Tôi 58 tuổi, đi khám sức khỏe, xét nghiệm máu kết quả không bị viêm gan nhưng men gan tăng gấp 2 lần. Xin hỏi bác sĩ men gan là gì? Có phải tôi bị tổn thương gan nên gây tăng men gan?
Phạm Văn Khoa (khoapham@gmail.com)
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất, nặng khoảng 1,2kg. Là đầu mối thiết yếu của quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Ngoài ra, gan còn có tác dụng giải độc nhưng chức năng giải độc của gan có hạn nên khi quá tải nó sẽ bị tổn thương (phản ứng là men gan tăng). Men gan bao gồm: ALT (SGPT), AST (SGOT), GGT. Những nguyên nhân sau có thể làm tăng men gan: viêm gan do virut, gan nhiễm mỡ, bệnh gan do rượu, do thuốc, viêm gan tự miễn, nhiễm độc thảo mộc, bệnh gan di truyền, u gan, suy gan, luyện tập gắng sức... Nồng độ ALT cao hầu như luôn phản ánh tình trạng gan có vấn đề.
Tuy nhiên mức ALT bình thường không có nghĩa rằng gan bình thường. Điều này còn phụ thuộc xét nghiệm máu được lấy mẫu vào thời điểm nào. Vì men gan cũng có thể thay đổi trong ngày, vào buổi sáng và trưa cao hơn vào buổi tối; nếu bị viêm gan và lấy mẫu vào thời điểm bệnh nhân mới uống rượu vài giờ trước khi lấy máu thì men gan cao hơn nhiều lần so với những người không uống rượu; nếu gan đã bị tổn thương từ nhiều năm trước do uống rượu nhiều thì kết quả xét nghiệm máu hiện tại bình thường nhưng có thể vẫn bị tổn thương gan.
Như trên đã nói, có nhiều nguyên nhân gây tăng men gan, vì vậy ngoài kết quả xét nghiệm cần thăm khám lâm sàng mới đưa ra chẩn đoán chính xác được. Chỉ xin lưu ý mức men gan của bác tăng gấp đôi thì không phải đã quá cao nhưng báo động gan có vấn đề. Vì vậy, nếu bác hay uống rượu hay nghiện rượu, cần bỏ rượu ngay và nên khám định kỳ (siêu âm, xét nghiệm máu...) để theo dõi sức khỏe của gan bác nhé.
BS. Trần Quang Nhật
