Trên trang 3 số báo 200 ra ngày 16/12, báo Sức khoẻ & Đời sống đã có bài viết: “Thiết bị chẩn đoán nhanh ung thư: Có đáng tin?” phản ánh tình trạng trên nhiều trang mạng xã hội cũng như tại một số quầy buôn bán trang thiết y tế rao có bán thiết bị chẩn đoán nhanh ung thư. Que thử ung thư thực chất là một bộ sản phẩm bao gồm que test và dung dịch để thử phản ứng. Theo lời quảng cáo, chỉ cần khoảng từ 5ml dung dịch nước tiểu hoặc máu, test trong thời gian từ 5-15 phút là có thể biết chính xác một người có bị mắc bệnh ung thư hay không.
Ngay sau khi có thông tin phản ánh, Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế đã gửi Công văn số 9907/BYT-TB-CT đề nghị các Sở Y tế thanh, kiểm tra cơ sở kinh doanh, sử dụng, quảng cáo các sản phẩm phát hiện nhanh các chất chỉ điểm một số loại ung thư trên địa bàn, đồng thời tuyên truyền và cung cấp thông tin đến cộng đồng để người dân tránh hiểu không đúng về giá trị thực của các sản phẩm chỉ điểm một số loại ung thư. Công văn do ông Nguyễn Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế ký cũng nhấn mạnh: Để chẩn đoán ung thư, người bệnh phải đến cơ sở y tế để các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, làm các xét nghiệm chẩn đoán như xét nghiệm sinh hóa, miễn dịch, huyết học, hình ảnh, tế bào học và mô bệnh học.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại que thử y tế khác được quảng cáo có khả năng phát hiện ung thư như ung thư vú, đại trực tràng, vú, phổi, tuyến tụy nhờ chỉ số CEA; ung thư gan nhờ chỉ số AFP và ung thư tuyến tiền liệt với chỉ số PSA.
Theo các chuyên gia: CEA, AFP, PSA là một số chất chỉ điểm u có liên quan đến bệnh ung thư. Hiện tại các xét nghiệm chỉ điểm u được làm thường quy tại BV K, trong 24 giờ có kết quả. Xét nghiệm CEA, AFP, PSA dao động từ 80.000-85.000 đồng. Các xét nghiệm này làm tại BV là xét nghiệm định lượng nồng độ các chất chỉ điểm u trong máu nên có giá trị và ý nghĩa lâm sàng cao hơn nhiều so với que thử là phương pháp định tính chỉ có giá trị cho biết dương tính hay âm tính. Dù vậy, PGS. Trần Văn Thuấn, Phó Giám đốc BV K khẳng định, các chất chỉ điểm u ít có ứng dụng trong chẩn đoán và phát hiện sớm ung thư vì độ đặc hiệu thấp, có thể tăng trong các bệnh lý lành tính.