Nam thanh niên luôn ám ảnh người nhà hãm hại
Tại cuộc trao đổi chuyên môn về rối loạn tâm thần phân liệt diễn ra chiều ngày 20/3, BSCKII Vương Đình Thủy, phòng Rối loạn loạn thần và y học tự sát, Viện Sức khỏe tâm thần chia sẻ tại đây hiện đang điều trị bệnh nhân nam 32 tuổi tên N.V.H (trú tại Nam Định) tái phát tâm thần phân liệt.
Trước đó, anh H được gia đình cho tới viện khám và chỉ định phải nhập viện điều trị vì "luôn cho rằng mọi người muốn hại mình".
Theo người nhà, anh H vốn khỏe mạnh, hiền lành, hướng nội, ít bạn bè và trong gia đình không ai có bệnh lý tâm thần mạn tính. Tuy nhiên, cách đây 2 năm, người nhà bắt đầu quan sát thấy thời gian này anh H chậm chạp hơn, ít nói, hay mệt hơn, ngại giao tiếp hơn ngay cả với anh em họ hàng, thường tránh các buổi liên hoan tụ tập. Người nhà nghĩ là anh H bị trầm cảm, muốn đưa anh H đi khám, tuy nhiên anh H không chịu.
Tình trạng kéo dài khoảng 2 tháng, anh H thỉnh thoảng cáu gắt không hợp lý, có lúc lại lẩm bẩm 1 mình không rõ nội dung. Trầm trọng hơn khi anh H cho rằng người nhà đang theo dõi, giám sát mình, thậm chí âm mưu hại mình. Đến lúc này, gia đình buộc cưỡng chế đưa anh H tới khám tại Viện Sức khỏe tâm thần và được chẩn đoán Tâm thần phân liệt thể paranoid.
BSCKII. Vương Đình Thủy cho biết, bệnh nhân H được điều trị kéo dài 25 ngày, đáp ứng điều trị, các triệu chứng hoang tưởng bị theo dõi, bị hại, ảo thanh giảm, cảm xúc hành vi… ổn định hơn. Tuy nhiên sau đó, bệnh nhân cho rằng mình đã khỏi bệnh, H đã dừng tái khám và tự ý dừng thuốc khoảng 4 tháng.
Một thời gian sau, bệnh nhân gặp nhiều mâu thuẫn, căng thẳng trong công việc nên thường đi uống rượu. Sau đó, H tái phát bệnh với biểu hiện như đợt đầu tiên. Thậm chí, bệnh nhân còn luôn nghe thấy tiếng nói trong đầu mình là kẻ kém cỏi, vô dụng…
Chuyên gia khuyến cáo gì để tránh được hậu quả nặng nề của tâm thần phân liệt?
TS Vũ Thy Cầm, Trưởng Phòng Tâm lý lâm sàng, Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, tâm thần phân liệt là bệnh loạn thần nặng. Bệnh tiến triển từ từ, có khuynh hướng mạn tính. Tiên lượng nặng hơn so với các bệnh lý rối loạn tâm thần khác. Cho đến nay, bệnh vẫn chưa rõ căn nguyên rõ ràng. Bệnh có nhiều căn nguyên giải phẫu não, sinh hóa não, di truyền, tâm lý xã hội, gene…
Người bệnh mắc tâm thần phân liệt sẽ có các triệu chứng điển hình như: tách dần khỏi cuộc sống bên ngoài, thu dần vào thế giới bên trong, tình cảm khô lạnh, học tập làm việc sút kém, hành vi, ý nghĩ kỳ dị khó hiểu.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên thế giới có khoảng 24 triệu người mắc tâm thần phân liệt. Tại Việt Nam, số người mắc bệnh này chiếm khoảng 0,3-0,5% dân số.
BSCKII Ngô Văn Tuất cho biết, bệnh thường khởi phát thường xuyên nhất vào cuối tuổi vị thành niên và những năm 20 tuổi. Xu hướng xảy ra sớm hơn ở nam giới so với nữ giới. Bệnh làm tăng nguy cơ tử vong sớm cao gấp 2 đến 3 lần so với dân số chung.
"Tâm thần phân liệt có nguy cơ tái phát cao dao động từ 50 - 92% trên toàn cầu. Tỷ lệ tái phát ở bệnh nhân tâm thần phân liệt sau đợt loạn thần đầu tiên trong 5 năm đầu tới 80%. Bệnh nhân có thể có 1 hoặc nhiều lần tái phát. Nguyên nhân bệnh tái phát thường liên quan tới không tuân thủ thuốc điều trị, dùng thuốc chất kích thức, sang chấn tâm lý…"- BSCKII Ngô Văn Tuất nói.
Các y bác sĩ Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ thông tin về bệnh tâm thần phân liệt.
BSCK II Ngô Văn Tuất cho đã từng điều trị cho bệnh nhân gần 50 tuổi mắc tâm thần phân liệt. Bệnh nhân duy trì uống thuốc tái khám nên vẫn đi làm và rất thành đạt. Nếu trường hợp này không được điều trị sẽ để lại những hậu quả rất nặng nề.
Cũng theo cảnh báo BSCK II Ngô Văn Tuất, người mắc tâm thần phân liệt xảy ra tái phát hậu quả thường rất nặng nề. Mỗi lần tái phát gây tổn thương dẫn tới teo não tiến triển. Hầu hết các bệnh nhân có nhiều lần tái phát, gây khó khăn làm việc, kết hôn, sinh con, sống một cách độc lập.
Các chuyên gia khuyến cáo, bệnh nhân mắc tâm thần phân liệt nếu can thiệp muộn, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc. Nếu bệnh nhân tái phát nhiều lần dễ dẫn đến tổn thương não, thời gian điều trị kéo dài, khó điều trị, đáp ứng thuốc kém.
Việc can thiệp muộn, bệnh nhân có nguy cơ tự sát, ngoài ra, trong giai đoạn cấp có thể hoang tưởng ảo giác, dễ kích động dẫn tới có hành vi gây tổn hại đến người xung quanh, do luôn nghĩ "mọi người hại mình" hoặc "nghe tiếng nói sai khiến trong đầu"…
