Tàu thủy chạy dầu hỏa - món đồ chơi Trung thu độc đáo đầu thập niên 1990.
Tàu thủy chạy bằng dầu được làm từ những lá thép mỏng cán ra từ hộp sắt hay ống bơ. Nguyên lý hoạt động rất đơn giản, lửa đốt nóng "nồi hơi", truyền nhiệt vào ống dẫn nước khiến nước nóng trong ống sôi lên, tạo lực đẩy giúp tàu di chuyển.
Trước những năm đầu thập niên 1990, tàu thủy bằng sắt là món đồ chơi của nhiều thế hệ trẻ em mỗi dịp Trung thu.
Hiện tại chỉ còn hai cửa hàng trên phố Hàng Thiếc (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) còn bán loại đồ chơi này vào mỗi dịp Trung Thu.
Anh Đăng Thường (chủ cửa hàng bán tàu thủy) cho biết, do khan hiếm nên giá của chúng không hề rẻ so với những món đồ chơi khác. Một chiếc tàu cỡ nhỏ có giá 100.000 đồng/chiếc, cỡ lớn là 300.000 đồng, cỡ trung là 500.000 đồng và loại tàu to nhất với nhiều chi tiết tinh xảo sẽ có giá 1.000.000 đồng.
Để làm ra những chiếc tàu thủy không đơn giản. Người thợ phải tính toán cân đối giữa độ dài, chiều cao, chiều rộng của tàu.
Động cơ của tàu thủy nằm trong thân, gồm ba phần: Nồi hơi, bình dầu hỏa và ống dẫn nước.
Bánh lái của tàu là bộ phận quan trọng, có tác dụng giúp tàu chạy vòng quanh trong chậu nước.
"Dù giá của những chiếc tàu thủy sắt không hề rẻ nhưng lại đắt khách như tôm tươi. Nhiều phụ huynh muốn con em mình biết được món đồ chơi nổi tiếng thời xưa nên cất công tìm mua", anh Thường nói.
Tàu thủy sắt tây đang dần bị mai một, trở thành ký ức của nhiều người, tuy vậy, chính sự khan hiếm và quá khứ "huy hoàng" lại khiến nó trở nên khác biệt giữa vô vàn món đồ chơi khác và vẫn được săn lùng mỗi dịp đến Tết Trung thu.
