Dược sĩ Alain Astier tư vấn về sử dụng thuốc cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai.
Sử dụng thuốc trong thời kỳ mang thai đôi khi đem lại những rủi ro đáng kể cho thai nhi. Tuy nhiên đây vẫn là vấn đề đáng được quan tâm. Vậy do nguyên nhân nào? Sự trao đổi dinh dưỡng giữa mẹ và con? Những tác dụng độc tính cho phôi thai? Một nghiên cứu của Lacroix cho thấy phụ nữ Pháp trong thời gian mang thai dùng trung bình khoảng 5 loại thuốc trong 3 tháng đầu.
Sau đây là những lời giải thích của Dược sĩ Alain Astier.
Thời kỳ mang thai được chia làm hai giai đoạn rõ rệt: giai đoạn phôi thai tương ứng với ba tháng đầu, giai đoạn bào thai tương ứng với ba tháng giữa và cuối. Tùy giai đoạn nào mà việc dùng thuốc của bà mẹ có những tác động lên thai nhi.
Những hậu quả gây ra tùy thuộc vào khả năng đi qua hàng rào nhau thai của thuốc, giai đoạn nào của thời kỳ thai nghén…
- Gây dị tật hay quái thai
Trong ba tháng đầu của thai kỳ gây những dị tật ở thai nhi. Ví dụ Thalidomide Dépakine®, Isotretinoin.
-Tác dụng độc cho thai nhi
Ngay từ bắt đầu của ba tháng giữa thai kỳ với chậm phát triển các cơ quan. ví dụ các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID).
- Tác dụng quanh kỳ sinh
Việc dùng thuốc cuối thời kỳ mang thai hay lúc chuyển dạ sẽ có những độc tính sau sinh. Trong lúc chuyển dạ người mẹ dùng thuốc thì một lượng thuốc cũng được tìm thấy trong máu của trẻ sơ sinh, không được thải trừ thông qua mẹ nữa ngay từ khi cắt dây rốn. Do khả năng thải trừ ở trẻ sơ sinh còn kém, các thuốc này có thể lưu lại rất lâu trong cơ thể trẻ ví dụ thuốc gây tê tại chỗ, thuốc giảm đau.
Việc dùng thuốc trong thời kỳ mang thai có những tác dụng độc cho thai nhi, đây là vấn đề thường gặp. Thật vậy nếu người mẹ bị tăng huyết áp, đái đường phải dùng thuốc thường xuyên thì có một số thuốc gây độc, ví dụ thuốc ức chế angiotensin II để điều trị tăng huyết áp như Sartans, Irbesartan, Valsartan chống chỉ định vào 3 tháng giữa và 3 tháng cuối của thai kỳ và rất thận trọng trong 3 tháng đầu vì có thể gây tử vong thai nhi, suy thận chức năng ở trẻ sau này... Vì vậy trong thời gian mang thai nên ngừng những thuốc này và thay bằng thuốc điều trị tăng huyết áp khác.
Trong thời kỳ mang thai, người bác sĩ kê đơn phải hết sức thận trọng, cần phải nghĩ đến thuốc này có gây quái thai không, đặc biệt là ba tháng đầu. Bà bầu không nên tự dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng viêm không steroid. Và cuối cùng để an toàn, hiệu quả, tốt nhất bạn không nên ngần ngại trình bày vấn đề với bác sĩ để có giải pháp tối ưu nhất.