PV: Xin GS cho biết hiệu quả của việc triển khai các vắc-xin trong chương trình TCMR?
GS.TS. Nguyễn Trần Hiển:Vắc-xin là một công cụ rất hiệu quả trong dự phòng các bệnh truyền nhiễm. Không giống như các can thiệp y tế khác, vắc-xin giúp cho dự phòng và bảo vệ sức khỏe cho con người và qua đó góp phần tạo nên những thế hệ khỏe mạnh. Hiện nay, đã có hơn 30 bệnh nhiễm trùng có thể dự phòng được bằng vắc-xin. Ngoài việc làm giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong, vắc-xin còn làm giảm mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác, giảm số ngày ốm và nhập viện, giảm tình trạng tàn phế hay mất khả năng lao động do bệnh tật gây nên và giúp trẻ phát triển về thể chất và trí não. Bên cạnh những lợi ích trực tiếp nêu trên, vắc-xin còn có những tác động tích cực đối với cá nhân người được tiêm chủng và cộng đồng như tăng khả năng và năng suất lao động do không bị ốm đau; đặc biệt giảm thời gian, công sức chi phí chăm sóc y tế của cha mẹ do không phải chăm sóc trẻ bị ốm, từ đó góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe phụ nữ, giảm chi phí y tế, góp phần phát triển kinh tế xã hội, giảm nghèo. TCMR được coi là chìa khóa để đạt được mục tiêu thiên niên kỷ và đầu tư cho tiêm chủng là đầu tư cho phát triển.
 |
Tỷ lệ mắc các bệnh trong chương trình TCMR giảm rõ rệt qua các năm. So sánh năm 1985 - năm bắt đầu triển khai TCMR trên toàn quốc với năm 2010, tỷ lệ này giảm từ hàng chục đến hàng trăm lần. Ước tính chương trình đã dự phòng cho 6,7 triệu trẻ không mắc bệnh và 43.000 trẻ khỏi bị tử vong do các bệnh có thể dự phòng bằng vắc-xin như lao, bại liệt, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B...
PV: Thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 được coi là thập kỷ thành công nhất của lịch sử phát triển vắc-xin với các vắc-xin mới là vắc-xin viêm màng não do não mô cầu, vắc-xin phế cầu phòng viêm phổi, vắc-xin Rota phòng tiêu chảy và vắc-xin phòng virut HPV gây ung thư cổ tử cung. Vậy tới đây những vắc-xin nào sẽ được triển khai trong chương trình TCMR, thưa GS?
GS.TS. Nguyễn Trần Hiển:Theo tổng kết của Liên minh toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GAVI), trong thập kỷ vừa qua, vắc-xin viêm gan B và Hib được đưa vào chương trình TCMR ở nhiều nước đang phát triển đã góp phần dự phòng cho 5 triệu trẻ em khỏi bị tử vong vì các bệnh nhiễm trùng nhờ tiêm vắc-xin. Cùng với các hoạt động nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế, sự tăng đầu tư nguồn lực và kinh phí, với việc đưa thêm các vắc-xin mới vào chương trình TCMR trong 5 năm tới (vắc-xin phế cầu phòng viêm phổi, vắc-xin Rota phòng tiêu chảy và các vắc-xin khác như sốt vàng, não mô cầu, viêm não Nhật Bản, Rubella, thương hàn, HPV...), hy vọng vào năm 2015 thế giới có thể sẽ dự phòng thêm 4,2 triệu trẻ em nữa không bị chết vì các bệnh nhiễm trùng, góp phần đạt được mục tiêu của thiên niên kỷ làm giảm hai phần ba số trẻ em chết dưới 5 tuổi vào năm 2015 so với năm 1990. Việt Nam đang phát triển các đề cương xin hỗ trợ của GAVI cho việc đưa thêm các vắc-xin mới vào chương trình TCMR trong các năm tới. Dự kiến năm 2014, Việt Nam sẽ triển khai vắc-xin sởi - Rubella cho đối tượng trẻ từ 9 tháng đến 14 tuổi trong toàn quốc do GAVI tài trợ.
PV: Về mục tiêu loại trừ bệnh sởi thì sao, thưa GS?
GS.TS. Nguyễn Trần Hiển: Chúng ta đã giảm 152 lần số mắc bệnh sởi. Năm 1984, cả nước 87.796 ca mắc. Năm 2012, còn 578 ca sởi lâm sàng. Từ năm 2003, nước ta không có ca tử vong do sởi. Việt Nam cùng với 32 quốc gia khác trong khu vực đã giảm đáng kể sự lưu hành và lây truyền của virut sởi và đang thu thập các bằng chứng loại trừ sởi. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh sởi là khi sau 3 năm chứng minh được không còn lây truyền căn bệnh này, không có dịch sởi xảy ra và tỷ lệ mắc sởi là dưới 1/1 triệu người. Việc đẩy nhanh tiến trình tiến tới mục tiêu loại trừ bệnh sởi tại Việt Nam là việc làm cấp thiết để hòa nhập với xu thế chung của cả khu vực.
 PGS.TS. Nguyễn Thanh Long - Thứ trưởng Bộ Y tế và GS.TS. Nguyễn Trần Hiển - Viện trưởng Viện VSDT T.Ư đến thăm điểm tiêm chủng tại TYT Tân Bình, Hải Dương. Ảnh: Mai Linh |
PV:Bên cạnh những thành quả đạt được, GS có thể nói về những khó khăn còn tồn tại trong công tác TCMR ở Việt Nam?
PV: Trân trọng cảm ơn GS về cuộc trao đổi này!
Mai Linh (thực hiện)