Khoảng gần một tháng trở lại đây, trên các tuyến đường tại TP.HCM xuất hiện rất nhiều người bán dạo một loại cây có tên: Nở ngày đất. Chưa biết tác dụng của nở ngày đất tới đâu, nhưng để ý sẽ thấy người bán xài đi xài lại một kịch bản, đó chính là quảng cáo những loại cây họ bán đều là thần dược chữa được bá bệnh.
Bất kể đó là loại cây gì, nào là rễ cây mật nhân, xáo tam phân, củ đinh lăng, nở ngày đất… đều được các “thần y vỉa hè” ngồi bán hàng quảng cáo đến tận mây xanh. Nào là bệnh gì cũng chấp hết, trị bá bệnh, không cần phải đi bác sĩ uống thuốc tây tốn tiền.
Cây nở ngày đất được bán dạo đầy đường phố. Ảnh: NLĐ
Đặc biệt, những “thần y” còn có tài đánh trúng tâm lý khách hàng khi họ biết chọn những bệnh phổ biến hiện nay để quảng cáo mặt hàng mình đang bán: Thần dược trị bệnh gút, tiểu đường, xương khớp, xơ gan… Mà tâm lý người bệnh, rất nhiều người theo kiểu “có bệnh thì vái tứ phương”, “hợp thầy hợp thuốc”, nghe thấy người ta nói thuốc gì hay là mang về… uống thử xem sao. Đã từng có trường hợp lăn ngay ra chết sau khi uống rượu ngâm thần dược, nhưng có vẻ không ai thấy sợ. Cách dùng thuốc bừa bãi của nhiều người như vậy quả thật là quá liều.
Đủ kiểu thần dược vỉa hè
Vào khoảng thời gian này khoảng hai năm trước, vỉa hè từng sôi động bởi đội ngũ chuyên bán dạo rễ cây mật nhân với giá vài chục ngàn đồng đến trăm ngàn đồng cho một ký rễ cây. Trên vỉa hè các tuyến đường Cộng Hòa (Tân Bình), Nguyễn Văn Linh (huyện Bình Chánh), Phạm Hùng (quận 8), quốc lộ 50, Khánh Hội (quận 4)… xuất hiện nhan nhản những xe đạp, xe máy, sau xe chở một bó rễ cây mật nhân với tấm biển ghi: “Bán rễ cây mật nhân trị bá bệnh”, “Rễ cây mật nhân-thần dược ngâm rượu chữa gút, khớp, tiểu đường, yếu sinh lý, xơ gan cổ trướng”, “Rễ cây mật nhân tăng cường sinh lực, chữa mụn nhọt, tiêu hóa, gút”…
Nhìn vào tấm biển đó, thấy đúng là từ bệnh thông thường cho đến bệnh nan y, hễ đụng phải rễ cây mật nhân thì cũng phải… cuốn gói ra đi hết. Không rõ những người bán hàng hiểu biết về món hàng mình bán đến mức nào, nhưng hễ cứ có khách hỏi là họ tâng hàng của mình một tấc tới trời, mắc bệnh gì cũng có thể giải quyết được. Kể cả những bệnh nan y mà bác sĩ phải bó tay.
Tiếp đó là “cơn sốt” xáo tam phân vào đầu năm 2013. Do có một số tài liệu nghiên cứu công bố xáo tam phân có thể chữa được ung thư, nhiều người đã bỏ công đi lùng loại thần dược này về sắc uống chữa bệnh. Có cầu ắt có cung, trên nhiều tuyến đường, những xe đạp xe máy bán dạo xáo tam phân bắt đầu xuất hiện, ngày càng nhiều, nhộn nhạo, đủ kiểu.
Gần đây nhất là sự xuất hiện của thần dược cây nở ngày đất được bán đầy vỉa hè, lề đường. Nở ngày đất được những người bán hàng kiêm “thần y” giới thiệu có thể chữa bá bệnh, trong đó công dụng nổi bật là chữa gút và tiểu đường. Có những tấm biển, sau khi ghi “Nở ngày đất chính hiệu, đặc trị gút, tiểu đường” còn chua thêm một dòng bôi đậm, nổi bần bật “Đảm bảo khỏi”, có lẽ để thêm phần uy tín.
Thần dược đắt mấy cũng mua
Nhìn biển quảng cáo, nghe truyền miệng từ người nọ qua người kia, nhiều người mang bệnh không ngại ngần bỏ tiền ra mua rễ mật nhân về với mong muốn khỏi bệnh. Hút hàng, giá thần dược có lúc được đà nhảy vọt từ 50.000 đồng/ ký lên đến 500.000 đồng/ký mà vẫn không có hàng bán. Để có được thần dược trong tay, không ít người phải hẹn trước đợi cả mấy tháng trời mới có được món hàng mình muốn.
Rễ cây mật nhân cũng tương tự, ban đầu giá bán chỉ quanh quẩn 80.000 đồng đến 100.000 đồng/ ký. Nhưng rồi ngày càng nhiều người mua, khan hàng, người bán tha hồ hét giá lên 500.000 đồng/ký, thậm chí vài triệu đồng/ký mà vẫn có người lùng mua. Cây nở ngày đất cũng vậy, ban đầu chỉ có giá 50.000 đồng đến 80.000 đồng/ký, nhưng chỉ sau 2-3 tuần, nó có giá từ 200.000 đồng đến 250.000 đồng/ký.
Chính vì tâm lý chuộng dùng thảo dược như vậy, không ít người đã bị mắc lừa mua phải thần dược dỏm. Đội quân lừa đảo bắt đầu ra tay, người mua rơi vào ma trận hàng giả-hàng thật không biết đường nào mà lần. Nào mật nhân giả, xáo tam phân giả, củ đinh lăng giả…một thời gian trở thành câu chuyện ì xèo trên các mạng xã hội.
Lợi đâu chưa thấy…
Sử dụng “thần dược” lợi đâu chưa thấy, nhưng các phương tiện truyền thông đại chúng, các bác sĩ, lương y đã rất nhiều lần lên tiếng về việc tùy tiện dùng cây thuốc vỉa hè. Theo các nhà chuyên môn, những cây thuốc trên cũng có một vài công dụng nhất định, tuy nhiên hầu hết chúng đều không thể chữa được bá bệnh như lời đồn đại.
Để tránh mua phải hàng giả, trên mạng có nhiều hướng dẫn nhận biết hàng thật nhưng xem ra rất khó với người mua. Ảnh minh họa
Các chuyên gia cũng khuyên, nếu đang mắc bệnh tiểu đường, gút, ung thư hay bệnh gan, dù nóng ruột muốn bệnh lui sớm nhưng người bệnh cũng nên điều trị và uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không nên bỏ thuốc để uống thảo dược, hoặc uống thuốc kiểu đông tây y kết hợp vì không có gì chắc chắn rằng chúng sẽ mang lại tác dụng phụ, thậm chí có hại cho cơ thể.
Chính vì bày bán, sử dụng tràn lan như vậy nên những loại cây thuốc này đang có nguy cơ bị khai tử. Đơn cử, vùng Dắk Lắk, Bình Phước, Đắk Nông trước kia từng có rất nhiều cây mật nhân, nhưng hiện nay tại những khu vực này cây mật nhân đã gần như vắng bóng. Để có hàng bán, nhiều người phải nhập từ Campuchia qua, hoặc bán rễ cây không phải rễ mật nhân.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra với cây xáo tam phân. Hầu hết người bán hàng đều quảng cáo hàng của họ là xáo tam phân thật, được lấy từ Khánh Hòa. Người ta bới tung rừng để tìm từng đoạn rễ xáo tam phân. Tuy nhiên, không ai phân biệt được đâu là xáo tam phân Khánh Hòa, đâu là cây cam rừng được lấy từ Bình Phước hoặc Campuchia vì cả rễ, thân, lá cây đều đã được phơi khô. Nguy cơ lớn mua phải hàng giả là chuyện không cần phải bàn cãi.
(1)
