Triển khai hiệu quả ba chương trình mục tiêu quốc gia
Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Thái Nguyên triển khai có hiệu quả ba CTMTQG: Xây dựng nông thôn mới (NTM), Giảm nghèo bền vững và Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi.
Ngay từ đầu giai đoạn, tỉnh đã chủ động ban hành nhiều cơ chế, chính sách đồng bộ, phù hợp với thực tiễn địa phương; đồng thời làm tốt công tác huy động nguồn lực thực hiện các chương trình. Trong 5 năm qua, tổng vốn huy động cho ba CTMTQG trên địa bàn đạt trên 82.000 tỷ đồng. Trong đó, chương trình xây dựng NTM chiếm hơn 75.789 tỷ đồng; giảm nghèo bền vững hơn 5.027 tỷ đồng; phát vùng DTTS và miền núi gần 1.365 tỷ đồng.
Với cách làm linh hoạt, chương trình xây dựng NTM đã đạt và vượt nhiều chỉ tiêu đề ra. Toàn tỉnh hiện có 115 xã đạt chuẩn NTM, 50 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 12 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn có bước phát triển toàn diện, với hơn 2.200km đường giao thông được xây mới, trên 350 công trình giáo dục, 109 trung tâm văn hóa xã, gần 600 nhà văn hóa xóm cùng hàng trăm công trình điện, thủy lợi, y tế được đầu tư đồng bộ.
Cải thiện điều kiện sống cho người nghèo, giúp họ tiếp cận tốt hơn các dịch vụ cơ bản về y tế.
Đẩy mạnh giảm nghèo thực chất, bền vững sau sáp nhập địa giới
Sau sáp nhập địa giới hành chính, tỉnh Thái Nguyên có quy mô lớn và địa bàn phức tạp hơn, với tỷ lệ hộ nghèo chủ yếu tập trung tại các xã phía Bắc - nơi địa hình hiểm trở, hạ tầng còn thiếu và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội hạn chế.
Trong bối cảnh đó, việc định hướng cho giai đoạn 2026 – 2030 của CTMTQG giảm nghèo bền vững trở nên cấp thiết. Tỉnh Thái Nguyên đã chủ động xây dựng các kế hoạch bước đầu, thể hiện rõ tinh thần cầu thị, chủ động và quyết liệt trong công tác giảm nghèo.
Trọng tâm của định hướng là tập trung đầu tư xây dựng hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống và phát triển sản xuất tại các xã đặc biệt khó khăn, đồng thời ưu tiên nâng cao thu nhập cho người dân thông qua phát triển kinh tế xã hội, hỗ trợ nghề nghiệp, tạo việc làm, xây dựng các mô hình sinh kế hiệu quả. Đặc biệt, tỉnh chú trọng phát triển các mô hình gắn với chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP), tạo điều kiện để người dân vươn lên thoát nghèo bằng chính nội lực và lợi thế của địa phương.
Cùng với đó, tỉnh tiếp tục triển khai đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ, tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và tinh thần tự lực của người dân - yếu tố được xác định xuyên suốt trong công tác giảm nghèo.
Tạo điều kiện để người dân vươn lên thoát nghèo bằng chính nội lực và lợi thế của địa phương.
Tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, vượt kế hoạch đề ra
Theo báo cáo, việc thực hiện CTMTQG giảm nghèo bền vững tại Thái Nguyên đã đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đầu năm 2022 là 10,29%, đến cuối năm 2024 giảm còn 5,46% (giảm 4,83%), bình quân giảm 1,61%/năm - vượt mục tiêu đề ra.
Cụ thể tại địa bàn tỉnh Bắc Kạn (cũ), tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đầu kỳ là 27,37%, đến cuối năm 2024 giảm còn 19,46% - bình quân giảm 2,63%/năm, vượt so với mục tiêu 2 - 2,5%/năm.
Tại tỉnh Thái Nguyên (cũ), tỷ lệ hộ nghèo đầu kỳ là 6,14%, đến cuối năm 2024 còn 2,04% - bình quân giảm 1,37%/năm, vượt chỉ tiêu tối thiểu 1%/năm. Đối với đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ19,87% xuống còn 11,20% (bình quân giảm 2,89%/năm). Ở các huyện nghèo, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 53,44% còn 42,44% (bình quân giảm 3,67%/năm).
Những kết quả này góp phần đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện điều kiện sống cho người nghèo, giúp họ tiếp cận tốt hơn các dịch vụ cơ bản về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường và thông tin.
Nguồn vốn tín dụng chính sách – đòn bẩy giúp người dân thoát nghèo
Tính đến hết quý I/2025, tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội đạt hơn 352 tỷ đồng - chiếm 6,75% tổng nguồn vốn, tăng hơn 93 tỷ đồng so với cuối năm 2024. Qua đó nâng tổng nguồn vốn hoạt động của Ngân hàng Chính sách xã hội Thái Nguyên lên hơn 5.222 tỷ đồng, tăng 121 tỷ đồng so với cuối năm trước.
Giai đoạn 2014 – 2024, tín dụng chính sách đã giúp hơn 307.380 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn. Riêng quý I/2025 có 586 hộ nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo được tiếp cận vay vốn, tạo việc làm ổn định cho 1.553 lao động; xây dựng hơn 5.500 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường; xây dựng 60 nhà ở xã hội và hỗ trợ 39 người chấp hành xong án phạt tù vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh.
Đến ngày 31/3/2025, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn tỉnh đạt hơn 5.200 tỷ đồng với hơn 90 nghìn hộ còn dư nợ, bình quân gần 60 triệu đồng/hộ.
Nhận thức nâng cao, hạ tầng cải thiện rõ rệt ở vùng khó khăn
Thực tiễn cho thấy ý thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và người dân trong công tác giảm nghèo ngày càng được nâng cao. Nhiều hộ nghèo chủ động, tự nguyện đăng ký thoát nghèo một cách bền vững. Đáng chú ý tại nhiều xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số - nơi từng thiếu điện, thiếu nước, giao thông cách trở - đến nay đã có hệ thống hạ tầng tương đối đồng bộ. Đường bê tông đã đến tận thôn bản, học sinh được học tập trong điều kiện tốt hơn, người dân thuận lợi hơn trong tiếp cận dịch vụ y tế.
Có thể khẳng định, với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, Thái Nguyên đang từng trở thành một tỉnh phát triển năng động, không để ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
