Thanh thiếu niên nhiễm HIV - Thiếu kiến thức, đối mặt nhiều rủi ro

17-09-2025 10:00 | Sức khỏe sinh sản

SKĐS - Ở tuổi dậy thì, thanh thiếu niên nhiễm HIV cần được trang bị kiến thức toàn diện về sự phát triển tâm sinh lý. Các em không chỉ phải đối diện với việc điều trị bệnh hằng ngày mà còn chịu thêm rào cản tâm lý – xã hội, tạo nên những thách thức kép trên hành trình trưởng thành.

1. Thách thức về sức khỏe đối với trẻ nhiễm HIV

Sự phát triển thể chất của trẻ nhiễm HIV có thể khác biệt so với bạn bè cùng trang lứa bởi những ảnh hưởng của virus và tác dụng phụ của thuốc điều trị ARV. Tuổi dậy thì là giai đoạn nhạy cảm về tâm lý. Đối với trẻ nhiễm HIV, những thách thức này còn lớn hơn.

Nếu không có đầy đủ kiến thức trẻ có thể:

- Mặc cảm và kỳ thị: Trẻ có thể cảm thấy khác biệt so với bạn bè, dễ bị cô lập hoặc kỳ thị; cảm thấy xấu hổ và lo sợ bị phát hiện tình trạng bệnh. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu và tự ti.

- Quan hệ bạn bè và tình yêu: Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ bắt đầu có những mối quan hệ thân mật hơn. Thiếu kiến thức, các em có thể sợ hãi, không dám mở lòng, hoặc ngược lại, có những hành vi tình dục không an toàn, làm tăng nguy cơ lây truyền HIV cho người khác.

- Ra quyết định rủi ro: Áp lực từ bạn bè và sự tò mò có thể dẫn đến các hành vi nguy hiểm như thử nghiệm chất kích thích hoặc quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt khi các em thiếu kiến thức và kỹ năng sống.

Thanh thiếu niên nhiễm HIV - Thiếu kiến thức, đối mặt nhiều rủi ro- Ảnh 1.

Một môi trường không kỳ thị giúp trẻ nhiễm HIV có cơ hội bình đẳng trong học tập, vui chơi và làm việc.

2. Trang bị kiến thức đầy đủ - 'tấm khiên' bảo vệ trẻ nhiễm HIV

Tuổi dậy thì là giai đoạn nhạy cảm về tâm lý, nhưng với trẻ nhiễm HIV, những thách thức này còn lớn hơn. Việc trang bị kiến thức toàn diện giúp các em:

- Tăng cường tuân thủ điều trị: Khi trẻ hiểu mối liên hệ giữa việc uống thuốc đều đặn và sự phát triển cơ thể, các em sẽ có động lực hơn trong việc tuân thủ điều trị để duy trì sức khỏe, giảm tải lượng virus, và sống khỏe mạnh.

- Tác động của thuốc: Việc điều trị ARV suốt đời có thể gây ra những tác dụng phụ hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển, chẳng hạn như thay đổi cân nặng, rối loạn nội tiết, hoặc phát triển chậm hơn. Trẻ cần hiểu những điều này để không cảm thấy hoang mang hay sợ hãi.

- Xây dựng mối quan hệ lành mạnh: Kiến thức về giới tính và tình dục an toàn giúp trẻ có trách nhiệm hơn trong các mối quan hệ, biết cách bảo vệ bản thân và không để HIV lây truyền cho bạn tình.

- Ra quyết định sáng suốt: Trẻ sẽ có đủ thông tin và kỹ năng để đưa ra các quyết định đúng đắn về tình bạn, tình yêu và tương lai của mình, tránh những hành vi rủi ro như quan hệ tình dục không an toàn hoặc sử dụng chất kích thích.

- Hòa nhập cộng đồng và phát triển toàn diện: Giáo dục giúp các em hiểu rằng tình trạng bệnh không định nghĩa con người mình. HIV là một vấn đề sức khỏe có thể phòng tránh và điều trị. Từ đó giảm kỳ thị, tăng khả năng tiếp cận thông tin và hỗ trợ lẫn nhau.

Việc xây dựng thái độ tích cực và giảm kỳ thị liên quan đến HIV là yếu tố then chốt giúp trẻ nhiễm HIV phát triển khỏe mạnh về cả thể chất và tinh thần. Đây không chỉ là trách nhiệm của gia đình mà còn của toàn xã hội. Một môi trường không kỳ thị giúp trẻ nhiễm HIV có cơ hội bình đẳng trong học tập, vui chơi và làm việc.

Điều này rất quan trọng để các em:

+ Phát triển kỹ năng xã hội: Khi không còn nỗi sợ bị kỳ thị, trẻ sẽ dễ dàng kết bạn, tham gia các hoạt động ngoại khóa, từ đó phát triển các kỹ năng sống và xã hội cần thiết.

+ Đóng góp cho xã hội: Khi được tạo điều kiện, trẻ nhiễm HIV có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, đóng góp cho cộng đồng và trở thành những công dân có ích.

Giáo dục tâm sinh lý toàn diện không chỉ giúp trẻ nhiễm HIV hiểu và chấp nhận những thay đổi của bản thân mà còn trang bị cho các em các kỹ năng sống quan trọng để xây dựng lòng tự tin, quản lý cảm xúc và đưa ra những quyết định sáng suốt cho tương lai...

Mời độc giả xem thêm video:

Hải Phòng được đánh giá điểm sáng về phòng chống HIV AIDS.

TS. Đặng Thủy
Ý kiến của bạn