Cách thời điểm nhập viện 4 tuần, bệnh nhân N. bị tai nạn giao thông chấn thương gãy xương bàn ngón chân phải, đeo nẹp bàn chân phải và nằm bất động tại nhà khoảng 3 tuần. Sau đó, bệnh nhân cảm thấy đau nhức vùng cẳng chân phải và sưng bàn chân.
Thai phụ điều trị tại khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy. Ảnh: T.V
Ngày 20/7, trong lúc đang làm việc tại công ty, bệnh nhân bị ngất xỉu và được đưa vào bệnh viện địa phương.
Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán trong tình trạng rất nguy kịch, mạch, huyết áp không đo được, suy hô hấp và theo dõi sốc phản vệ độ 3. Bệnh nhân được duy trì vận mạch, adrenaline và chuyển ngay đến Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng li bì, sốc nặng với mạch 130 lần/phút, huyết áp không đo được, suy hô hấp. Kết quả siêu âm tim tại giường ghi nhận thất phải giãn to.
Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và hồi sức sốc, duy trì thuốc vận mạch liều cao, chẩn đoán thuyên tắc phổi. Kết quả chụp CT scan động mạch phổi ghi nhận có huyết khối ở thân động mạch phổi phải, trái và các nhánh vào phân thùy phổi.
Ngay lập tức, bệnh nhân được chuyển khẩn cấp lên khoa Hồi sức cấp cứu (ICU) của bệnh viện. Lúc này, thai phụ bắt đầu có chuyển biến sốc nặng, nổi bông tím toàn thân, mạch 160 lần/phút, huyết áp 60/40 mmHg, mạch ngoại vi khó bắt, thời gian đổ đầy mao mạch > 5 giây, suy hô hấp và được thở máy...
Ê-kip điều trị xác định bệnh nhân bị thuyên tắc động mạch phổi khối lớn, nguy cơ cao suy thất phải cấp/thai 9 tuần, gãy kín xương bàn ngón 2 chân phải, huyết khối tĩnh mạch đùi khoeo chân phải.
Trước tình trạng đó, bệnh nhân được thực hiện VA ECMO cấp cứu, điều trị kháng đông, an thần và vận mạch. Đồng thời, bệnh viện tiến hành hội chẩn đa chuyên khoa sâu để đưa ra phương pháp điều trị tối ưu nhất.
Đầu tiên, khoa ICU phối hợp cùng phòng DSA khoa Chẩn đoán hình ảnh thực hiện lấy huyết khối động mạch phổi. Trong quá trình phẫu thuật tại phòng DSA, ê-kip ghi nhận thai phụ bị tắt hoàn toàn thân chính động mạch phổi 2 bên.
Nói về sự phức tạp trong quá trình phẫu thuật, BS.CKII Nguyễn Huỳnh Nhật Tuấn – khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, sau khi thực hiện ECMO, về cơ bản huyết áp của bệnh nhân có cải thiện. Tuy nhiên, tình trạng thuyên tắc phổi này lại không thể sử dụng được thuốc tiêu sợi huyết toàn thân do bệnh nhân đang trong tình trạng nguy kịch.
Bên cạnh đó, bệnh nhân lại đang mang thai và phải thực hiện ECMO nên nếu sử dụng thuốc tiêu sợi huyết toàn thân sẽ gây ra những tác dụng phụ, đặc biệt là có thể gây ra chảy máu không kiểm soát được, nguy cơ cho thai nhi rất cao. Chính vì vậy, các khoa quyết định lấy huyết khối và trong quá trình thực hiện, các ê-kip phải vừa can thiệp và vừa che chắn thai nhi rất cẩn thận.
Do bệnh nhân đang mang thai được 9 tuần nên Bệnh viện Chợ Rẫy cũng đã hội chẩn cùng Bệnh viện Hùng Vương để đặt thuốc dưỡng thai phù hợp, bảo vệ an toàn tối đa cho thai nhi.
Kết quả sau 4 ngày tiến hành các phương pháp kỹ thuật chuyên sâu, bệnh nhân được rút nội khí quản, ngưng ECMO sau 1 ngày.
Đến hôm nay (2/8), bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo, có thể ngồi ăn uống tại giường không cần phải thở oxy, huyết áp ổn định, kết quả siêu âm và diễn biến thai nhi thuận lợi. Bệnh nhân sẽ được xuất viện vào ít ngày tới và tiếp tục được điều trị thuốc kháng đông.
Đến nay, bệnh nhân đã tỉnh táo, có thể ngồi ăn uống và sinh hoạt tại giường. Ảnh: T.V
Đánh giá về mức độ nguy hiểm của trường hợp này, BS.CKII Trần Thanh Linh – Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, trước đây, bệnh lý thuyên tắc phổi được điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy khá nhiều và chủ yếu xuất hiện ở bệnh nhân đa chấn thương đang nằm viện. Tuy nhiên, thuyên tắc phổi ở nhóm thai kỳ, đang bị chấn thương, đặc biệt bệnh nhân lại nhập viện trong tình trạng cấp cứu thì ngay cả những trung tâm chuyên về điều trị thuyên tắc phổi trên thế giới với nhóm bệnh lý này ở mức độ nặng, nguy kịch thì tỉ lệ tử vong có thể là trên 60%.
Trước bệnh lý nguy hiểm này, bác sĩ Trần Thanh Linh cũng đưa ra khuyến cáo, các bệnh nhân mang thai thuộc nhóm nguy cơ cao tăng đông dễ gây huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc khi có triệu chứng như đau nhức, sưng chân đặc biệt với chấn thương bị hạn chế vận động… cần siêu âm mạch máu tầm soát huyết khối để có thể can thiệp điều trị kịp thời.
