tiếp xuống nền nhà và chất dọc cầu thang. Tại cơ sở này vừa là nhà ở vừa là nơi sản xuất nên dụng cụ sinh hoạt gia đình để lẫn lộn với khu vực sản xuất. Qua kiểm tra, một số hộp bánh dán nhãn mác sai quy định. Đoàn kiểm tra liên ngành đã yêu cầu cơ sở khắc phục những tồn tại này, đồng thời xử lý theo quy định.
Trước đó, Đoàn kiểm tra liên ngành của Bộ Y tế do Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long làm trưởng đoàn cũng đã phát hiện 2 cơ sở sản xuất bánh Trung thu ở làng nghề La Phù (huyện Hoài Đức) sử dụng chất phụ gia thực phẩm không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc, nhân viên đóng bánh không mặc đồng phục, đeo khẩu trang, sử dụng găng tay, quy trình đóng gói sản phẩm thực hiện trực tiếp xuống mặt đất, nguyên liệu làm bánh (kem trộn) được đựng trong 1 thùng đựng sơn cáu bẩn. Chính vì thế, tại buổi làm việc với Ban Chỉ đạo liên ngành ATVSTP TP. Hà Nội ngay sau khi điểm tra thực tế việc sản xuất bánh Trung thu, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, việc tuyên truyền để nâng cao ý thức về vấn đề ATVSTP chúng ta đã làm rất nhiều nhưng trên thực tế, dù có nói mãi, nhắc nhở mãi, cơ sở vẫn vi phạm, vì vậy không thể trông chờ vào ý thức mà phải tăng mức xử phạt, xử phạt theo hành vi.
Cũng liên quan đến bánh Trung thu, hiện nay, với tâm lý lo ngại vấn đề ATVSTP, một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng lại đang hướng tới những sản phẩm bánh Trung thu tự làm. Để phục vụ cho nhu cầu tự này, thị trường cũng đã xuất hiện các quầy hàng chuyên kinh doanh nguyên liệu để làm bánh Trung thu. Tại chợ Đồng Xuân, khu vực các quầy kinh doanh đồ khô, những túi hạt dưa bóc vỏ, vừng, lạp xưởng, mứt bí, mứt hạt sen... đang được tiêu thụ khá chạy. Tuy nhiên, hầu hết các loại nguyên liệu này đều không có bất kỳ nhãn mác gì chứ chưa nói đến ngày sản xuất hay hạn sử dụng. Tại phố Hàng Buồm, nguyên liệu làm bánh như nhân bánh, bột vỏ bánh, hương liệu, phẩm màu... cũng đã được nhiều chủ quầy bày bán, như nhân đậu xanh có giá 200.000 đồng/3kg, nhân hạt sen có giá 250.000 đồng/3kg, nhân mè đen có giá 330.000 đồng/kg...