1. Tầm quan trọng của tập luyện đối với người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục
Theo BS. Nguyễn Đức Trung, lao hệ tiết niệu sinh dục là một bệnh lý phức tạp, việc tập luyện đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe.
Khi người bệnh luyện tập đều đặn, thường xuyên sẽ giúp giảm bớt căng thẳng, lo âu, từ đó sẽ lạc quan hơn trong quá trình điều trị. Tập luyện còn giúp người bệnh có giấc ngủ sâu và ngon hơn. Bên cạnh đó, việc tập luyện kết hợp với điều trị bằng thuốc sẽ giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục, giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra.
Chính vì vậy, tập luyện là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Việc tập luyện thường xuyên, đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Các chuyên gia khuyến cáo, người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục nên tập trung vào các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là các nhóm cơ hỗ trợ lưng, bụng và sàn chậu; Các bài tập giúp cải thiện độ linh hoạt, giảm đau nhức và tăng khả năng vận động, nâng cao thể lực chung.
2. Một số bài tập phù hợp cho người lao hệ tiết niệu sinh dục
2.1. Bài tập Kegel
Bài tập Kegel là một trong những bài tập được khuyến khích hàng đầu cho người bệnh lao tiết niệu sinh dục. Việc thực hiện đều đặn các bài tập này mang lại nhiều lợi ích đáng kể, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Bài tập Kegel tập trung vào việc tăng cường cơ sàn chậu - một nhóm cơ quan trọng hỗ trợ các cơ quan trong vùng chậu. Khi các cơ này yếu đi, nó có thể dẫn đến các vấn đề như tiểu không tự chủ, sa cơ quan vùng chậu... Bằng cách tăng cường cơ sàn chậu, có thể cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang, giảm tình trạng tiểu són, tiểu đêm nhiều lần.
Ngoài ra, bài tập Kegel giúp tăng cường tuần hoàn máu đến vùng chậu, thúc đẩy quá trình lành thương và giảm viêm nhiễm.
Cách thực hiện
- Siết chặt cơ sàn chậu (vùng giữa hậu môn và âm đạo ở nữ hoặc hậu môn ở nam) trong khoảng 3-5 giây. Lúc này có thể hình dung như đang cố gắng kìm hãm dòng nước tiểu hoặc khí.
- Sau đó thư giãn hoàn toàn.
- Thực hiện 10 lần/1 hiệp, nghỉ 10 giây rồi tiếp tục hiệp tiếp theo.
- Khi đã quen, có thể tăng thời gian co và số lần lặp lại.
- Bài tập này có thể tập ở bất kỳ tư thế nào: ngồi, đứng hoặc nằm.
- Nên tập ít nhất 3 lần/ngày, mỗi lần 10-15 phút.
Lưu ý: Hiệu quả của bài tập Kegel sẽ không thấy ngay lập tức, cần kiên trì thực hiện trong một thời gian dài. Có thể kết hợp bài tập Kegel với các bài tập nhẹ nhàng khác như đi bộ, yoga để tăng cường sức khỏe tổng thể.
Bài tập Kegel được khuyến khích hàng đầu cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục.
2.2. Tập thở sâu
Bài tập thở sâu là một phương pháp thư giãn hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, đặc biệt là đối với người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Bằng cách thực hiện đều đặn, bạn sẽ cảm nhận được những thay đổi tích cực cả về thể chất lẫn tinh thần.
Người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục thường cảm thấy lo lắng. Bài tập thở sâu giúp kích hoạt hệ thần kinh, làm giảm nhịp tim, huyết áp và sản xuất hormone căng thẳng cortisol. Thở sâu cũng giúp tăng cường cung cấp oxy cho các tế bào, hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, từ đó giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Ngoài ra, thở sâu còn giúp kích thích sản xuất endorphin - hormone giảm đau tự nhiên của cơ thể, giúp giảm các triệu chứng đau nhức liên quan đến bệnh.
Cách thực hiện:
- Ngồi hoặc nằm thẳng lưng, hai chân thả lỏng.
- Hít vào chậm và sâu bằng mũi, tưởng tượng như đang hít đầy không khí vào bụng.
- Giữ hơi trong vài giây.
- Thở ra từ từ bằng miệng, tưởng tượng như đang thổi hết không khí ra khỏi phổi.
- Thực hiện 5-10 lần mỗi ngày.
- Hãy tập trung vào cảm giác không khí đi vào và ra khỏi cơ thể. Khi thở sâu, hãy cố gắng thư giãn tất cả các cơ bắp trong cơ thể. Cần kiên trì thực hiện hàng ngày.
Hít thở sâu giúp chống lại bệnh tật.
2.3. Tập Yoga
Yoga, với những động tác nhẹ nhàng, kết hợp với hơi thở sâu, là một phương pháp tuyệt vời để cải thiện sức khỏe tổng thể và đặc biệt hữu ích cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Các tư thế Yoga không chỉ giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, độ linh hoạt mà còn giúp giảm căng thẳng, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Nguyên tắc chung khi thực hiện các tư thế Yoga là tập trung vào hơi thở. Hít vào sâu và thở ra chậm. Mỗi người nên tập theo khả năng của mình, nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu, hãy dừng lại và nghỉ ngơi. Một yếu tố quan trọng trong Yoga là người bệnh cần kiên trì tập luyện thường xuyên để đạt được kết quả tốt nhất.
Dưới đây, xin giới thiệu một số tư thế Yoga phù hợp với người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục:
Tư thế em bé (Child’s Pose):
- Ngồi quỳ gối xuống thảm, mông đặt lên phần gót chân. Khi cảm thấy ổn định và thoải mái, hãy mở rộng hông và đầu gối, hít thở đều.
- Gập người về phía trước giữa hai đùi, hai tay duỗi thẳng trước mặt, lòng bàn tay úp xuống thảm. Chú ý đầu và ngón chân phải chạm sàn, đồng thời thả lỏng vai và gáy.
- Mở rộng dần phần hông để phần đùi được thoải mái.
- Dồn sức nặng của nửa phần trên cơ thể lên đùi. Giữ đúng tư thế trong 30 giây đến 1 phút hoặc hơn tùy theo khả năng của mỗi người.
Tư thế em bé mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Tư thế con mèo - con bò:
Cách thực hiện tư thế con bò:
- Dùng tay và đầu gối chống đỡ sao cho cổ tay ở dưới vai và đầu gối ở dưới hông. Lúc này, cột sống sẽ là một đường thẳng nối từ vai đến hông.
- Nhón chân, đẩy mông lên cao, lưng chùng hết mức có thể, mở ngực.
- Ngẩng đầu lên trần nhà mà không di chuyển cổ.
Cách thực hiện tư thế con mèo:
- Ấn ngón chân xuống sàn.
- Đẩy xương chậu về phía trước.
- Thở ra và hóp bụng vào.
- Cúi lưng về phía sàn hết mức có thể, siết chặt hông. Cột sống uốn cong tự nhiên.
- Cúi đầu xuống, mắt hướng về rốn.
- Lặp lại tư thế và hít thở đúng nhịp, tiếp tục thực hiện trong 5-10 nhịp thở. Sau lần thở ra cuối cùng, đưa cột sống về vị trí trung lập.
Tư thế cây cầu:
- Nằm ngửa trên sàn, co đầu gối hướng lên trần nhà, hai bàn chân úp xuống sàn.
- Hai bàn tay đặt xuôi theo thân, lòng bàn tay úp xuống sàn.
- Ấn mạnh bàn chân và cánh tay xuống sàn làm điểm tựa, từ từ thở ra và nâng hông cao lên.
- Cố gắng giữ cho đùi và bàn chân song song, không để hai đầu gối chạm nhau. - Dàn đều trọng lượng cơ thể trên cả hai bàn chân. Kéo dài xương cụt về phía sau đầu gối để nâng hông cao hơn.
- Giữ tư thế tối đa 1 phút và giữ nhịp thở đều.
- Thở ra và từ từ hạ cơ thể về vị trí ban đầu.
Tư thế ngồi thiền:
- Ngồi thẳng lưng, đầu, cổ thẳng với cột sống, tập trung vào hơi thở
- Thả lỏng hai tay, hai tay có thể đan vào nhau hoặc đặt chồng lên nhau, hai tay đặt trên đầu gối hoặc trên đùi.
- Tùy vào độ linh hoạt và độ dẻo của phần hông và chân mà có thể thực hiện tư thế hoa sen hoặc bán hoa sen khi ngồi thiền.
- Khi đã vào tư thế ổn định, từ từ thả lỏng cơ thể, giữ cột sống ở tư thế thẳng đứng nhưng vẫn có sự thư giãn chứ không tạo ra căng thẳng hay áp lực cho cột sống.
2.4. Đi bộ
Đi bộ là một bài tập đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, đặc biệt tốt cho người bệnh lao tiết niệu sinh dục. Dưới đây là một số lợi ích đáng kể của việc đi bộ:
- Giúp tăng cường lưu thông máu đến các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả hệ tiết niệu sinh dục. Điều này giúp cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình hồi phục của người bệnh.
- Đi bộ đều đặn giúp giảm huyết áp, một yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát bệnh lý tim mạch.
- Giúp tăng cường hoạt động của hệ hô hấp, tăng dung tích phổi và cải thiện khả năng hấp thụ oxy.
- Nhiều người bệnh lao tiết niệu sinh dục gặp phải tình trạng khó thở. Đi bộ giúp cải thiện tình trạng này.
- Giải phóng endorphin, một loại hormone có tác dụng giảm đau và cải thiện tâm trạng.
- Hoạt động thể chất đều đặn như đi bộ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật tốt hơn.
- Giảm viêm ở bệnh nhân lao hệ tiết niệu sinh dục và thúc đẩy quá trình hồi phục.
Đi bộ là bài tập đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả với người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục.
3. Những lưu ý khi tập luyện dành cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục
Tập luyện là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao, người bệnh cần lưu ý một số điều sau:
- Trước khi bắt đầu chương trình tập luyện, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Bác sĩ sẽ tư vấn về cường độ, thời gian và loại hình tập luyện phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người.
- Nên bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng, tăng dần cường độ và thời gian tập luyện theo từng giai đoạn. Nếu trong quá trình tập luyện xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh kế hoạch phù hợp.
- Nếu cảm thấy đau nhức, khó thở, hãy dừng lại và nghỉ ngơi.
- Yoga, đi bộ, bơi lội, tập kháng lực nhẹ là những lựa chọn phù hợp. Nên tránh các bài tập có tác động mạnh lên vùng bụng và lưng dưới.
- Giữ tư thế đúng giúp tránh chấn thương và tăng hiệu quả tập luyện.
- Mất nước trong quá trình tập luyện có thể gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến sức khỏe. Nên uống nước trước, trong và sau khi tập.
- Ăn uống đủ chất trước khi tập để có đủ năng lượng cho buổi tập. Chế độ ăn giàu protein, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi sau khi tập luyện.
- Ghi lại những thay đổi về sức khỏe, cảm giác sau khi tập để theo dõi tiến độ và điều chỉnh kế hoạch tập luyện nếu cần.
- Giữ tinh thần thoải mái khi tập luyện sẽ giúp đạt được hiệu quả tốt hơn.
Tóm lại, tập luyện là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Tuy nhiên, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để lựa chọn các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
