Ô nhiễm không khí có thể khiến hệ hô hấp dễ trở nên nhạy cảm và suy yếu. Tuy nhiên, có một cách tự nhiên để bảo vệ lá phổi mà ít ai để ý, đó chính là hơi thở. Bài tập thở đơn giản dưới đây không chỉ giúp bạn tống khứ những luồng khí tù đọng nơi đáy phổi mà còn là liệu pháp tuyệt vời để tái tạo năng lượng và chữa lành những tổn thương bên trong.
Theo ThS.BSNT Phan Hữu Kiệm ( Bệnh viện Phổi Hà Nội), phổi là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc trao đổi khí, cung cấp sự sống cho từng tế bào. Tuy nhiên, khói bụi, ô nhiễm không khí và các di chứng sau bệnh hô hấp khiến lá phổi dễ bị tổn thương và suy yếu. Chỉ cần dành ra 10 phút mỗi ngày để thực hành kỹ thuật thở đúng, bạn hoàn toàn có thể chủ động làm sạch và phục hồi chức năng cho cơ quan quan trọng này.
Tại sao cần tập thở khi ô nhiễm không khí
Thông thường, chúng ta chỉ thở nông, tức là chỉ sử dụng phần trên của phổi. Điều này khiến không khí cũ, tù đọng vẫn còn nằm lại dưới đáy phổi, trong khi cơ thể lại thiếu hụt lượng oxy tươi mới.
Việc chủ động tập thở, đặc biệt là thở cơ hoành (thở bụng), giúp chúng ta tận dụng tối đa dung tích phổi. Động tác này ép không khí tù đọng ra ngoài và nạp đầy oxy sạch vào sâu bên trong, giúp phổi đàn hồi tốt hơn và cơ thể tràn đầy năng lượng. Tập thở đúng cách sẽ giúp:
- Đường thở sạch hơn
- Tăng dung tích phổi
- Giảm khó thở, giảm tần suất ho
- Tăng lượng oxy lên não và cơ bắp
- Cải thiện giấc ngủ, giảm stress

Các bài tập thở tốt cho sức khỏe của phổi trong những ngày ô nhiễm không khí.
1. Kỹ thuật thở bụng: Đơn giản nhưng hiệu quả cao
Bài tập này không đòi hỏi dụng cụ phức tạp, bạn có thể thực hiện ngay tại nhà, văn phòng, khi nằm thư giãn hoặc ngồi trên ghế. Quy trình thực hiện tập trung vào sự chuyển động của cơ hoành thay vì lồng ngực.
Bước 1: Đầu tiên, hãy chọn một tư thế thoải mái nhất. Bạn có thể nằm ngửa hoặc ngồi thẳng lưng, thả lỏng toàn bộ vai và cổ. Bước quan trọng nhất là đặt tay để cảm nhận. Hãy đặt một bàn tay lên ngực và bàn tay còn lại lên vùng bụng. Việc này giúp bạn kiểm soát xem mình có đang thở đúng cách hay không. Mục tiêu là khi hít thở, bàn tay ở bụng phải di chuyển, còn bàn tay trên ngực giữ nguyên hoặc di chuyển rất ít.
Bước 2: Khi bắt đầu, bạn hít vào thật sâu và chậm rãi bằng mũi. Hãy tưởng tượng bạn đang bơm đầy khí vào bụng, cố gắng đẩy cơ bụng phồng lên hết mức có thể. Lúc này, bàn tay đặt trên bụng sẽ được nâng lên cao.

Bài tập thở bụng mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Bước 3: Tiếp theo là thì thở ra. Bạn hãy thở ra từ từ qua miệng. Một mẹo nhỏ để kiểm soát luồng khí là mím nhẹ môi lại giống như đang huýt sáo. Động tác này giúp tạo áp lực để giữ cho đường thở mở lâu hơn, giúp đẩy hết khí cặn ra ngoài. Khi thở ra, hãy chủ động hóp bụng lại, cảm nhận bàn tay trên bụng hạ thấp xuống.
Chìa khóa của phương pháp này nằm ở sự kiên trì. Mỗi lần tập, bạn nên lặp lại chu kỳ hít vào - thở ra khoảng 10 đến 15 nhịp. Tổng thời gian tập luyện chỉ cần khoảng 10 phút mỗi ngày là đủ để tạo ra sự thay đổi tích cực.
Việc duy trì bài tập này đều đặn không chỉ giúp tăng cường chức năng phổi mà còn là liệu pháp tâm lý tuyệt vời giúp giảm căng thẳng, ổn định nhịp tim và cải thiện giấc ngủ. Với những người từng mắc bệnh đường hô hấp hoặc người cao tuổi, đây là "liều thuốc" tự nhiên vô giá để bảo vệ hệ hô hấp khỏe mạnh.
2. Bài tập thở mím môi – Giữ khí lâu hơn, đẩy khí tốt hơn
Bài tập này sẽ giúp bạn giữ khí lâu hơn, đẩy khí tốt hơn. Cách thực hiện như sau:
Hít vào bằng mũi trong 2 giây. Mím môi lại như đang thổi nến, sau đó thở ra thật chậm qua miệng từ 4-6 giây.
Hãy lặp lại động tác này trong 3-5 phút để giảm cảm giác khó thở, tăng thời gian trao đổi khí. Đặc biệt với những người mắc COPD hoặc hen suyễn bài tập này rất tốt cho quá trình phục hồi.
3. Bài tập thở giúp giảm đờm hiệu quả
Với bài tập này bạn có thể giúp đờm từ phế quản nhỏ đẩy ra phế quản lớn dễ dàng từ đó đờm được tống ra ngoài mà không khiến phổi mệt. Cách thực hiện:
Hãy hít sâu 2-3 lần, thở ra nhẹ nhàng. Sau đó hít một hơi vừa phải, rồi thực hiện ho chủ động (giống như hắng giọng sâu và có kiểm soát). Khi thực hiện bạn không cần rướn người hay ho gấp gáp.
Lặp lại chu kỳ: 2 lần thở sâu + 1 lần ho chủ động và thực hiện trong vòng 3- 5 phút. Bài tập này nên ưu tiên tập vào lúc sáng sớm. Đây là bài tập cực kỳ hữu ích cho người nhiều đờm, hậu COVID-19, viêm phế quản mạn.
