Tăng kali máu làm sao để nhận biết sớm?

Coi chừng tăng kali máu ở người suy thận

SKĐS - Ở người suy thận giai đoạn cuối thường có rất nhiều nguy cơ do thận đã hoàn toàn mất chức năng và một trong những biến chứng nguy hiểm đó là biến chứng do kali máu tăng.

Nguy kịch do tăng kali máu

Bệnh nhân B.V.S. (nam, 47 tuổi, trú tại Kim Bôi, Hòa Bình) có tiền sử suy thận mạn, nhập viện trong tình trạng suy hô hấp, lơ mơ, tụt huyết áp (70/40 mmHg), nhịp tim chậm nguy hiểm (34 nhịp/phút). Xét nghiệm cho thấy kali máu tăng cao (6,3 mmol/L), điện tâm đồ ghi nhận rối loạn nhịp đe dọa tính mạng.

Nhận định đây là tình trạng cấp cứu tối khẩn cấp, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình đã nhanh chóng cho bệnh nhân thở máy không xâm nhập, chuẩn bị sẵn thuốc cấp cứu, máy sốc điện và kích hoạt kíp phản ứng nhanh. Đồng thời bệnh nhân được lọc máu cấp cứu để đào thải kali, ổn định điện giải. Sau khi được can thiệp thì huyết áp và nhịp tim của bệnh nhân cải thiện nhanh chóng, triệu chứng khó thở và đau ngực giảm dần. Sau 48 giờ điều trị, bệnh nhân đã tự thở, huyết động ổn định, kali máu trở về mức bình thường.

Nguyên nhân gây tăng kali máu

Có thể bị tăng kali máu do các nguyên nhân sau:

• Cung cấp kali quá mức.

• Các nguyên nhân tại thận

• Tăng kali máu giả

Thường một kết quả kali máu cao không phải là tăng kali máu thật. Thay vào đó nó có thể gây ra do vỡ các tế bào máu trong mẫu máu hoặc ngay sau khi lấy máu. Các tế bào vỡ phóng thích kali của chúng vào mẫu máu. Lượng kali trong mẫu máu tăng là giả, vì không phản ánh nồng độ kali bình thường trong cơ thể của bạn.

Các nguyên nhân khác

Các nguyên nhân khác làm tăng kali máu, bao gồm:

• Thuốc ức chế men chuyển đổi Angiotensin (ACE).
• Thuốc chẹn thụ thể Angiotensin II.
• Thuốc ức chế Beta.
• Mất nước.
• Tiêu hủy các tế bào hồng cầu do chấn thương nghiêm trọng hoặc bỏng nặng.
• Sử dụng quá nhiều chất bổ sung có kali.
• Do tiểu đường type 1.

Dấu hiệu nhận biết tăng kali máu

Tăng kali máu có thể không có biểu hiện nào. Đôi khi các triệu chứng tăng kali máu khá mơ hồ, gồm các triệu chứng như:

• Buồn nôn.
• Mệt mỏi.
• Cơ bắp yếu.
• Cảm giác ngứa ran.
• Rối loạn thần kinh: Ngứa, tê bì, dị cảm, đặc biệt vùng quanh miệng và chi dưới, thờ ơ, lú lẫn, rối loạn tâm thần.
• Các triệu chứng nghiêm trọng hơn của tăng kali máu gồm nhịp tim chậm và mạch yếu. Tăng kali máu có thể dẫn đến tim ngưng đập gây tử vong.

Lời khuyên bác sĩ

Để điều trị tăng kali máu cần phải dựa vào các nguyên nhân cụ thể gây tăng kali máu, mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, những thay đổi trên điện tim và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Nếu bị tăng kali máu nhẹ thì có thể xử lý mà không cần nhập viện. Trường hợp nhẹ là khi bệnh nhân có sức khỏe ổn định, điện tâm đồ bình thường và không có các tình trạng đi kèm.

Nếu tăng kali máu nặng cần được cấp cứu kịp thời để được xử lý tốt nhất và theo dõi nhịp tim liên tục.

Phòng ngừa tăng Kali máu cần lưu ý đầu tư kiến thức về dinh dưỡng, cần xây dựng chế độ ăn lành mạnh, cân bằng thịt, cá, rau, củ, quả… Nếu đang bị tăng kali máu hoặc có nguy cơ mắc bệnh, nên thay đổi chế độ ăn và giảm các thực phẩm nhiều kali, ví dụ như:

• Trái cây tươi: Chuối, mơ, lê, bưởi, dưa lê, dưa lưới, dưa hấu.
• Trái cây sấy khô: Mận khô, nho khô, chà là.
• Rau lá xanh, bông cải xanh, măng tây, rau chân vịt.
• Củ: Khoai tây, khoai lang, cà tím, nấm, củ cải, củ dền, bí ngô.
• Các loại đậu: Đậu ngự, đậu cúc, đậu tây, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu nành, đậu đen.

Khám sức khỏe định kỳ là cách hữu hiệu nhất để phát hiện và chữa trị kịp thời tăng kali máu, đặc biệt là với bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính về tim mạch, huyết áp cũng như các bệnh lý liên quan đến thận.

Những người bị tăng kali máu nên ăn uống thế nào cho an toàn?

SKĐS - Nồng độ kali trong máu cao có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Nhưng hầu hết các trường hợp tăng kali máu nhẹ có thể được điều trị bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống.