Hen ác tính là gì?
Bệnh hen là bệnh mạn tính đường thở (phế quản) do viêm, co thắt và tăng tính phản ứng đường thở, gây ra các triệu chứng: ho, khò khè, tức ngực, khó thở tái phát.
Hen có 2 loại: Hen dị ứng và hen không dị ứng. Hen dị ứng thường khởi phát sớm. Khi tiếp xúc với các dị nguyên như: phấn hoa, lông súc vật, bọ nhà sẽ làm khởi phát cơn hen. Bệnh xuất hiện ở người có cơ địa dị ứng, thường gặp ở trẻ em. Hen không dị ứng thường khởi phát muộn, không có cơ địa dị ứng, thường gặp ở người lớn. Tác nhân gây khởi phát cơn hen thường không đặc hiệu: nhiễm khuẩn, nhiễm virus, sự thay đổi nhiệt độ, khói thuốc…
Người có cơ địa dị ứng dễ mắc hen, khoảng 70% người bệnh hen có yếu tố cơ địa dị ứng, còn 30% người bệnh hen bị mắc phải.
Hen ác tính là hen mà sự sống của bệnh nhân bị đe dọa, cơn hen xuất hiện đột ngột hay từ từ, kéo dài hơn 24 giờ sau khi đã dùng các thuốc chữa hen thông thường không đỡ.
Hen ác tính là hen mà sự sống của bệnh nhân bị đe dọa
Những yếu tố nguy cơ làm cơn hen ác tính xuất hiện
- Có tiền sử bị các cơn hen nặng phải đặt nội khí quản hoặc thở máy.
- Đã có lần bị tràn khí màng phổi trong cơn khó thở.
- Có ít nhất 1 lần phải đi cấp cứu vì hen trong 1 năm gần đây.
- Không điều trị kiểm soát hen bằng ICS.
- Lệ thuộc SABA (thuốc giãn phế quản tác động trực tiếp, chủ yếu tại các cơ trơn phế quản, làm giãn cơ, đồng thời còn làm tăng thải đờm và làm giảm tính thấm thành mạch. Thuốc SABA phát huy tác dụng ngay trong 5 phút đầu và kéo dài khoảng 4 giờ) nhất là phải dùng hơn 1 bình xịt sabutamol/tháng
- Phải dùng phối hợp ít nhất 3 nhóm thuốc chữa hen.
- Tiền sử bệnh lý tim phổi khác phối hợp hoặc dùng chẹn beta giao cảm.
- Tiền sử không tuân thủ điều trị, từ chối chẩn đoán và điều trị hen.
- Loạn thần, sang chấn tâm lý, bất ổn gia đình hoặc đang dùng thuốc an thần.
- Tiền sử nghiện thuốc lá, nghiện rượu, ma túy.
Bệnh hen ác tính diễn biến rất bất thường, khó dự báo và tiến triển xấu
Cần làm gì khi có cơn hen ác tính?
- Bệnh hen ác tính diễn biến rất bất thường, khó dự báo và tiến triển xấu. Khi có dấu hiệu đầu tiên của cơn hen ác tính cần gọi cấp cứu ngay.
- Bệnh nhân hen cần nhanh chóng hít thuốc SABA liều cao hoặc khí dung Ventoline ống 5mg, uống 30-60 mg prednisolone và khẩn cấp đến bệnh viện gần nhất.
Để phòng ngừa, bệnh nhân hen cần dùng thuốc đúng phác đồ theo chỉ dẫn của bác sĩ; nên tránh tiếp xúc với các dị nguyên gây dị ứng hoặc gây khởi phát cơn hen như: lông động vật, bọ nhà, phấn hoa, nấm mốc, khói thuốc lá, các loại thức ăn đã từng dị ứng (tôm, cua, nhộng tằm…).
