Với khả năng tấn công nhanh, chính xác và cực kỳ khó bị đánh chặn, Iskander đang khiến Ukraine lâm vào thế khó về mặt quân sự.
Hệ thống tên lửa Iskander-M của Nga. (Nguồn: RIA Novosti)
Hệ thống 9K720 Iskander là một tổ hợp tên lửa đạn đạo tầm ngắn, di động, được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu chiến lược một cách nhanh chóng và chính xác. Biến thể mạnh nhất hiện nay là Iskander-M, có thể mang hai tên lửa 9M723K1 sử dụng nhiên liệu rắn, mỗi tên lửa nặng hơn 4 tấn và có khả năng mang đầu đạn nặng tới 700 kg, gồm cả đầu đạn nổ mạnh, đầu đạn chùm hoặc thậm chí đầu đạn hạt nhân.
Tầm bắn của Iskander-M dao động từ 400 đến 500 km, cho phép nó tấn công sâu trong lãnh thổ Ukraine từ các vị trí an toàn ở vùng biên giới như Bryansk hay Kursk (Nga). Điều đặc biệt khiến Iskander trở nên nguy hiểm chính là tốc độ siêu thanh ở pha cuối, đạt Mach 6 đến 7, cùng khả năng cơ động linh hoạt giữa không trung để tránh bị đánh chặn.
Iskander 'rất khôn' khó đánh chặn đến mức nào?
Iskander không chỉ nhanh mà còn rất "khôn". Tên lửa này có khả năng thực hiện các động tác né tránh trong lúc bay, thay đổi quỹ đạo đột ngột để đánh lừa radar. Thêm vào đó, nó còn được trang bị mồi bẫy điện tử, những mục tiêu giả thả ra ở giai đoạn cuối để đánh lừa hệ thống phòng không đối phương. Điều này khiến ngay cả các hệ thống phòng thủ hiện đại như Patriot, NASAMS hay IRIS-T cũng khó lòng đánh chặn hiệu quả.
Khả năng phóng độc lập trong vài giây từ xe phóng di động giúp Iskander khó bị phát hiện và phá hủy trước khi khai hỏa. Với thiết kế này, Nga có thể nhanh chóng triển khai và rút lui, khiến việc truy lùng vị trí phóng trở nên gần như bất khả thi.
Nga đã sử dụng Iskander để tấn công nhiều mục tiêu chiến lược trên khắp Ukraine, từ kho vũ khí, căn cứ quân sự đến các cơ sở hạ tầng như cầu, đường sắt và nhà máy điện. Tại Kiev, mặc dù Ukraine đã đánh chặn được một số tên lửa, nhưng nhiều đòn đánh bằng Iskander-M nâng cấp vẫn gây ra thiệt hại nặng nề. Với nguồn lực phòng không có hạn, Ukraine buộc phải ưu tiên bảo vệ những khu vực trọng yếu.
Dù được viện trợ Patriot từ Mỹ và nhiều hệ thống phòng không khác từ châu Âu, số lượng của chúng vẫn rất giới hạn. Một tổ hợp Patriot chỉ có thể bảo vệ một khu vực nhỏ, nghĩa là phần lớn lãnh thổ Ukraine vẫn nằm trong tầm bắn và chịu rủi ro lớn từ các cuộc tấn công bằng Iskander.
Theo một số nguồn tin, Nga có thể đang phát triển biến thể Iskander-1000 với tầm bắn lên tới 1.000 km. Nếu thông tin này là thật, Iskander-1000 sẽ mở rộng đáng kể phạm vi tấn công, không chỉ đe dọa sâu trong nội địa Ukraine mà còn vươn tới các mục tiêu ở Đông Âu, thậm chí cả các căn cứ NATO.
Việc Iskander nhiều lần "qua mặt" các hệ thống phòng không hàng đầu như Patriot cho thấy phương Tây không thể chủ quan. Các nước NATO đang đối mặt với bài toán khó: làm thế nào để xây dựng một hệ thống phòng thủ đủ sức chống lại các vũ khí tấn công tốc độ cao, cơ động và được nâng cấp liên tục như Iskander?
