Vào các buổi sáng, xe tải chở thạch đen đến bến đỗ chợ Đồng Xuân, sau đó cửu vạn được thuê chở vào cổng chợ để chuẩn bị khâu đóng gói. Mỗi xô thạch đen nặng 10kg, giá 100.000 đồng.
Thạch đen được đựng trong những xô sắt đã hoen ghỉ, có dung tích khoảng 10 lít. Chứng kiến cảnh đổ hàng, chị T., chủ quán gần đó cho biết: “Thạch thường xuyên phơi nắng, dù mưa to, gió bụi cỡ nào vẫn không được che đậy”.
Sau khi nhập hàng vào chợ, người chủ quán dùng tay không tách thạch khỏi vỏ và cho vào túi nylon. Mỗi túi thạch được đóng gói trong thùng carton để bán cho khách. Chủ quán cho biết, trung bình mỗi ngày nhập khoảng trên 100 thùng, nếu bán không hết có thể chất lại ở chợ để ngày hôm sau.
Theo quan sát, các xô thạch luôn phải tiếp xúc với lượng lớn bụi bặm. Chúng được chất đống, thậm chí nhiều xô lăn lóc dưới trời nắng. Chủ buôn ở đây cho biết, mùa nắng nóng loại thạch này bán chạy, thậm chí có hôm cháy hàng. “Vừa đổ đại lý, vừa bán lẻ mỗi ngày lên đến 100 xô”, chị này tiết lộ.
Khách lấy thạch chủ yếu là quán nước ở chợ hoặc những hàng tạp hoá, cửa hàng giải khát. “Do thạch đen để được lâu, không thấm nước nên mỗi lần mua hàng, khách thường lấy từ 2 đến 3 thùng, khách quen giảm 5.000-7.000 đồng/thùng”, chủ buôn nói.
Tại các chợ, quán chè, tào phớ hay quán giải khát, thạch đen được bán rất nhiều, nhất là trong mùa hè. Chị Thu Thuỷ, bán tào phớ ở Mỹ Đình cho biết, khoảng 2 tuần lên chợ Đồng Xuân lấy thạch một lần. Thạch đen để được lâu nên rất hiếm khi hỏng. “Thạch mua theo xô cả chục kg, mỗi kg có thể làm được 50-60 cốc chè, tào phớ”.
Chị Đỗ Hoà Bình (Láng, Đống Đa) cũng hay ra chợ mua thạch đen. Chị chia sẻ: “Bọn trẻ nhà mình thích ăn thạch đen nên mỗi lần đi chợ là phải mua đến 2 kg thạch về để tủ lạnh ăn dần”.
Tuy nhiên, anh Trần Văn Cẩn, bán hàng hải sản chợ Đồng Xuân, hàng ngày chứng kiến cảnh nhập hàng thạch đen lại lắc đầu: “Vào các buổi sáng khi nhập hàng về, các xô thạch đen chỏng chơ phơi ở cổng chợ. Ban đầu nhìn mặt xô sủi bọt trắng, bụi bẩn thì không ai nghĩ đó là thạch đen có thể ăn được”, anh cho biết. Một cửu vạn chợ Đồng Xuân thường chở thạch đen từ xe tải vào chợ cũng nói, không biết ăn nó ngon như thế nào nhưng: "Chỉ cần nhìn thôi tôi cũng không dám ăn thử!”.
Thạch đen được bán rất chạy tại các chợ con, chợ cóc hay cửa hàng giải khát. Tuy nhiên ít ai có thể biết quá trình chế biến và mức độ vệ sinh an toàn thực phẩm của loại thạch này.
Hiện nay trên thị trường có bán loại bột thạch đen về tự nấu và chế biến. Tuy nhiên, loại bột này không phổ biến bằng loại thạch đen làm sẵn. Chị Bùi Thị Vân Anh (Mỹ Đình, Cầu Giấy) chia sẻ cách làm thạch đen khá nhanh và dễ. Ban đầu trộn bột thạch với đường, khuấy đều tay, sau đó cho vào đun nhỏ lửa, đợi khi bột sôi, đánh đều đổ ra đĩa. "Thỉnh thoảng mình cũng mua bột thạch đen về tự nấu nhưng đắt, lại mất thời gian nên mình hay qua chợ Dịch Vọng mua về ăn liền, hoặc để tủ lạnh ăn với chè”, chị nói.
