Khoảng 3 tháng trước, bà Nguyễn Thị Vân (68 tuổi, sống tại Hà Nội) đã gặp phải các triệu chứng khó thở, thường xuyên mệt mỏi nhất là vào những khi gắng sức. Nghĩ rằng bản thân mắc bệnh liên quan đến hô hấp, bà Vân đã đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Sau khi nghe tim bệnh nhân có tiếng thổi, bác sĩ tư vấn bà khám chuyên sâu tim mạch. Tại đây, thông qua siêu âm, các bác chẩn đoán bà bị hẹp van động mạch chủ khít.
BS.CKI Nguyễn Đức Hưng, Phó khoa Tim mạch BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết hẹp van động mạch chủ là tình trạng van không thể mở ra hoàn toàn và sẽ làm giảm hoặc chặn lưu lượng máu từ tim (thất trái) đi nuôi cơ thể. Ban đầu, tim sẽ làm việc nhiều hơn để có thể bù đắp lại lượng máu thiếu hụt, đưa đến các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, đến một thời điểm nào đó, tim sẽ bị quá sức, dẫn đến phì đại cơ tim thất trái hoặc suy tim. Hẹp van động mạch chủ được chia thành ba mức độ: hẹp nhẹ, vừa và khít. Với trường hợp của bà Vân, hẹp van động mạch chủ đã ở mức độ khít nên cần can thiệp thay van càng sớm càng tốt.
Vào đầu tháng 6.2023, bác sĩ Hưng cùng cộng sự đã thực hiện thành công thay van động mạch chủ qua da (hoặc cách gọi khác qua đường ống thông - TAVI) cho bà Vân. Trong lần tái khám gần nhất, bà cho biết các triệu chứng khó chịu như khó thở, mệt mỏi, thở bằng miệng khi ngủ… đã giảm dần và biến mất. Van tim mới thay hiện đã ổn định và sức khỏe cũng được phục hồi tốt dần lên.
Bệnh nhân được kiểm tra lại sau phẫu thuật. Ảnh: BVCC
Chia sẻ thêm về thay van động mạch chủ qua da, bác sĩ Hưng cho biết đây là một tiến bộ kỹ thuật được áp dụng trong năm gần đây. Kỹ thuật này cho phép thay van động mạch chủ mà không cần mổ mở và đã được chứng minh cải thiện tiên lượng của người bệnh. Đây là kỹ thuật phù hợp với đối tượng bệnh nhân là người lớn tuổi hoặc không đủ sức khỏe để phẫu thuật mổ mở.
Khi thực hiện kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da, bác sĩ sẽ luồn ống siêu nhỏ từ động mạch đùi thông đến động mạch chủ để thay van. Bác sĩ sẽ sử dụng loại van nong bóng và tự bung, nhờ vậy bệnh nhân sẽ tránh được các biến chứng như nhiễm trùng, chảy máu,... đem lại kết quả thành công cao hơn.
Tuy nhiên, để áp dụng được kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da cần đòi hỏi cơ sở y tế phải đáp ứng được những yêu cầu khắt khe như: có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao và sự kết hợp từ nhiều chuyên khoa khác nhau như phẫu thuật, nhịp học, nội khoa, hồi sức,... Ekip thực hiện cần phải tuân thủ chặt chẽ và phối hợp nhịp nhàng, chính xác tuyệt đối như sử dụng máy tạo nhịp tần số, hạ huyết áp, căn chỉnh van tối ưu. Người phụ thứ 2 phải bơm bóng và bung nở van đúng thời điểm. Bởi khi bung nở van chỉ cần một sai sót nhỏ giữa người chính và người phụ thứ 2 sẽ có biến cố xảy ra khiến van không chuẩn xác về vị trí, di lệch van hoặc hở cạnh van đều là biến cố nặng ảnh hưởng tính mạng người bệnh.
Để thực hiện được thay van động mạch của qua da cần đòi hỏi trang thiết bị hiện đại. Ảnh: BVCC
Đặt lên bàn cân "so sánh" với phương pháp truyền thống là phẫu thuật tim mở, bác sĩ Hưng phân tích, phương pháp thay van động mạch chủ qua da tuy có chi phí cao hơn nhưng lại giúp hạn chế tối đa xâm lấn. Bệnh nhân không cần phải cưa xương ức bởi như vậy có thể ảnh hưởng đến hô hấp, để lại sẹo sau phẫu thuật. Bên cạnh đó, phương pháp phẫu thuật tim mở cần thời gian và phục hồi lâu hơn. Đặc biệt, bệnh nhân sau thay van phải dùng thuốc chống đông, ăn uống kiêng khem kĩ càng. Ngược lại, với phương pháp thay van động mạch chủ qua da không cần gây mê toàn thân, sau 5 đến 20 phút thay van, bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo. Phương pháp này chỉ can thiệp qua một ống thông siêu nhỏ nên bệnh nhân giảm mất máu, giảm đau, chỉ 2 - 3 ngày là ra viện và phục hồi sức khỏe nhanh.
Kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da hứa hẹn sẽ mở ra hướng đi mới trong điều trị can thiệp tim mạch hiện nay, đặc biệt là những bệnh có nhiều bệnh lý nội khoa nặng nề hoặc không thể tiến hành mổ mở, giảm những nguy cơ cao có thể xảy ra trong một cuộc phẫu thuật.