Ngày nay, hàm răng không chỉ đơn thuần thực hiện chức năng nhai và phát âm mà còn được chú ý đến khía cạnh thẩm mỹ nữa. Trong giao tiếp, nếu như bạn có một nụ cười đẹp sẽ tạo ra một ấn tượng tốt...
Vài nét về lịch sử
Khoảng 4.000 năm trước đây, người Ai Cập cổ đại đã biết đến với kỹ thuật làm đẹp răng của họ,bằng cách sử dụng một hỗn hợp của giấm rượu và bột đá bọt để làm trắng răng của họ.
Người La Mã cổ thì sử dụng nước tiểu của họ để làm trắng răng, nhưng sau đó bị bãi bỏ. Tiếp đó việc làm đẹp răng lại xảy ra ở tiệm cắt tóc, người thợ cắt tóc “kiêm thêm việc làm đẹp” cho răng bằng cách dùng dụng cụ giũa răng và bôi acid nitric lên men răng để làm trắng răng. Kỹ thuật này không chỉ là gây khó chịu mà còn gây hư hỏng men răng, làm cho răng dễ bị sâu răng.
Vào những năm 1980, nha sĩ tình cờ phát hiện ra một kỹ thuật mới. Họ nhận thấy rằng hydrogen peroxide được sử dụng để điều trị nướu răng cũng gây ra làm trắng răng, từ đó giải pháp tẩy trắng răng được phát triển cho đến bây giờ.
Tại Hoa Kỳ vào năm 2000, người ta ước tính có khoảng 54% dân số trưởng thành uống cà phê mỗi ngày - nghĩa là hơn 100 triệu người! Thêm vào đó, có khoảng 40 triệu người hút thuốc lá và vô số những người uống trà và rượu vang đỏ và bạn có thể thấy một tỉ lệ đáng kể dân số với hàm răng bị nhuộm màu. Cùng với sự gia tăng nhu cầu làm đẹp hay thẩm mỹ, đã tạo ra một thị trường to lớn cho dịch vụ làm trắng răng. Riêng năm 2004, ở Mỹ chi phí cho việc làm trắng răng là 500 triệu đô la. Riêng Việt Nam chúng ta thì sao? Thật sự chưa có số liệu cụ thể, nhưng bạn có thể thấy các phòng nha có dịch vụ thẩm mỹ ngày càng phát triển.
Qua nhiều năm, răng bạn cũng sẽ trải qua hao mòn giống như bất cứ điều gì khác. Có thể là bị mảnh vỡ do chấn thương, do từ chứng nghiến răng hoặc vết bẩn liên quan đến chế độ ăn uống... Đối với những bạn không hài lòng với nụ cười của họ, nha khoa hiện đại có nhiều cách để khôi phục lại hình ảnh nụ cười hoàn hảo. Một trong những kỹ thuật làm đẹp cho răng là tẩy trắng răng? Vậy kỹ thuật nó như thế nào?
Để làm răng bạn trắng, dĩ nhiên điều trước tiên bạn nên đến gặp nha sĩ, nha sĩ sẽ xem vì lý do nào mà răng bạn hiện không trắng? Hàm răng có đều đặn hay không? Có răng nào hư cần xử lý hay không? Có bị cao răng nhiều hay không? Nướu có bị tổn thương hay không?… Tùy thuộc vào trình trạng răng của bạn, điều kiện kinh tế, yếu tố thời gian mà nha sĩ sẽ tư vấn và giúp bạn chọn lựa phương pháp phù hợp với bạn.
Tẩy trắng răng tại nhà
Kỹ thuật thực hiện tẩy trắng răng tại nhà xuất hiện vào khoảng năm 1989, có những chỉ định như thực hiện ở phòng nha, nhưng có ưu điểm là ít tốn chi phí hơn, và an toàn hơn cho cả bệnh nhân và nha sĩ. Thuốc tẩy răng tại nhà thường dùng carbamide peroxide nồng độ 10%, 16%, hay 22%… Nha sĩ sẽ làm cho bạn khay để chứa thuốc tẩy trắng răng và theo dõi liệu trình tẩy trắng. Riêng với bạn có trách nhiệm cho thuốc tẩy vào khay theo hướng dẫn và đeo khay cho mỗi một lần tẩy trắng, thường, mỗi một lần như vậy kéo dài trong vài giờ, và mỗi đợt kéo dài từ 5 - 14 ngày.
Thường với kỹ thuật này, hiệu quả tẩy trắng sẽ đạt được kết quả mong ước sau vài ngày ở một số bệnh nhân, nhưng đa số sau 2 - 6 tuần, vẫn có những tình huống sẽ lâu hơn mới thấy có kết quả.
Cách thức này thường chi phí ít hơn so với các phương pháp điều trị tại phòng nha.
Tẩy trắng răng tại phòng nha
Hiện nay, các biện pháp tẩy trắng răng đều dựa trên nguyên tắc chính là ứng dụng khả năng sinh oxy và oxy hóa của Hydrogen Peroxide. Hydrogen Peroxide có trọng lượng phân tử thấp, có khả năng khuếch tán xuyên vào men và ngà răng. Hydrogen Peroxide không bền, dễ dàng phân ly thành các gốc tự do và chính các gốc tự do này sẽ oxy hóa các cầu nối hay các gốc màu của chất màu nằm trong mô răng, phân hủy chúng và do đó làm răng sáng hơn, hiệu ứng này được thúc đẩy thông qua một số loại đèn chuyên dùng đi kèm với sản phẩm tẩy trắng răng như đèn halogen, đèn LED (Light Emitting Diode), và gần đây là những thiết bị cao cấp như đèn laser, đèn plasma... cho phép cung cấp nguồn năng lượng rất cao với bước sóng thích hợp: nhờ vậy đã rút ngắn thời gian điều trị chỉ còn 30 - 45 phút. Thời gian chiếu và số lần chiếu trong mỗi chu kỳ thay đổi tùy theo loại đèn.
Trước tiên, bác sĩ nha khoa kiểm tra tổng quát về tình trạng nướu và răng bạn. Nếu phát hiện có quá nhiều tạp chất hay mảng bám trên răng, có thể bác sĩ sẽ yêu cầu lấy vôi răng trước khi tẩy nhằm để quá trình tẩy trắng đạt hiệu quả tối đa. Vì hầu hết các hệ thống sử dụng hydro nồng độ cao peroxide (25 - 35%), điều quan trọng là để bảo vệ nướu trong quá trình làm thủ thuật tẩy trắng răng, điều này có thể dễ dàng được thực hiện bằng cách sử dụng đập cao su để đảm bảo lợi không tiếp xúc với dung dịch hydrogen peroxide. Một số công ty sản xuất một loại gel bảo vệ, được bôi lên vùng nướu để tránh tổn thương hay bỏng do peroxide. Thuốc tẩy trắng răng peroxide nồng độ cao,sau khi pha trộn sẽ tạo nên một hỗn hợp bột nhão hoặc gel, có độ pH từ 4 - 7 (tùy theo từng sản phẩm), một số sản phẩm có sử dụng chất gây tê trong công thức của họ để làm giảm tác dụng phụ do quá trình tẩy trắng răng gây ra, hỗn hợp này được đặt lên mặt răng. Bạn sẽ được đeo kính bảo vệ mắt vì trong quá trình tẩy trắng để tránh tác động của các hợp chất peroxide vô ý rơi vào mắt và một lý do khác là hệ thống thường có sử dụng ánh sáng hoặc tia laser để “kích hoạt” chất tẩy trắng. Laser hoặc ánh sáng cường độ cao có thể gây ra tổn thương cho mắt. Sau khi hoàn tất thời gian cho một đợt điều trị, các dụng cụ được tháo bỏ, các hợp chất làm trắng sẽ được hút ra và rửa sạch răng miệng của bạn.
Tùy thuộc vào việc trang bị của phòng nha mà bạn sẽ thực hiện với một trong những hệ thống tẩy trắng răng sau:
- Hệ thống Zoom của Discus Dental sử dụng ánh sáng halogen kim loại thủy ngân.
- Hệ thống BriteSmile sử dụng light emitting diode (LED).
- Hệ thống LaserSmile được sản xuất từ Biolase Technology.
- Hệ thống Rembrandt dưới tác dụng của đèn plasma arc.
- Hệ thống tẩy trắng răng LumaLite. Hệ thống này sử dụng đèn LED.
Bên cạnh đó cũng có hệ thống tẩy trắng răng làm tại phòng nha mà không dùng đèn hay ánh sáng gì hết như hệ thống Opalescence Xtra Boost Whitening hoặc Niveous hoặc The Sapphire Chairside hoặc NUPRO White Gold / Illumine...
Ngoài ra, đôi khi với một số bạn gặp phải những răng bị nhiễm màu nặng, sứt mẻ… các nha sĩ phải áp dụng thêm một số kỹ thuật khác như:
Phủ men răng bằng composite: về kỹ thuật thì nha sĩ sẽ phủ một lớp composit lên bề mặt của răng, sau đó dùng đèn halogen chiếu lên, phương pháp này có lợi điểm là kỹ thuật rút ngắn thời gian và sửa chữa các vết sứt trên bề mặt men răng, nhưng độ bền không cao và nhìn kỹ có cảm nhận bề mặt răng có vẻ bị dày hơn.
Phủ men răng bằng sứ: được nha sĩ áp dụng với răng bị nhiễm màu rất nặng hoặc có đi kèm với khuyết tật ở những men răng, lúc đó lựa chọn phục hình thẩm mỹ răng bằng sứ bằng cách nha sĩ sẽ mài bớt đi mặt ngoài của men răng, sau đó phủ bằng mặt dán sứ sẽ đạt hiệu quả thẩm mỹ hơn.
Một số lưu ý
Những trường hợp sau, bạn không nên tẩy trắng răng: nói chung bạn cần phải có trình trạng lợi và răng mạnh khoẻ. Nếu như lợi và răng của bạn đang chảy máu hoặc bị tổn thương thì bạn nên điều trị những tổn thương này đầu tiên sau đó mới nghĩ đến tẩy trắng răng.Tẩy trắng răng không được khuyến cáo cho các bạn dưới 18 tuổi, các bạn mang thai hoặc đang cho con bú.
Khi tẩy trắng răng bạn sẽ có nguy cơ gì? Đại đa số là an toàn nếu bạn tuân thủ theo hướng dẫn của nha sĩ, phản ứng phụ thông thường của việc tẩy trắng răng là cho răng hoặc lợi của bạn hơi nhạy cảm hơn bình thường và chỉ kéo dài vài ngày là hết. Cần thiết thì nha sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn dùng một số sản phẩm kem đánh răng dành cho răng nhạy cảm. Những loại kem đánh răng có chứa nitrat kali(potassium nitrate), hoặc một số thuốc kháng viêm tùy theo tình huống, đi kèm có thể rút ngắn thời gian làm.
Sau tẩy trắng, màu răng của bạn sẽ giữ được bao lâu? Điều này có sự thay đổi khác nhau tùy từng người vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Yếu tố chủ yếu bao gồm chế độ ăn uống, thói quen, cấu tạo răng từng người và tuổi tác. Đại đa số màu sắc sẽ ổn định sau 2 tuần tẩy trắng và trong suốt 6 tháng đến 1 năm đầu tiên. Sau đó giảm dần theo thời gian.
Làm thế nào để duy trì màu răng sau tẩy trắng? Như các bạn đã biết kết quả của tẩy trắng răng không bao giờ là vĩnh viễn, vậy làm sao để duy trì kéo dài: khám răng định kỳ 6 tháng - 1năm/lần để kiểm tra tổng quát và xử lý tổn thương nếu có. Điều quan trọng bạn lưu ý là vệ sinh răng miệng, chải răng sau ăn uống để tránh mảng bám thức ăn vào răng.
Các loại trái cây và rau quả như táo, đậu xanh, súp lơ, cà rốt và cần tây, mía giúp răng chà sạch trong khi bạn nhai, nó cũng giúp thúc đẩy dòng chảy của nước bọt, trung hòa acid và bảo vệ răng.
Sản phẩm từ sữa, đặc biệt là những chất giàu canxi, và pho mát cũng giúp giữ cho hàm răng trắng. Các acid lactic (sữa chua) trong các sản phẩm này giúp ngăn ngừa sâu răng. Loại pho mát cứng cũng giúp loại bỏ các mẩu thức ăn còn lại trên răng.
Bạn nên tránh hoặc hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm và các sản phẩm khác mà để lại vết màu trên răng, chẳng hạn như thuốc lá, nước tương, nước giải khát, rượu vang đỏ và trắng và quả việt quất.
BS. NGUYỄN ĐỨC TUẤN