Cuộc tấn công mở màn ngày 27/11, do Hayat Tahrir al-Sham (HTS), một nhánh của Al-Qaeda, phối hợp với đồng minh thực hiện. Nhóm vũ trang này nhanh chóng chiếm giữ thành phố Hama vào ngày 5/12 và áp sát Homs, một trung tâm chiến lược quan trọng của chính phủ Syria.
Tên lửa S-75. (Nguồn: Wiki)
Thủ lĩnh HTS, Abu Mohammad al-Jolani, tuyên bố rằng mục tiêu cuối cùng của họ là lật đổ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad. Tuyên bố này không chỉ làm gia tăng căng thẳng mà còn khẳng định nguy cơ nghiêm trọng đối với sự ổn định của Syria.
Lực lượng phiến quân không chỉ chiếm được Hama mà còn thu giữ nhiều khí tài quân sự quan trọng. Các video và hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy, trong tay họ hiện có ít nhất 4 chiếc MiG-21, 1 máy bay huấn luyện L-39 Albatros, hàng chục xe tải quân sự và đặc biệt là hệ thống phòng không S-75.
S-75: Huyền thoại trên bầu trời
Hệ thống S-75, do Liên Xô phát triển từ những năm 1950, từng là mối đe dọa lớn đối với các máy bay ném bom hạt nhân tầm xa của Mỹ. Triển khai lần đầu vào năm 1957, S-75 đã ghi dấu ấn lịch sử khi bắn hạ máy bay do thám U-2 của Mỹ năm 1960, khiến phi công Gary Powers bị bắt giữ.
Trong cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962, hệ thống này tiếp tục hạ một chiếc U-2 khác, củng cố danh tiếng của mình.
Không chỉ là một vũ khí hiệu quả, S-75 còn là biểu tượng cho sức mạnh phòng không toàn cầu, được triển khai tại nhiều quốc gia và tiếp tục hoạt động trong nhiều thập kỷ.
Việc phiến quân Syria sở hữu S-75 là một cảnh báo nghiêm trọng. Hệ thống này không chỉ mạnh mẽ mà còn thể hiện sự gia tăng đáng kể về năng lực quân sự của lực lượng nổi dậy.
Đây không phải lần đầu tiên S-75 rơi vào tay phiến quân. Năm 2012, một nhóm vũ trang từng chiếm được trạm phòng thủ tên lửa gần Aleppo và nhanh chóng công bố video về hệ thống S-75 mà họ thu giữ.
Bên cạnh đó, các chiến lợi phẩm quân sự khác bao gồm hệ thống Pantsir S-1, S-200, trực thăng Mi-8, xe tăng T-72A và pháo phản lực BM-30 Smerch. Tuy nhiên, S-75 vẫn là tài sản chiến lược quan trọng nhất nhờ khả năng thực chiến vượt trội.
Hiện nay, S-75 vẫn được sử dụng tại một số quốc gia, điển hình là Ai Cập, nơi hệ thống này được triển khai vào năm 2024 để đối phó với các chiến dịch quân sự của Israel ở biên giới Dải Gaza.
