Khi ấy, cơ thể người phụ nữ sẽ bị suy giảm sản xuất estrogen, các mô trong âm đạo trở nên khô, mỏng và teo tóp lại gây đau nhức và làm cho quá trình giao hợp trở nên khó khăn. Bệnh không những gây ra sự suy giảm tình dục mà còn có thể lây lan sang đường tiết niệu, dẫn đến việc khó đi tiểu, nước tiểu có máu và các vấn đề nghiêm trọng khác.
Thủ phạm estrogen
Có nhiều nguyên nhân gây ra teo âm đạo, trong đó nguyên nhân chính là do suy giảm estrogen (nội tiết tố nữ). Estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc, chức năng của thành âm đạo. Nó cũng giúp duy trì tính đàn hồi của các mô xung quanh âm đạo và giúp sản xuất các dịch tiết từ âm đạo. Estrogen thấp sẽ làm giảm khả năng bôi trơn, khả năng mở rộng và phát triển thêm những tế bào mới ở âm đạo. Theo thời gian, lưu lượng máu lưu thông ở khu vực này ít dần, khiến các mô âm đạo mỏng, khô, kém đàn hồi và teo dần.
Tư vấn sức khỏe sinh sản cho phụ nữ. Ảnh: Q. Ninh
Teo âm đạo thường gặp ở phụ nữ đã mãn kinh. Bởi phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh thì hoạt động buồng trứng suy giảm dẫn tới giảm tiết hormon estrogen. Theo một thống kê, có khoảng 25-45% phụ nữ sau khi mãn kinh phải chịu những cơn đau đớn khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, phụ nữ cho con bú hoặc những người bị suy giảm estrogen do cơ thể không sản xuất đủ cũng có thể bị teo âm đạo.
Một số loại thuốc, phương pháp điều trị như hóa trị, bức xạ, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, rối loạn miễn dịch cũng có thể gây ra sự suy giảm estrogen, gây teo âm đạo.
Ngoài ra, còn một số yếu tố khác là hút thuốc lá, không sinh con qua âm đạo (sinh thường). Cụ thể, hút thuốc lá làm suy yếu lưu thông máu, mất oxy âm đạo và các mô khác, làm giảm tác động của estrogen tự nhiên trong cơ thể... dẫn tới giảm lưu lượng máu tới âm đạo, gây teo âm đạo. Theo một số nghiên cứu thì những phụ nữ chưa bao giờ sinh qua âm đạo sẽ dễ bị teo âm đạo hơn là phụ nữ đã từng sinh qua âm đạo.
Theo thống kê, trong 50% phụ nữ mãn kinh sẽ bị khô teo âm đạo, 60% phụ nữ mãn kinh sớm do suy chức năng buồng trứng hoặc cắt buồng trứng. 46% phụ nữ sau sinh có triệu trứng khô teo và tỷ lệ có thể tăng lên khi cho con bú. 70% các chị em sau điều trị ung thư vú, lạc nội mạc tử cung cũng bị khô teo âm đạo. Các loại thuốc điều trị tiểu đường, kháng histamin,... có thể gây khô teo âm đạo. Hơn nữa phụ nữ khi gặp căng thẳng, mệt mỏi, lo lắng cũng bị khô teo âm đạo.
Khó nhận biết
Không giống như cơn bốc hỏa có thể tự hết trong một khoảng thời gian, các triệu chứng teo âm đạo và đường tiểu dưới thường tiến triển, kéo dài trong nhiều năm và đòi hỏi phải có sự điều trị. Tỷ lệ khô âm đạo tăng sau khi mãn kinh, gây các triệu chứng ngứa, nóng rát và đau khi giao hợp. Trong khi 40% phụ nữ sẽ gặp các triệu chứng này thì chỉ có số ít người (khoảng 25% ở các nước phương Tây) tìm kiếm sự trợ giúp về y tế.
Trước khi bước sang thời kỳ mãn kinh khoảng 5-10 năm, phụ nữ thường không phát hiện ra bất kỳ triệu chứng nào của hiện tượng âm đạo teo. Nếu có thì nhìn chung, triệu chứng của nó cũng không mấy rõ ràng, có khi dễ bị nhầm lẫn với một số chứng nhiễm trùng khác, cụ thể là:
Đau nhức và ngứa âm đạo là các triệu chứng chính của tình trạng teo âm đạo. Ngoài ra, chị em còn có thể có cảm giác đau nhức và nóng rát, nhất là mỗi lần có quan hệ tình dục. Thậm chí, đôi khi các triệu chứng này có thể quá kích thích khiến chị em còn không thể tiếp tục quan hệ tình dục.
Trong trường hợp vùng sinh dục bị viêm nhiễm, có thể có chất dịch màu trắng kèm theo mùi hôi thối. Tình trạng này cũng được coi là nguyên nhân chính gây ra chảy máu sau khi giao hợp và chảy máu sau mãn kinh.
Lời khuyên của bác sĩ
Teo âm đạo không phải là một bệnh nguy hiểm nhưng nó có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và đời sống hàng ngày của phụ nữ. Trên thực tế, nhiều phụ nữ e ngại và xấu hổ khi chia sẻ với bác sĩ về tình trạng bệnh của mình. Vì vậy, dẫn đến hệ quả khó lường nếu không được điều trị. Những người bị teo âm đạo thì nguy cơ viêm âm đạo tăng. Bởi tình trạng teo khiến môi trường axit của âm đạo bị thay đổi, dẫn đến âm đạo dễ bị nhiễm vi khuẩn, nhiễm nấm. Do vậy, khi phát hiện bất thường, chị em nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.