Nhiều người bị tăng huyết áp băn khoăn: Bệnh có ảnh hưởng gì đến chức năng tình dục? Quan hệ tình dục nên như thế nào? Có gì khác biệt giữa nam và nữ tăng huyết áp?
Tăng huyết áp (THA) và rối loạn cương dương (RLCD) thường song hành, có thể do chính bệnh THA và cũng có thể do ảnh hưởng của thuốc.
Gọi là THA khi trị số áp lực động mạch trên 140/90mmHg, nam giới tuổi từ 40-70 bị THA biến chứng RLCD chiếm tỷ lệ 9,6%. Với những người dùng thuốc điều trị THA, tỷ lệ RLCD tăng lên 15%, tức là cứ 7 người dùng thuốc thì có 1 người bị RLCD. Có 2 nguyên nhân khiến THA làm cho RLCD dễ xảy ra:
- Tăng áp lực làm biến đổi cấu trúc thành động mạch, tạo thuận lợi hình thành mảng xơ vữa, thành động mạch trở nên cứng rắn, dòng máu bị cản trở và cuối cùng làm giảm chất lượng cương dương.
- Một số thuốc điều trị THA cũng có thể có tác động đến chức năng tình dục, vì một vài nghiên cứu đã cho thấy, nam giới THA khó đạt được và duy trì sự cương dương, cơ chế như thế nào còn chưa rõ nhưng không tiếp tục điều trị chu đáo THA khi có RLCD thì sẽ ra sao, vấn đề còn mù mờ hơn nữa. Tác động tiêu cực đến đời sống tình dục ở những nam giới đang điều trị THA khiến nhiều người đã ngừng thuốc, điều đó không phải không có hậu quả đến chức năng tim mạch sau này.
THA thường không gây ra dấu hiệu và triệu chứng gì nhưng ảnh hưởng của THA đến đời sống tình dục là điều chắc chắn. Mặc dù quan hệ tình dục ít khi có nguy cơ cho tim mạch như nhồi máu cơ tim nhưng THA lại có thể có tác động đến chất lượng hưởng thụ khoái cảm, cả nam và nữ đều đối diện với thách thức này.
Với nam, RLCD có thể trở thành nguồn gốc gây lo hãi cho nam giới và sợ tái diễn sự cố đó cho nên nhiều nam giới đã tránh quan hệ tình dục; vì thế mà mối quan hệ với bạn tình bị xói mòn như một vòng luẩn quẩn. THA cũng có thể ảnh hưởng đến sự xuất tinh và giảm ham muốn tình dục.
Với nữ, rối loạn chức năng tình dục do THA chưa được nghiên cứu nhiều; tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ còn có thể gặp những trục trặc về chức năng tình dục nhiều hơn nam; và THA hay các thuốc chữa THA là nguyên nhân gây tăng nguy cơ. THA cũng làm cho lưu lượng máu đến khu vực âm đạo giảm đi, vì thế một số phụ nữ thấy giảm ham muốn hay hưng phấn tình dục (cảm giác nồng nhiệt khi quan hệ tình dục), âm đạo khô dần và khó đạt được đỉnh điểm cảm giác. Cũng giống như nam giới, phụ nữ cũng có thể bị lo hãi và có những vấn đề về mối quan hệ do có bất ổn về chức năng tình dục.
Vì giao hợp là một gắng sức vừa phải, có thể coi như làm một số động tác thể dục nên người THA giai đoạn I và II không cần kiêng. Có thể có quan hệ tình dục như khi huyết áp còn bình thường, tất nhiên nếu cảm thấy mệt thì không nên có. Các biến chứng như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, nếu xảy ra cũng là do trùng hợp, không phải vì giao hợp... THA áp giai đoạn III, có suy tim hoặc đau thắt ngực thì cần kiêng giao hợp.
Dù thuốc chữa THA có tác dụng phụ như vậy nhưng nhiều nam giới vẫn ngại ngần nói ra với thầy thuốc. Thật không nên vì một số trường hợp chỉ cần thay đổi thuốc là có thể vượt qua được khó khăn về yếu kém nam tính; một số trường hợp khác cần đồng thời sử dụng liệu pháp tâm lý và thuốc hỗ trợ cương dương (levitra, cialis, viagra).
Càng hiểu biết nhiều hơn về những bất ổn của người bệnh thì thầy thuốc càng chữa trị có hiệu quả hơn (cả bệnh THA và bệnh về chức năng tình dục), duy trì được một cuộc sống tình dục hài hòa.
BS. Đào Xuân Dũng