Bố tôi năm nay 74 tuổi, sức khỏe của ông không được tốt, mắc bệnh tăng huyết áp, đau nhức xương khớp, mất ngủ... và thường phải dùng thuốc để điều trị bệnh. Xin hỏi, những loại thuốc gì cần lưu ý khi dùng cho người cao tuổi?
Nguyễn Văn Đức (Lạng Sơn)
Từ tuổi 60 trở đi, theo thời gian, con người sẽ mắc rất nhiều bệnh. Một người có thể cùng lúc mắc 4-5 bệnh. Ngoài ra, sự tương tác với thuốc ở người cao tuổi cũng kém, vì thế, cần lưu ý một số loại thuốc khi dùng cho người cao tuổi:
Thuốc an thần, gây ngủ: Người già thường hay mất ngủ và trầm cảm, nếu có dùng, chỉ nên dùng các loại thuốc tác dụng nhanh, chuyển hóa ít biến đổi. Ví dụ: oxazepem, hạn chế dùng các benzodiazepin khác có tác dụng chậm, kéo dài, đề phòng lú lẫn.
Thuốc ngủ: các loại barbituric, dẫn chất benzodiazepin, các kháng histamin H1... gây rối loạn chuyển hóa pozphyrin, suy hô hấp, suy gan, gây thiếu máu, đau khớp, nhuyễn xương, rối loạn tâm thần, mất điều hòa động tác, lú lẫn té ngã. Các kháng histamin H1 loại làm dịu, gây ngủ, kháng tiết cholin gây bí tiểu lú lẫn, táo bón, phì đại tuyến tiền liệt...
Thuốc kháng histamin H2: như cimetidin, ranitidin... gây lú lẫn, té ngã gây thương tích, liệt dục khó hồi phục...
Thuốc kháng tiết cholin: các thuốc benzatropin, biperiden, procyclidin, tropatepin... gây bí đái, táo bón, lú lẫn.
Thuốc chống trầm cảm: các loại imipramin, dẫn chất IMAO... gây chóng mặt, triệu chứng ngoài tháp, hạ hoặc đang tăng huyết áp, suy nhược, nhức đầu, suy nhược rất dễ gây ngã. Bệnh ở tuyến tiền liệt gây bí đái, glôcôm, táo bón.
Các thuốc trị tăng huyết áp: Tất cả các loại thuốc trị tăng huyết áp đều có nhiều tác dụng phụ như phù, ho, chóng mặt, nhức đầu, nôn mửa, đau bụng, đau cơ khớp, dị cảm, rối loạn thị giác, bất lực, bệnh thận, lú lẫn, choáng váng... Đa số người già thường bị tăng huyết áp, cần chọn thuốc nào đáp ứng và phù hợp với từng cá thể ít tác dụng phụ nhất.
Các thuốc chống viêm, hạ sốt, giảm đau không steroid (NAIDS): kích ứng tiêu hóa có thể gây xuất huyết, ảnh hưởng chức năng gan, thận, máu, dị ứng da có khi nghiêm trọng, chóng mặt, choáng váng (dễ gây ngã), nhìn mờ, rối loạn thần kinh, mất ngủ...
Không nên dùng các thuốc trên đây cho người già, nếu thật cần thiết, khi dùng phải cẩn thận, tránh làm tăng tốc độ lão hóa, bệnh tật rất không mong muốn ở người già.
BS. Nguyễn Khánh