Điều đáng quan tâm nhất là trong khi chúng ta biết rằng COVID-19 thuộc một nhóm các loại virus lớn bao gồm Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng Hô hấp Cấp tính nặng (SARS-CoV), nhưng có nhiều đặc điểm của loại virus này mà chúng ta vẫn chưa thể làm sáng tỏ, chẳng hạn như các cách thức lan truyền. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có thể mất tới 18 tháng để tìm ra vắc xin COVID-19.
Trong trường hợp chưa có vắc xin như hiện tại, chúng ta chỉ còn cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa thực tế, như vệ sinh đúng cách, đeo khẩu trang khi cần thiết hoặc tránh tiếp xúc với nhiều người. Giúp cơ thể của chúng ta khỏe mạnh để hệ thống miễn dịch hoạt động tốt cũng là một cách rất hữu ích.
Xét cho cùng, hệ miễn dịch của chúng ta là một trong những hình thức bảo vệ chống lại virus hiệu quả nhất. Có hai loại chức năng miễn dịch trong cơ thể mỗi người - cơ chế miễn dịch bẩm sinh ngăn ngừa các bệnh xâm nhập vào cơ thể và miễn dịch thích ứng giúp loại bỏ hoặc ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh, như virus và vi khuẩn, trong cơ thể chúng ta.
Tuy nhiên, việc tăng khả năng miễn dịch cơ thể không đơn giản. Vẫn còn nhiều điều về hệ miễn dịch mà các nhà nghiên cứu vẫn đang nghiên cứu để hiểu rõ hơn, nhưng chúng ta biết có mối liên quan chặt chẽ giữa dinh dưỡng cho cơ thể và sức khỏe hệ miễn dịch.
Dinh dưỡng tác động đến hệ miễn dịch cơ thể như thế nào
Để hiểu được dinh dưỡng và chế độ ăn uống ảnh hưởng đến hệ miễn dịch như thế nào, chúng ta cần tìm hiểu sâu hơn về vai trò của ngoại di truyền - nghiên cứu về các cơ chế sinh học giúp bật và tắt gen của chúng ta.
Trong khi ý tưởng về ngoại di truyền có vẻ phức tạp, hãy xem xét ví dụ về ong mật. Mặc dù có cùng trình tự các phân tử trong chuỗi DNA, nhưng ong mật chia làm ba loại khác nhau – ong thợ, ong đực và ong chúa - và điều này phụ thuộc vào chế độ ăn của ấu trùng. Điều này chứng tỏ rằng trong khi tất cả những con ong thợ được sinh ra có khả năng di truyền để trở thành ong chúa, thì chế độ ăn của ong thợ cuối cùng ảnh hưởng đến cách gen của chúng được biểu hiện và biểu hiện về thể chất.
Tương tự, trong khi tất cả con người giống nhau đến 99,9% về mặt di truyền, thì ngoại di truyền làm cho chúng ta trở nên độc nhất bởi sự kết hợp các gen khác nhau bật và tắt - điều này giải thích tại sao một số người trong chúng ta có tóc đỏ và những người khác thì có màu đen hoặc tại sao một số người có màu da sẫm hơn hoặc da sáng hơn.
Chúng ta ăn gì, sống ở đâu, ngủ bao nhiêu, tập thể dục và thậm chí là sống với ai, tất cả đều gây ra các phản ứng hóa học có thể làm thay đổi tình trạng sức khỏe của chúng ta. Thêm vào đó là hệ vi sinh vật trong cơ thể người (microbiome), là các vi sinh vật giúp chúng ta chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, vi rút gây bệnh, chia nhỏ thức ăn để chuyển hóa thành dinh dưỡng, năng lượng, tổng hợp các vitamin quan trọng và tăng cường hệ thống miễn dịch của chúng ta.
Phần lớn nhất của sức khỏe hệ thống miễn dịch - khoảng 70% - nằm gần hệ thống tiêu hóa, Kiểm soát lượng thức ăn và cách cơ thể sử dụng nguồn dinh dưỡng như thế nào. Do đó, điều quan trọng là chúng ta nên có một chế độ ăn uống cân bằng các vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng phù hợp đồng thời duy trì một lối sống lành mạnh. Điều này không đơn thuần là chỉ thay đổi lượng tiêu thụ đối với một hoặc hai chất dinh dưỡng mà liên quan đến việc cân bằng toàn bộ chế độ ăn uống để đảm bảo rằng có lượng dinh dưỡng tối ưu ở cấp độ tế bào.
Bốn nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu giúp cá nhân tăng cường hệ miễn dịch
1. Protein
Còn được gọi là các khối xây dựng cơ bản của cơ thể, protein cho phép cơ thể sản xuất các kháng thể mà nó cần để chống lại sự xâm nhập của virus và vi khuẩn. Để đảm bảo rằng chúng ta có đủ lượng protein trong chế độ ăn uống, chúng ta có thể ăn thực phẩm giàu protein lành mạnh hơn như cá, thịt gia cầm, thịt nạc, thực phẩm làm từ đậu nành và các sản phẩm từ sữa ít béo.
2. Vitamin và Dưỡng chất thực vật
Vitamin A và C, cũng như dưỡng chất thực vật phytonutrients, là những yếu tố quan trọng giúp hỗ trợ sức khỏe hệ miễn dịch. Vitamin C là một trong những hoạt chất hỗ trợ tăng cường sức đề kháng nhiều nhất, Vitamin C kích thích cơ thể chúng ta sản xuất kháng thể chống lại bệnh tật. Vì cơ thể không thể tự tổng hợp hoặc dự trữ nên chúng ta cần bổ sung đủ lượng Vitamin C trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Vitamin A hỗ trợ sức khỏe cho làn da, các mô trong hệ tiêu hóa và hệ hô hấp được khỏe mạnh.
Phytonutrients – dưỡng chất thực vật, được tìm thấy trong rau và trái cây, có thể giúp làm giảm sự mất cân bằng oxy hóa trong cơ thể chúng ta, đó là yếu tố tác động làm suy yếu khả năng chống lại bệnh tật. Một số chất phytonutrients đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc ung thư và các bệnh lý tim mạch, chống viêm, hạ huyết áp và tăng cường sức khỏe hệ thống miễn dịch.
3. Probiotics và prebiotics
Hệ thống tiêu hóa đóng vai trò rất quan trọng để hỗ trợ chức năng miễn dịch. Đường ruột là con đường tiếp xúc chính với môi trường bên ngoài; và cũng là nơi chứa hệ vi sinh đường ruột (quần thể vi khuẩn) có chức năng hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất.
Lợi khuẩn đường ruột sẽ hỗ trợ trong việc kiểm soát cân nặng, cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp làn da khỏe mạnh đầy sức sống và quan trọng hơn hết là hỗ trợ tăng cường khả năng đề kháng của cơ thể, mặc dù những kết quả nghiên cứu trong các lĩnh vực này chưa được kết luận hoặc áp dụng phổ biến.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng men vi sinh, còn được gọi là lợi khuẩn, giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh và prebiotic, là loại chất xơ mà không thể tiêu hóa, nhưng là nguồn thức ăn cho lợi khuẩn đường ruột.
4. Axit béo omega-3
Các axit béo omega-3, chẳng hạn như DHA và EPA, là các loại chất béo tốt và thiết yếu, có thể tìm thấy trong thực phẩm như hạt chia và các chất bổ sung như dầu cá. Axit béo omega-3 có thể tăng cường chức năng của các tế bào trong hệ miễn dịch, vì vậy có vai trò quan trọng trong cả 2 cơ chế, gồm cơ chế miễn dịch bẩm sinh giúp ngăn ngừa các bệnh xâm nhập vào cơ thể và cơ chế cơ chế miễn dịch thích ứng chống lại nhiễm trùng.
Dinh dưỡng không thể thay thế tính hiệu quả của bất kỳ một loại thuốc nào và không ngăn nhiễm bệnh do COVID-19 hoặc các bệnh khác tấn công cơ thể bạn. Tuy nhiên, việc duy trì một hệ miễn dịch mạnh mẽ là điều mà tất cả những người khỏe mạnh có thể làm.
