Giảm nghèo không chỉ là nâng cao thu nhập mà còn là đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe, tiếp cận dịch vụ y tế và cơ hội phát triển bền vững cho mọi người dân. Thanh Hóa đang kiên trì thực hiện mục tiêu này bằng những giải pháp thiết thực, lấy y tế làm điểm tựa để bảo vệ và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Trong những năm qua, Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống người dân. Điểm nhấn quan trọng trong chiến lược này chính là ưu tiên chăm lo sức khỏe cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và các hộ sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, bởi y tế là yếu tố then chốt giúp ngăn chặn nguy cơ tái nghèo và tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội.
Khám sức khỏe cho người dân vùng núi Thanh Hóa, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc y tế cơ sở.
Giảm nghèo theo chuẩn đa chiều
Việc áp dụng chuẩn nghèo đa chiều đã giúp địa phương xác định chính xác hơn đối tượng cần hỗ trợ. Thay vì chỉ dựa vào thu nhập, các hộ nghèo được đánh giá toàn diện trên nhiều phương diện như tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin và việc làm. Cách tiếp cận này đã tạo điều kiện để chính quyền có giải pháp hỗ trợ toàn diện, giúp người dân không chỉ thoát nghèo về vật chất mà còn cải thiện đời sống tinh thần và cơ hội phát triển.
Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh liên tục giảm qua từng năm. Nếu như năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo ở mức trên 5%, thì đến cuối năm 2023 con số này đã giảm còn hơn 3,5%. Đặc biệt, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số – nhóm dễ bị tổn thương nhất – cũng đã giảm đáng kể. Đây là tín hiệu tích cực, chứng tỏ các chính sách hỗ trợ của tỉnh đang đi đúng hướng.
Bảo hiểm y tế toàn dân – Lá chắn cho người nghèo
Một trong những bước tiến quan trọng của Thanh Hóa là mở rộng độ bao phủ bảo hiểm y tế. Chỉ trong vòng ba năm, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đã vượt mức 91%, tiến gần tới mục tiêu toàn dân có thẻ. Các hộ nghèo được nhà nước hỗ trợ 100% mức đóng, hộ cận nghèo được hỗ trợ đến 70%, còn đồng bào dân tộc thiểu số và cư dân tại các xã đặc biệt khó khăn cũng được bảo đảm quyền lợi tương tự.
Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh mà còn tạo điều kiện để người nghèo tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn. Trong bối cảnh bệnh tật vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tái nghèo, chính sách hỗ trợ bảo hiểm y tế được xem như "lá chắn" quan trọng giúp người dân an tâm hơn về tương lai.
Cải thiện dinh dưỡng, giảm suy dinh dưỡng trẻ em
Cùng với giảm nghèo, Thanh Hóa đã đạt nhiều tiến bộ trong công tác chăm sóc dinh dưỡng. Nếu như cuối thế kỷ 20, tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi ở mức rất cao, thì đến nay con số này đã giảm xuống còn khoảng 23,5%. Tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và gầy còm cũng giảm mạnh, phản ánh sự cải thiện về điều kiện sống, chăm sóc sức khỏe và ý thức của cộng đồng.
Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ giảm tỷ lệ thấp còi xuống dưới 24% và gầy còm dưới 5%. Để đạt được, nhiều chương trình dinh dưỡng cộng đồng đã được triển khai như hỗ trợ thực phẩm bổ sung, hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ và chế độ ăn cân đối cho trẻ em vùng khó khăn. Tuy vậy, tại một số xã miền núi, tỷ lệ suy dinh dưỡng vẫn còn ở mức cao, khoảng 30%, đòi hỏi sự nỗ lực nhiều hơn từ chính quyền và ngành y tế.
Thách thức từ khoảng cách dịch vụ y tế
Mặc dù đạt nhiều thành tựu, Thanh Hóa vẫn phải đối mặt với những thách thức không nhỏ. Chênh lệch trong tiếp cận dịch vụ y tế giữa vùng đồng bằng và miền núi còn khá lớn. Tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ em dưới 5 tuổi ở vùng sâu, vùng xa cao gấp từ 2 đến 3 lần so với thành thị. Nguyên nhân đến từ hạ tầng y tế còn hạn chế, thiếu nhân lực y tế chất lượng, cùng rào cản về văn hóa và ngôn ngữ trong cộng đồng dân tộc thiểu số.
Bên cạnh đó, nhiều hộ nghèo vẫn đứng trước nguy cơ tái nghèo khi gặp phải bệnh tật nghiêm trọng. Chi phí y tế nếu không có bảo hiểm hoặc vượt quá khả năng chi trả dễ khiến họ rơi vào vòng luẩn quẩn của nghèo đói. Đây là vấn đề cần được giải quyết triệt để trong chiến lược giảm nghèo bền vững.
Huy động sức mạnh cộng đồng
Không chỉ dựa vào nguồn lực nhà nước, Thanh Hóa đã phát động nhiều phong trào xã hội như "Vì người nghèo – không để ai bị bỏ lại phía sau", huy động sự chung tay của các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân. Ngoài hỗ trợ y tế, người dân còn được tạo điều kiện tiếp cận mô hình nông nghiệp bền vững, đào tạo nghề và hỗ trợ vốn sản xuất. Cách làm này vừa tạo thu nhập ổn định, vừa giúp họ chủ động vươn lên, giảm phụ thuộc vào hỗ trợ từ bên ngoài.
Các hoạt động truyền thông tại cộng đồng cũng được đẩy mạnh, nâng cao nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe, vệ sinh môi trường và phòng chống dịch bệnh. Đây chính là nền tảng quan trọng để duy trì kết quả giảm nghèo lâu dài.
Định hướng giai đoạn tiếp theo
Thanh Hóa đã khẳng định được những thành tựu rõ rệt, song để đảm bảo mục tiêu giảm nghèo bền vững, tỉnh cần tiếp tục tập trung vào một số hướng đi chính trong giai đoạn 2026–2030. Trước hết là đầu tư mạnh hơn cho hệ thống y tế cơ sở tại miền núi, bảo đảm mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản.
Bên cạnh đó, cần mở rộng các chương trình dinh dưỡng cho trẻ em và phụ nữ, nâng cao năng lực đội ngũ y bác sĩ tuyến dưới, đồng thời phát triển các chính sách sinh kế phù hợp với điều kiện từng địa phương. Đặc biệt, tỉnh cần tiếp tục duy trì và nâng cao tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế, coi đây là công cụ then chốt để ngăn ngừa tái nghèo.
Người dân nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí, tạo điều kiện tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh kịp thời.
Thanh Hóa đã và đang chứng minh rằng, đầu tư vào y tế chính là một trong những con đường ngắn nhất để giảm nghèo bền vững. Khi người dân được chăm sóc sức khỏe đầy đủ, có kiến thức và điều kiện sống tốt hơn, họ sẽ có cơ hội phát triển kinh tế, thoát khỏi vòng luẩn quẩn của đói nghèo.
Hành trình phía trước vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng với sự quyết tâm của chính quyền, sự đồng hành của cộng đồng và sự nỗ lực của chính người dân, Thanh Hóa hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau", xây dựng một xã hội công bằng, văn minh và phát triển bền vững.
