Trận ngập lụt lịch sử vừa qua khiến tầng trệt chợ Thái (phường Phan Đình Phùng, tỉnh Thái Nguyên) bị nhấn chìm trong biển nước, ghi nhận của phóng viên Báo Sức khoẻ và Đời sống, ngày 14/10, tầng trệt chợ vẫn ngập ngụa nước lũ, nhiều tiểu thương đang "vật lộn" giữa bùn đất và hàng hóa hư hỏng. Không khí trong khu chợ nặng nề bởi mùi ẩm mốc, rác thải, bùn đất và những tiếng thở dài xen lẫn tiếng máy bơm nước chạy suốt ngày đêm.
Trong ánh đèn pin le lói dưới tầng trệt chợ, nhiều tiểu thương lội bì bõm giữa dòng nước đục ngầu, gom nhặt từng món hàng còn sót lại. Những bao tải, tấm xốp, gói nilon, dây điện, đồ da dụng,… phủ đầy bùn, nằm ngổn ngang trên sàn, nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Khắp tầng trệt chợ, gian hàng nào cũng nhuốm màu nâu của đất.
Ngày 14/10, tầng trệt chợ Thái vẫn ngập ngụa nước lũ.
Ông Ma Khánh Nghĩa - Trưởng Ban quản lý chợ Thái cho biết, ngay khi nước sông Cầu rút, đơn vị đã huy động toàn bộ lực lượng cùng hệ thống máy bơm để tiêu thoát nước trong chợ. "Chúng tôi phối hợp với lực lượng PCCC - CNCH, công an tỉnh, bộ đội và cả doanh nghiệp địa phương. Các máy bơm hoạt động 24/24 giờ nhiều ngày qua để rút lượng nước ước tính khoảng 240.000 m3 trong tầng trệt có diện tích hơn 8.300 m2", ông Nghĩa nói.
Theo ông Nghĩa, đến trưa 14/10, mực nước trong chợ còn cao khoảng 30cm, nhưng lớp bùn dày tới 20cm khiến việc dọn dẹp gặp rất nhiều khó khăn. "Sau khi bơm cạn, chúng tôi sẽ huy động xe chuyên dụng để rửa bùn, vệ sinh toàn bộ khu vực. Dự kiến trong tuần tới, nếu thời tiết thuận lợi, bà con tiểu thương có thể trở lại kinh doanh", ông Nghĩa cho biết thêm.
Nhiều tiểu thương đang "vật lộn" giữa bùn đất và hàng hóa hư hỏng.
Chị Đoàn Thị Loan, một tiểu thương tại chợ, mắt đỏ hoe khi kể về những gì đã mất: "Nước dâng nhanh lắm, ngập đến 3m, hàng hóa không kịp di chuyển. Nhà tôi có 5 gian hàng và 2 kho đều ở tầng trệt, toàn bộ thiệt hại ước khoảng 3 tỷ đồng. Tất cả hàng hóa, máy móc, thiết bị đều hư hỏng hết".
Chị Loan cho biết thêm, những ngày qua, gia đình cùng người thân phải ngâm mình trong nước, bới từng món hàng còn dùng được. "Xốp, giấy, đèn trang trí, đồ gia dụng… gần như vứt đi hết. Cái gì nhặt lại được thì rửa, phơi, còn lại là rác. Mùi bùn và nước thải hôi nồng, đến thở cũng thấy khó", chị nghẹn giọng.
Chị Đoàn Thị Loan cố vớt vát lại những gì còn sót lại sau ngập lụt.
Chị Đoàn Thị Loan rơi nước mắt khi kể về những gì đã mất do nước lũ.
Cùng cảnh, chị Nguyễn Thị Việt - tiểu thương kinh doanh hàng khô tại chợ Thái cho biết, trận ngập lụt vừa qua đã làm toàn bộ kho hàng của gia đình chìm trong nước, hư hỏng nặng.
"Chúng tôi không thể ngờ nước lại tràn nhiều vào chợ. Từ trước đến nay khu này chưa bao giờ ngập, nên chỉ kê kích hàng hóa lên một chút. Khi nước dâng quá nhanh, nhiều người không kịp trở tay. Nhà tôi có năm kho, ba kho chứa hàng và hai gian bán, nhưng chỉ kịp di chuyển được một phần rất nhỏ. Nước ào vào, cửa kho còn chưa kịp đóng, hàng hóa trôi sạch", chị Việt nhớ lại.
Theo chị Việt, toàn bộ hàng hóa bị thiệt hại ước tính trên một tỷ đồng. "Số hàng có hóa đơn thì đã khoảng một tỷ, còn những mặt hàng không có hóa đơn như nông sản, măng miến, nấm khô thì không thể thống kê hết. Đây là toàn bộ vốn liếng của gia đình, đều là tiền vay ngân hàng. Giờ hàng mất hết, nợ cũ chưa trả xong, lại phải vay thêm để khôi phục, coi như món nợ nhân đôi", chị Việt nghẹn ngào.
Chị Nguyễn Thị Việt - tiểu thương hàng khô tại chợ Thái.
Dù thiệt hại lớn, chị Việt cho biết vẫn cố gắng bám trụ để buôn bán trở lại. "Không thể bỏ nghề được, quầy đã thuê cả chục năm nay. Giờ chỉ cố gắng cắt giảm chi phí, thuê ít kho hơn để gượng dậy. Nước trong chợ giờ vẫn còn đến đầu gối, điện chưa có, chúng tôi phải tận dụng nước rút để rửa bùn, sau đó mang nước sạch đến xịt rửa lại", chị Việt chia sẻ.
Trong khu chợ, phần lớn tiểu thương đã lớn tuổi, nhiều người không còn đủ sức dọn dẹp. "Ở đây gần 200 hộ, thì hai phần ba là người già. Những người trẻ như chúng tôi phải đứng ra làm trước, dọn phần chung rồi mới tính đến phần riêng. Tám ngày nay tôi gần như ở chợ suốt, ban ngày dọn dẹp, tối lại ngủ lại để trông hàng", chị Việt nói, giọng nghẹn lại.
Nhiều tiểu thương vẫn đang vật lộn giữa dòng nước đục, vớt vát những gì còn sót lại.
Lực lượng chức năng tiến hành bơm nước ra khỏi tầng trệt chợ Thái.
Chị Việt chỉ mong chính quyền và Ban quản lý chợ sớm có chính sách hỗ trợ giảm phí thuê gian hàng, hỗ trợ vốn vay hoặc tổ chức vệ sinh, khử khuẩn để các tiểu thương sớm quay lại mưu sinh. "Chúng tôi không xin tiền, chỉ cần có cơ hội để làm lại. Mất mát quá lớn rồi, nhưng vẫn phải cố thôi", chị Việt nói.
Bên ngoài khu chợ, tiếng máy bơm vẫn ầm ầm, hút nước từ tầng trệt ra hệ thống thoát nước. Các chiến sĩ công an, bộ đội cùng lực lượng PCCC phối hợp thu dọn rác, hỗ trợ tiểu thương vận chuyển đồ. Trong ánh đèn mờ, hình ảnh những người tiểu thương chân lấm, tay lội, miệt mài rửa từng chiếc nồi, tấm xốp, túi hàng, vật dụng… khiến ai chứng kiến cũng không khỏi xót xa.
