Thiếu hụt testosteron ở nam giới lớn tuổi dù không có biểu hiện lâm sàng đặc hiệu và không xuất hiện một cách đột ngột như ở nữ cũng như không gây ra một tình trạng đe dọa đến tính mạng, nhưng sự suy giảm này hiện cũng là một chủ đề đang được quan tâm trên toàn thế giới để tìm ra các biện pháp giúp các cụ ông nâng cao chất lượng cuộc sống lúc tuổi về già.
Hội chứng thiếu hụt testosteron (mãn dục nam)
Là một hội chứng gồm cả lâm sàng và xét nghiệm, dấu hiệu lâm sàng thường xuất hiện một cách từ từ mà không có biểu hiện đặc hiệu và các dấu hiệu này thường lẫn với các biểu hiện của các bệnh lý khác.
Các dấu hiệu tình dục (đặc trưng): Giảm ham muốn và hoạt động tình dục; Rối loạn cương dương, giảm tần xuất cương tự phát; Nổi cục khó chịu ở vú và u vú lành tính (Gynaecomastia); Hói đầu và rụng râu; Giảm kích thước và mật độ tinh hoàn...
Hội chứng mãn dục nam thường đi kèm với các bệnh lý khác hay gặp nhất là đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa, bệnh lý tim mạch... Chỉ áp dụng điều trị khi nồng độ testosteron toàn phần thấp hơn 8nmol/l (2,31 ng/l), hoặc testosteron tự do dưới 180 pmol/l (52 pg/l). Khi nồng độ testosteron toàn phần trong khoảng 8-12 nmol/l có thể áp dụng điều trị testosteron thử. Còn khi nồng độ testosteron toàn phần mà vượt ngưỡng 12 nmol/l (3,46ng/l) hoặc testosteron tự do lớn hơn 250 nmol/l (72 pg/l) thì không áp dụng điều trị.
Tác dụng của testosteron lên tuyến sinh dục.
Và việc sử dụng testosteron thay thế
Theo các tài liệu y văn đã được chứng thực từ hơn 60 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên. Những báo cáo thử nghiệm này đều chứng minh một cách thuyết phục về sự gia tăng lợi ích của việc sử dụng testosteron cho bệnh nhân có biểu hiện mãn dục nam trên 40 tuổi. Những tác dụng tích cực này trên các khía cạnh như:
- Gia tăng các vấn đề tình dục: Liệu pháp này có tác động tích cực trên tất cả các khía cạnh tình dục của người nam giới bao gồm động cơ tình dục, suy nghĩ tình dục, giảm rối loạn cương dương và tăng tần suất thành công trong quan hệ tình dục.
- Cải thiện chỉ số khối của cơ thể (BMI): Gia tăng khối cơ trong cơ thể, giảm khối lượng mỡ trong cơ thể, giảm chu vi vòng bụng...
- Tăng khả năng nhận thức hoạt động trí não: Gia tăng sự tập trung, tăng trí nhớ về không gian hình ảnh, trí nhớ làm việc, giảm cảm giác buồn tẻ chán nản và hạn chế trầm cảm, gia tăng cảm giác sung sức và hài lòng với cuộc sống.
- Ngoài ra, liệu pháp này còn giúp tăng mật độ xương, tăng sức mạnh của cơ bắp…
Trên bệnh nhân đái tháo đường, các nghiên cứu chỉ ra rằng, cải thiện tốt có ý nghĩa trong các chỉ số nồng độ đường máu nhanh sau ăn, sự nhạy cảm với insulin và giảm HbA1c.
Tuy nhiên, dù liệu pháp thay thế hormon nam tỏ ra có lợi ích trên nhiều mặt cho nam giới nhưng hầu hết các nghiên cứu thử nghiệm trên đều được đánh giá trong thời gian ngắn (6 tháng). Hơn nữa, những quan ngại về nguy cơ gia tăng tỷ lệ u phì đại tiền liệt tuyến hay bệnh tim mạch vẫn chưa được giải quyết. Lợi ích thực sự của liệu pháp thay thế hormon nam được cho là có hiệu quả tốt chỉ khi nó được nghiên cứu nhiều hơn, thời gian dài hơn, các mẫu nghiên cứu rộng hơn và có sự theo dõi chặt chẽ hơn.
BS. Nguyễn Bá Hưng (Thành viên Hội Nam học Hoa Kỳ)
